The dissolution of the Greek catholic church and the parish of Saint. Norbert in Krakow in a document prepared by Security Services in 1960
Keywords:
Greek Catholic Church and parish, Kraków, communist repression, source edition of the document, 1960Abstract
Post-war communist repressions were turned against both the Roman Catholic Church and other denominations, including the Greek Catholic Church. The article contains an edition of a document created by the security services in Krakow, which concerned the dissolution and repression of the Greek Catholic Church of St. Norbert. The foundation of the Uniate parish in Krakow took place in 1784. In 1808, Greek Catholics received a church together with a monastery in Krakow at Wiślna Street 11. After almost 140 years, communists began intense activities aimed at liquidating the parish, taking over church properties, as well as intense repressions against the clergy and the faithful of this parish. After more than half a century, the Greek Catholic church in Krakow regained its properties and parish structures as part of the recovery.
Downloads
References
Instytut Pamięci Narodowej. Oddział w Krakowie, BU 0327/27, Akta osobowe Zbigniewa Faryny.
Instytut Pamięci Narodowej. Oddział w Krakowie, 039/2, t. 12, cz. 1, Meldunki i informacje Wydziału III SB KWMO w Krakowie dotyczące sytuacji Kościoła w województwie krakowskim oraz działań represyjnych wobec duchownych diecezjalnych i zakonnych w latach 1960–1961, Kraków, 17.03.1960 r., Pismo do naczelnika Wydziału V Departamentu III Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, k. 462–464.
Dziennik Ustaw z 1946 r., nr 13, poz. 87 Dekret z dnia 8 marca 1946 r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich.
Rocznik religijny wyznań chrześcijańskich na rok 1847, Warszawa 1847.
Шематизм rpeko-kaтолицьkоrо духовенства злучених епархій Перемиської, Сaмбiрської і Cянiцької на Рік Божий 1932, Przemyśl 1932.
Bruździński A., Kasaty klasztorów męskich w Krakowie na przełomie XVIII i XIX wieku, w: Kasaty klasztorów na obszarze dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów i na Śląsku na tle procesów sekularyzacyjnych w Europie, t. 1: Geneza kasaty na ziemiach zaborów austriackiego i rosyjskiego, Wrocław 2014, s. 143–145.
Burek R., Encyklopedia Krakowa, Warszawa–Kraków 2000.
Dolański D., Tadeusz Kuntze – malarz rodem z Zielonej Góry (1733–1793), Zielona Góra 1993.
Estreicherówna M., Wykaz zniesionych kościołów, kaplic i klasztorów w Krakowie, w: Kalendarz katolicki krakowski na Rok Pański 1889, Rok IX, Kraków 1889, s. 115–119.
Follprecht K., Zmiany własności nieruchomości w Krakowie związane z kasatami klasztorów przełomu XVIII i XIX w., „Hereditas Monasteriorum”, 5(2014), s. 27–41.
Follprecht K., Stan niniejszy gmachów duchowno narodowych, co do ich położenia, wewnętrznego rozkładu, liczby mieszkających zakonnych osób i ich dochodów... Krakowskie zabudowania klasztorne w czasach Księstwa Warszawskiego. Opis z 1810 r., Wrocław 2016.
Hałagida I., „A-O”, „Zakon”, „Wichrzyciele” – działania aparatu bezpieczeństwa Polski Ludowej wobec duchowieństwa greckokatolickiego w latach 1944/1945–1956/1957, w: Internacjonalizm czy…? Działania organów bezpieczeństwa państw komunistycznych wobec mniejszości narodowych (1944–1989), Warszawa–Wrocław 2011.
Hałagida I., Deńko Mikołaj, w: Leksykon duchowieństwa represjonowanego w PRL w latach 1945–1989, t. 1, red. J. Myszor, Warszawa 2002, s. 46–47.
Hałagida I., Między Moskwą, Warszawą i Watykanem. Dzieje Kościoła greckokatolickiego w Polsce w latach 1944–1970, Warszawa 2013.
Hałagida I., Represje wobec duchowieństwa Kościoła greckokatolickiego na terytorium dzisiejszej Polski w latach 1939–1957 (rekonesans historiograficzny i dalsze perspektywy badań), „Litopys”, (1)2011, s. 105–127.
Hałagida I., „Szpieg Watykanu”. Kapłan greckokatolicki ks. Bazyli Hrynyk (1896–1977), Warszawa 2014.
Hałagida I., Ukraińscy duchowni greckokatoliccy sądzeni w stalinowskiej Polsce (1944–1956), „Almanach Historyczny”, 11(2009), s. 85–115.
Marecki J., Karmelici bosi w kręgu zainteresowań aparatu bezpieczeństwa PRL na terenie województwa krakowskiego w świetle zachowanych sprawozdań kierowanych do MBP i MSW w latach 1947–1970, „Folia Historica Cracoviensia”, 10(2004), s. 255.
Marecki J., Represje wobec osób duchownych i zakonnych na terenie woj. krakowskiego 1944–1875. Leksykon biograficzny, t. 2, Kraków 2016.
Matyaszewska E., „Wierzę w cuda nie od dziś” – religia w życiu i twórczości Matejki, Lublin 2007, s. 121–131.
Mączyński J., Kraków dawny i teraźniejszy z opisem jego okolic, Kraków 1854.
Mokry W., Z życia Cerkwi greckokatolickiej w Krakowie w latach 1808–1998. Po pół wieku znów u siebie, „Między Sąsiadami”, 8(1998), s. 6–38.
Musiał F., Józef Schiller (1931–1999), oficer Informacji Wojskowej, funkcjonariusz Wydziału III i IV Służby Bezpieczeństwa w Krakowie, szef SB w województwie nowosądeckim i tarnowskim, „Aparat represji w Polsce Ludowej 1944–1989”, 1/6/(2008), s. 461–478.
Nabywaniec S., Kościół skazany na niebyt. Z dziejów Kościoła greckokatolickiego w Polsce 1944–1989, „Kościół w Polsce. Dzieje i kultura”, 10(2011), s. 141–169.
Nabywaniec S., Relacje między obrządkami – łacińskim i greckokatolickim oraz problem rutenizacji i uniatyzacji w kontekście tak zwanej „kradzieży dusz”, w: Polska – Ukraina. 1000 lat sąsiedztwa, t. 4: Katolickie unie kościelne w Europie Środkowej i Wschodniej. Idea a rzeczywistość, red. S. Stępień, Przemyśl 1998, s. 211–232.
Pelc P., Położenie prawne Kościoła greckokatolickiego w Polsce w latach 1945−1989, „Więź”, 1992, nr 7, s. 107–121.
Rożek M., Gondkowa B., Leksykon kościołów Krakowa, Kraków 2003, s. 147–148.
Ryńca M., Grekokatolicy w Krakowie w latach 1945–1991. Zarys problematyki, „Nasza Przeszłość”, 100(2003), s. 419–453.
Stępień S., Represje wobec Kościoła greckokatolickiego w Europie Środkowo-Wschodniej po II wojnie światowej, w: Polska – Ukraina. 1000 lat sąsiedztwa, t. 2: Studia z dziejów chrześcijaństwa na pograniczu kulturowym i etnicznym, red. S. Stępień, Przemyśl 1994, s. 195–262.
Stocki J., Lwowski Sobór 8–10 marca 1946 roku: przygotowania, przebieg i skutki. Rola systemu totalitarnego, „Pamięć i Sprawiedliwość”, 14(2009), nr 1, s. 237–267.
Święch H., Kasaty żeńskich klasztorów w Krakowie w drugiej połowie XVIII i na początku XIX w., w: Kasaty klasztorów na obszarze dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów i na Śląsku na tle procesów sekularyzacyjnych w Europie, t. 1: Geneza kasaty na ziemiach zaborów austriackiego i rosyjskiego, Wrocław 2014.
Urban K., Kościół Prawosławny w Polsce w latach 1944–1956. Studia i materiały, Kraków 1998.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2019 Limes. Studies and materials on the history of Central and Eastern Europe
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
