Motywy roślinne w ornamentyce ludowej Skalnego Podhala

Autor

  • Ewa Mackoś-Iwaszko Katedra Ochrony Środowiska Przyrodniczego i Krajobrazu, Instytut Architektury Krajobrazu Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
  • Magdalena Lubiarz Katedra Ochrony Środowiska Przyrodniczego i Krajobrazu, Instytut Architektury Krajobrazu Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Słowa kluczowe:

Tatra Mountains, ornamental artefacts, folk art, plant motifs

Abstrakt

Highlanders from the region frequently make references to their natural surroundings in their ornamental artefacts and folk art, including plant motifs. Some of the better known examples are stemless carline thistle (Carlina acaulis L.), Turk's cap lily (Lilium martagon L.) and edelweiss (Leontopodium alpinum Cass.). In Poland, the latter can only be found in the Tatra Mountains. Images of plants from the Tatras can be found, in the form of embroidery, on formal, traditional clothes, on everyday-use objects such as wooden chests, on furniture, and finally on paintings on glass. The surrounding landscape had, and still has, a great impact on the everyday life and folk art of the highlanders from Podhale. Its influence is so obvious that it may pass almost unnoticed.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Baniowska E, Jagiełła K 2000. Architektura ludowa. In: Tylkowa D (ed) Podhale. Tradycja we współczesnej kulturze wsi. Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Kraków, pp.71-214.

Hermanowicz – Nowak K 2000. Strój ludowy. In: Tylkowa D (ed) Podhale. Tradycja we współczesnej kulturze wsi. Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Kraków, pp. 245-300

Jagiełło M 1979. Listy o "stylu zakopiańskim" 1892-1912. Wokół Stanisława Witkiewicza. Wyd. Literackie, Kraków

Lehr U, Tylkowa D 2000. Wiadomości o regionie. In: Tylkowa D (ed) Podhale. Tradycja we współczesnej kulturze wsi. Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Kraków, pp. 11-79

Leszczycki S 1938. Region Podhala. Podstawy geograficzno-gospodarcze planu regionalnego, Biuletyn Komisji Studiów Ligi Popierania Turystyki, II: 7-290

Łysiak W 1996. Stanisława Witkiewicza myśl i realizacje przetworzenia kultury ludowej. Lud, 80: 169-178.

Maj M 1995. Kultura ludowa. In: Warszyńska J (ed) Karpaty Polskie, Przyroda, człowiek i jego działalność, Kraków, pp. 181-196

Matlakowski W 1901. Zdobienie i sprzęt ludu polskiego na Podhalu, Druk P. Laskauera i W. Babickiego, Warszawa, (Reprint: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe Warszawa, 1980)

Piksa W 1995. Spojrzenie na Tatry poprzez wieki: od pierwszych wzmianek do oświecenia, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Kraków – Wrocław

Radwańska-Paryska Z 1953. Zielony świat Tatr, Nasza Księgarnia, Warszawa

Radwańska-Paryska Z 1992. Słownik gwarowy góralskich nazw roślin z Tatr i Podtatrza, Wydawnictwo TPN, Zakopane

Snowarski M 2002-2005. Atlas roślin naczyniowych Polski [w:] http://www.atlas-roslin.pl (dostęp on-line 04.2015, wersja atlasu 15.05.11)

Tondos B 2004. Styl zakopiański i zakopiańszczyzna. Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, Wrocław, Warszawa, Kraków

Trebunia-Staszel S 1995. Znaczenie i funkcje stroju podhalańskiego we współczesnym życiu mieszkańców Podhala. Wierchy, 61: 125-143.

Witkiewicz S 1899. Styl zakopiański. In: Witkiewicz S (ed) Sztuka i krytyka u nas. Lwów, pp. 619–667.

Witkiewicz S 1904. Styl zakopiański. Z. 1: Pokój jadalny. Lwów

Witkiewicz S 1911. Styl zakopiański. Z. 2: Ciesielstwo. Lwów

Pobrania

Opublikowane

2015-12-31

Jak cytować

Mackoś-Iwaszko, E., & Lubiarz, M. (2015). Motywy roślinne w ornamentyce ludowej Skalnego Podhala. Etnobiologia Polska (czasopismo archiwalne), (5), 27–40. Pobrano z https://journals.ur.edu.pl/ep/article/view/8108

Numer

Dział

Artykuły