Rośliny bez nazwy, rośliny o wielu nazwach – o wiedzy etnobotanicznej mieszkańców polskich wsi na Bukowinie Rumuńskiej
Słowa kluczowe:
plant naming, mental herbals, Romania, Bukovina, Polish minorityAbstrakt
The article presents results of ethnobotanical research on non-specialist knowledge about plants among members of the Polish minority in the Southern Bucovinian villages of Plesza (Romanian: Pleşa) and Pojana Mikuli (Poiana Micului). Knowledge about plants and the contexts in which they are encountered constitutes the mental herbal of each individual interlocutor. In the article I show that plant naming patterns reflect many features of the ethnobotanical knowledge of the interlocutors. The individual character of these patterns and the fact that they are created by daily experience cause some of the plants to lack monolexemic names. On the contrary, names (mostly Romanian) are present in knowledge coming from sources such as the media, books and school education. In this case some plants may have more than one name in one's mental herbal. The presence or absence of a monolexemic name does not influence the importance of the given taxon in a particular mental herbal.
Downloads
Bibliografia
Berlin B, Breedlove DE, Raven PH 1968. Covert Categories and Folk Taxonomies. — American Anthrpologist, New Series 70(2): 290-299.
Berlin B 1973. Folk Systematics in Relation to Biological Classification and Nomenclature. — Annual Review of Ecology and Systematics 4: 259-271.
Berlin B 1992. Ethnobiological Classification — Principles of Categorization of Plants and Animals in Traditional Societies. — Princeton University Press, Princeton.
Duncan M 2005. Folk taxonomy of reef fish and the value of participatory monitoring in Wakatobi National Park, southeast Sulawesi, Indonesia. — SPC Traditional Marine Resource Management and Knowledge Information Bulletin 18 (August): 18-24.
Ellen R 2008. The Categorical Impulse. Essays in the Anthropology of Classifying Behaviour. — Berghahn Books, Nowy Jork i Oxford.
[FLORA EUROPEA (digital version), Royal Botanic Garden Edinburgh] http://rbg-web2.rbge.org.uk/FE/fe.html (27.06.2008)
Geertz C 1973. The interpretation of cultures. — Basic Books, Nowy Jork.
Ingold T 2000. The Perception of the Environment: Essays in livelihood, dwelling and skill. — Routledge, Londyn i Nowy Jork.
Johnson M 1992. Research on traditional environmental knowledge: Its development and its role. In: Johnson M (ed) Lore: Capturing traditional environmental knowledge. — International Development Research Centre, Ottawa, pp. 1-22.
Kłosek E 2000. Izolacja i transkulturacja w polskich wsiach Południowej Bukowiny. In: Feleszko K (ed) O Bukowinie razem czy oddzielnie. — Pilski Dom Kultury, Instytut Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Warszawskiego, Piła-Warszawa, pp. 173-191.
Kłosek E 2002. Zróżnicowanie społeczno-kulturowe bukowińskich Polaków na podstawie środowiska wiejskiego południowej Bukowiny. In: Osękowski C (ed) Polacy z Bukowiny ich losy i kultura – źródłem tożsamości narodowej. Materiały z Międzynarodowego Sejmiku Krajoznawczego PTTK Żary 8-9 czerwca 2001 r. — Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. Oddział Powiatu Żarskiego, Żary, pp. 85-94.
Kołodziejska-Degórska I 2008. „Zielniki mentalne” mieszkańców wsi Bukowiny rumuńskiej (Pojana Mikuli i Plesza). — praca magisterska dostępna w archiwum IEiAK UW.
Krasowska H 2006. Górale polscy na Bukowinie Karpackiej. Studium socjolingwistyczne i leksykalne. — Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa.
Krupnik I, Vakhtin N 1997. Indigenous knowledge in modern culture: Siberian Yupik ecological legacy in transition. — Arctic Anthroplogy 34 (1): 236-252.
Krysiński W 2006. Uroki Bukowiny. Polacy na Bukowinie. Przewodnik Monografia. — Dekorgraf, Żagań.
Krysiński W 2006b. Uroki Bukowiny. Obczyna Wielka. Przewodnik Monografia. — Dekorgraf, Żagań.
Lévi - Strauss C 1969. Myśl nieoswojona. — PWN, Warszawa.
Łuczaj Ł 2008. Problemy taksonomiczne w polskich badaniach etnobotanicznych. — Lud 92: 43-64.
Macnaghten P, Urry J 2005. Alternatywne przyrody. Nowe myślenie o przyrodzie i społeczeństwie. — Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Martin GJ 2007. Ethnobotany. A Methods Manual. — Earthscan, London.
Nadasdy P 1999. The politics of TEK: Power and the 'Integration' of knowledge. — Arctic Anthropology 36 (1-2): 1-8.
Nowak K 2006. Problem ludności „słowackiej" na Bukowinie w XIX i XX wieku. In: Kowalski Z, Krasowska H, Makar J, Strutyński W (ed) Bukowina: Tradycje i współczesność. — Związek Polaków w Rumunii. Dom Polski, Suceava, pp. 213-222.
Peclowa H 2001. Nazwy roślin w świadomości ludności wiejskiej. — Acta Universitatis Wratislaviensis 2282 Język a Kultura 16: 99-116.
Pieroni A, Quave CL 2006. Functional Foods or Food Medicines? On the Consumption of Wild Plants Among Albanians and Southern Italians in Lucania. In: Pieroni A, Price LL (ed) Eating and Healing. — Food Product Press/The Haworth Press, Nowy Jork, pp. 101-129.
Schmid ChK, Ellis D 1998. Methods work sheet 1: Ethnobotanical checklist. — The future of Rainforest Peoples programme, EU DGVIII: Papua New Guinea Working Group FRP-PNG. http://lucy.ukc.ac.uk/Rainforest/Pac/ethnobot.doc_1.html (09.10.2007)
Sõukand R 2010. Herbal landscape. — Tartu University Press, Tartu.
Sõukand R, Kalle R 2010. Plant as Object within Herbal Landscape: Different Kinds of Perception. — Biosemiotics 3: 299-313.
Szot-Radziszewska E 2005. Sekrety ziół. Wiedza ludowa, magia, obrzędy, leczenie. — TRIO, Warszawa.
Tutin TG, Heywood VH, Burges DM, Moore DH, Valentine SM, Walters SM, Webb DA 1964-1980. Flora Europaea, Vol. 1-5. Cambridge and London: The University Press.
Wilson E 2002. Est' Zakon, est' i svoi Zakony: Legal and Moral Entitlements to the Fish Resources of Nyski Bay, North-Eastern Sakhalin. In: Kasten E (ed) People and the Land: Pathways to Reform in Post-Soviet Siberia. — Reimer, Berlin, pp. 149-168.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2011 Etnobiologia Polska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
