Król Stefan Batory w oczach i ocenie Polaków

Stanisław Nabywaniec

Autor

Stanisław Nabywaniec Rzeszów

Słowa kluczowe:

Stefan Batory, Transylvania, Stefan Batory University in Vilnius, free election, wars with Moscow, Pskov

Abstrakt

Stefan Batory, the elected king of the Poland was one of the most prominent monarchs on the Polish throne. Although he was not a “Piast”, he gained great popularity in Poland not only in his contemporaries, but his fame has survived to this day and it lives own life, sometimes the life of a legend. However, historians and non-professional experts in our history highly appreciate his rule in the Polish-Lithuanian Commonwealth. Numerous literary texts and paintings were devoted to Batory and his name has been borne and still bears numerous institutions, among which the Stefan Batory University in Vilnius, which was founded by the same monarch, should be mentioned in the first place. The emerging words of criticism of King Batory are much less numerous than the words of appreciation and praise.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Aleksandra hr. Stadnickiego, wyd. staraniem Galicyjskiego Wydziału Krajowego, t. 20: Lauda sejmikowe, t. 1: Lauda wiszeńskie 1572–1648 r., Lwów 1909; t. 21: Lauda sejmikowe, t. 2: Lauda wiszeńskie 1648–1673 r., Lwów 1911.

Barański M., Ciara S., Kunicki-Goldfinger M., Poczet królów i książąt polskich Jana Matejki, Warszawa 1998.

Besala J., Stefan Batory, Warszawa 1982.

Besala J., Stefan Batory, Warszawa 1992.

Besala J., Stefan Batory, Poznań 2010.

Besala J., Biedrzycka A., Stefan Batory (Báthory István) (1533–1586), wojewoda i książę siedmiogrodzki, król polski, http://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/stefan-batory-bthory-istvn

Brzozowski M., Teoria kaznodziejstwa [w:] Dzieje teologii katolickiej w Polsce, t. 3, cz. 2, red. M. Rechowicz, Lublin 1976.

Cichowski J., Szulczyński A., Husaria, Warszawa 2004.

Czapliński W., Sejm w latach 1587–1696 [w:] Historia sejmu polskiego, t. 1, red. J. Michalski, Warszawa 1984.

Dubas-Urwanowicz E., Koronne zjazdy szlacheckie w dwóch pierwszych bezkrólewiach po śmierci Zygmunta Augusta, Białystok 1998.

Dubas-Urwanowicz E., Król i szlachta na sejmach batoriańskich. Konflikty i kompromisy [w:] Między monarchią a demokracją. Studia z dziejów Polski XV–XVIII wieku, red. A. Sucheni-Grabowska, M. Żaryn, Warszawa 1994.

Gloger Z., Encyklopedia staropolska ilustrowana, t. 2–3, Warszawa 1901–1902.

Górski K., Historya jazdy polskiej, Kraków 1894.

Grzebień L., Laterna Marcin [w:] Słownik polskich teologów katolickich, t. 2: H-Ł, red. L. Grzebień, H.E. Wyczawski OFM, Warszawa 1982, s. 497–498.

Husaria – najpiękniejsza i najlepsza kawaleria świata, www.historia.org.pl [dostęp: 1.03.2017].

Jakowenko N., Druga strona lustra. Z historii wyobrażeń i idei na Ukrainie XVI–XVII wieku, Warszawa 2010.

Jucha J., Odrzykoń – Zamek. Studium historyczne. 650 lat Odrzykonia 1348–1998, „Zeszyty Odrzykońskie” 1998, z. 4(1998).

Kalwat W., Pieniądze władców elekcyjnych, cz. 1: Od Batorego do Władysława IV, http://www.wilanow-palac.pl/pieniadze_wladcow_ elekcyjnych_cz_1_od_batorego _do_wladyslawa_iv.html

Karbownik H., Deputaci duchowni na Trybunałach Koronnym i Litewskim, „Kościół i Prawo” 1992, nr 10(1992).

Knot A., Dwór lekarski Stefana Batorego, „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny oraz Nauk Przyrodniczych” 1928, t. 8, z. 2.

Korzon T., Dzieje wojen i wojskowości w Polsce, t. 2: Epoka przedrozbiorowa, Lwów–Kraków–Warszawa 1923.

Kozyrski R., Sejmik szlachecki ziemi chełmskiej 1648–1717, Lublin 2006.

Kroll P., Kozaczyzna i społeczeństwo ziem południowo-wschodnich Rzeczypospolitej XVI–XVII wieku – wzajemne wpływy i relacje, „Społeczeństwo Staropolskie. Seria nowa” 2015, t. 4.

Kroll P., Wasal turecki na tronie polskim i jego polityka wobec sułtana, http://www.wilanow-palac.pl/6_wasal_turecki_na_tronie_polskim_i_jego_polityka_wobec_sultana.html

Kukiel M., Zarys historii wojskowości w Polsce, Kraków 1929.

Kumor B., Historia Kościoła, cz. 5: Czasy nowożytne. Rozłam w chrześcijaństwie zachodnim, Lublin 1976.

Kupczewska M., Od Jana Sariusza Zamoyskiego do Jana „Sobiepana” Zamoyskiego – analiza karier magnackich trzech pierwszych ordynatów zamojskich [w:] Małe Miasta. Dom polski w refleksji badawczej, red. M. Zemło, Białystok–Dynów–Supraśl 2021, s. 233–258.

Kupisz D., Połock 1579, Warszawa 2003.

Majewski W., Polskie tradycje wojskowe, t. 1, Warszawa 1990.

Mała encyklopedia wojskowa, t. 1: A-J, Warszawa 1967.

Markiewicz M., Historia Polski 1492–1795, Kraków 2009.

Mazur K., W stronę integracji z Koroną. Sejmiki Wołynia i Ukrainy w latach 1569–1648, Warszawa 2006.

Niewiński A., Królem waszym jestem, „Kurier Galicyjski” 2013, nr 5(177), 12–25 III.

Orgelbrand S., Encyklopedyja powszechna, t. 9, Warszawa 1869.

Ozorowski E., Powodowski (Povodovius, z Powodowa) Hieronim [w:] Słownik polskich teologów katolickich, t. 3: M–R, red. L. Grzebień SJ, H.E. Wyczawski OFM, Warszawa 1982, s. 430–432.

Pazera W., Kaznodziejstwo w Polsce od początku do końca epoki baroku, Częstochowa 1999.

Podhorodecki L., Chanat Krymski i jego stosunki z Polską w XV–XVIII wieku, Warszawa 1987.

Prochaska A., Sejmiki wiszyńskie w czasie trzech elekcji pojagiellońskich, „Kwartalnik Historyczny” 1903, R. 17.

Rostafiński M., Zarys historii rozwoju wojskowości w Polsce (992–1792), Poznań 1922.

Sanecki T., Stefan Batory – król, który mógł zmienić dzieje Europy, http://mojhistorycznyblog.pl/stefan-batory-ndash-krol-ktory-mogl-zmienic-dzieje-europy

Serczyk W.A., Na płonącej Ukrainie. Dzieje Kozaczyzny 1648–1651, Kraków 2009.

Sikora R., Fenomen husarii, Toruń 2005.

Sikora R., Lubieszów 17 IV 1577, Zabrze 2005.

Sikora R., Taktyka walki, uzbrojenie i wyposażenie husarii w latach 1576–1710, bmrw.

Sokołowski W., Politycy schyłku złotego wieku. Małopolscy przywódcy szlachty i parlamentarzyści w latach 1574–1605, Warszawa 1997.

Spychaj M., Przywilej króla Stefana Batorego dla aptek toruńskich, http://wilanow-palac.pl/przywilej_krola_stefana_batorego_dla_aptek_torunskich.html

Szelągowski A., Sprawa północna w wiekach XVI i XVII, cz. 1: Walka o Bałtyk, Kraków 1904.

Szpilczyński S., Dogmatyk w sporze z Metodykiem. Polemika lekarzy po zgonie Stefana Batorego [w:] Problemy kultury i wychowania, Warszawa 1963.

W górę serca! Drugi zbiór pieśni narodowych i patriotycznych, cz. 2: Słowa, zebrał F. Barański, Lwów–Warszawa 1920.

Widacka H., Król Stefan Batory i magia, http://www.wilanow-palac.pl/krol_stefan_batory_i_magia.html

Widacka H., Pogrzeb króla Stefana Batorego, http://www.wilanow-palac.pl/pogrzeb_krola_stefana_batorego.html

Wilamowski M., „Nieżywy pies nie gryzie”. Dlaczego Stefan Batory kazał zabić jednego z najpotężniejszych polskich magnatów?, https://twojahistoria.pl/2018/01/19/niezywy-pies-nie-gryzie-dlaczego-stefan-batory-kazal-zabic-jednego-z-najpotezniejszych-polskich-magnatow/

Wimmer J., Dawne wojsko polskie, Warszawa 2006.

Wimmer J., Historia piechoty polskiej do roku 1864, Warszawa 1978.

Wimmer J., Wojsko polskie w drugiej połowie XVII wieku, Warszawa 1965.

Wisner H., Sejmiki litewskie w czasach Zygmunta III i Władysława IV. Konwokacja wileńska oraz sejmiki przedsejmowe i relacyjne, „Miscellanea Historica-Archivistica” 1989, t. 3.

Wiśniewski Z., Kto winien jest śmierci Stefana Batorego?, http://www.oil.org.pl/xml/nil/gazeta/numery/n2008/n200812/n20081218

Woliński S., Urzędy hetmańskie w świetle ustawodawstwa polskiego, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1933, t. 6, nr 1.

Wyczawski H.E., S. Sokołowski [w:] Słownik polskich teologów katolickich, t. 4: S-Ż, red. L. Grzebień SJ, H.E. Wyczawski OFM, Warszawa 1983.

Zgorzelski R., Przywilej niepołomicki Stefana Batorego (29 stycznia 1583 roku), http://wilanow-palac.pl/przywilej_niepolomicki_stefana_batorego_29_stycznia_1583_roku.html

Związek J., Rzeczywistość historyczna w kazaniach, Częstochowa 2009.

Вінниченко О., З історії діяльності депутатських сеймиків Руського воєводства в першій чверті XVII ст., „Вісник Львівського університету. Серія історична”, Вип. 35–36(2001).

http://genealogia.okiem.pl/tron/batory_stefan.htm.

http://www.historycy.org/index.php?showtopic=17834&st=45

http://www.nowastrategia.org.pl/stefan-batory/

http://www.poczet.com/batory.htm

http://www.stosunkimiedzynarodowe.pl./ bitwa pod Mohaczem.

https://cozahistoria.pl/1586-smierc-stefana-batorego/

https://globalquiz.org/pl/pytanie/dlaczego-na-awersie-tej-gda%C5%84skiej-monety-z-1577-wybito/

https://historykon.pl/8-lutego-1576-roku-w-kosciele-parafialnym-w-meggyes-stefan-batory-uroczyscie-zaprzysiagl-pacta-conventa/

https://kresy24.pl/historia-malowana-batory-pod-pskowem-1582-r/

https://polki.pl/po-godzinach/kobiece-pasje,czy-wiesz-ze-stefan-batory-do-konca-zycia-nie-nauczyl-sie-polskiego,10326099,artykul.html

https://polskaniepodlegla.pl/wydarzenia/item/6277-437-lat-temu-krol-stefan-batory-zalozyl-uniwersytet-wilenski-jedna-z-najstarszych-polskich-uczelni

https://www.historiaposzukaj.pl/wiedza,wydarzenia,225,batory_i_gdansk.html