TY - JOUR AU - Mieszek, Małgorzata PY - 2021/12/14 Y2 - 2024/03/28 TI - Literackie obrazy epidemii o proweniencji szkolnej z XVII i XVIII wieku (wybrane zagadnienia) JF - Tematy i Konteksty JA - tematyikonteksty VL - 16 IS - 11 SE - Temat numeru DO - 10.15584/tik.2021.9 UR - https://journals.ur.edu.pl/tematyikonteksty/article/view/1426 SP - 153-168 AB - <p class="gtxtbody" style="margin: 0cm; text-align: justify; text-indent: 1.0cm; line-height: 150%;">Przedmiotem artykułu są literackie obrazy epidemii, zawarte w utworach związanych ze środowiskiem szkolnym. Wśród analizowanych tekstów znalazły się dzieła okolicznościowe, poświęcone zmarłym z powodu zarazy uczniom (kazanie dominikanina, Michała Wojniłowicza; wierszowany poemat profesora Akademii Krakowskiej – Pawła Zapartowica). Wpisywały się one w konwencję panegiryczną, ale równocześnie ujawniały ówczesną świadomość medyczną (objawy zakażenia, zabiegi higieniczne i lekarskie przy chorym) oraz osobiste zaangażowanie preceptorów. Drugą grupa analizowanych tekstów są dramaty wystawiane na scenach kolegiów pijarskich i jezuickich. Związane są one z kultem świętych „od moru”. Podejmują także temat zarazy jako rodzaju kary za grzechy, która dotyka negatywnych bohaterów. W niektórych sztukach występują zaś uosobienia klęsk żywiołowych i epidemii. Artykuł ujawnił, że literackich obrazów zarazy, które związane były ze środowiskiem szkolnym, było stosunkowo niewiele. O przyczynach epidemii, sposobach ich zapobieganiu znacznie częściej pisano w poradnikach i kalendarzach, dostępnych dla szerokiego grona odbiorców. Społeczność uczniów i nauczycieli podejmowała raczej aktywność na polu religijnym działając w stowarzyszeniach i kongregacjach, a także uczestnicząc w przebłagalnych nabożeństwach i procesjach.</p> ER -