„Metamorfozy” na fortepian Edwarda Sielickiego – w okowach ponowoczesności i w świetle polskich wariacji fortepianowych powstałych po 1989 roku
DOI:
https://doi.org/10.15584/muzpsk.2024.4.4Słowa kluczowe:
metamorphoses, piano music, postmodernism, transformation, surconventionalism, Edward Sielicki, variationsAbstrakt
The article describes Edward Sielicki's Metamorfozy in the light of Polish piano variations written after 1989 and in the context of the concept of postmodernism. The composer (born in 1956) belongs to the generation of artists born in the 1950s. Generally, it is akin to the „Stalowa Wola generation”. Metamorfozy, created in 2013/2017, are close to the variational form, although they are not directly variations. In the music material, Sielicki used, in a processed manner, motifs taken from, among others, from the Prelude in B flat minor, Op. 28 No. 16 and the Etude in A flat major, Op. 25 No. 1 by Chopin and the Prelude in A minor, Op. 32 No. 8 of Rachmaninoff. He deformed them, blending them into the sound material of his own invention. The way of using the set material brings Metamorfozy closer to postmodern aesthetics with such categories as allusiveness, grotesque, viewing oneself and others' creativity in the „crooked mirror”.
Bibliografia
Chechlińska Zofia, Wariacje i technika wariacyjna w twórczości Chopina, Kraków 1995.
Chomiński Józef Michał, Wilkowska-Chomińska Krystyna, Teoria formy. Małe formy instrumentalne, Kraków 1983.
Cichy Daniel, Koncert fortepianowy Pawła Szymańskiego na tle filozoficznych idei postmodernizmu, w: Idee modernizmu i postmodernizmu w poetyce kompozytorskiej i refleksji o muzyce, red. Alicja Jarzębska, Jadwiga Paja-Stach, Kraków 2007, s. 277–296.
Daniec Zuzanna, „Zmyślnie wykoncypowana, postmodernistyczna zabawka”. Muzyka Pawła Mykietyna wobec kategorii postmodernizmu i konstruktywizmu na przykładzie III Symfonii na alt i orkiestrę, „Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ” 2018, nr 39, s. 59–85.
Dutkiewicz Barbara, Polistylistyka, czyli dyskurs z przeszłością: interpretacja ruchowa muzyki w obliczu dzieł epoki postmodernizmu na przykładzie wybranych utworów, Katowice 2012.
Fuks Marian, Księga sławnych muzyków pochodzenia żydowskiego, Wydawnictwo Sorus, Poznań–Warszawa 2003.
Gronau-Osińska Alicja, Sielicki Edward, w: Almanach Kompozytorów Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie, t. 2, red. Alicja Gronau-Osińska, Warszawa 2004, s. 201–216.
Kiwała Kinga, Pokolenie Stalowej Woli. Knapik. Krzanowski. Lasoń. Studia estetyczne, Kraków 2019.
Kostka Violetta, „Dwie etiudy” na fortepian Pawła Szymańskiego. Dwupoziomowość a problem parodii, „Res Facta Nova. Teksty o muzyce współczesnej” 2014, nr 15 (24), s. 83–95.
Kostka Violetta, Muzyka Pawła Szymańskiego w świetle poetyki intertekstualnej postmodernizmu, Kraków 2018.
Kostka Violetta, Muzyka Pawła Szymańskiego. Kompozycje algorytmiczne na fortepian, w: Muzyka fortepianowa XVI. Studia i szkice, red. Alicja Kozłowska-Lewna, Renata Skupin, Gdańsk 2015, s. 117–132.
Kostka Violetta, „Through the looking Glass I” na orkiestrę Pawła Szymańskiego. Algorytmiczna konstrukcja dźwiękowa, w: The musical work and its creators (10), red. Anna Nowak, Bydgoszcz 2015, s. 207–218.
Kostka Violetta, Wartości muzyki Pawła Szymańskiego, „Krytyka Muzyczna” 2011, nr 5, s. 1–12.
Krawczyk Dorota, Postmodernizm. Esej o muzyce polskiej, w: Kompozytorzy polscy 1918–2000, t. 1: Eseje, red. Marek Podhajski, Gdańsk–Warszawa 2005, s. 297–304.
Łukaszewski Marcin Tadeusz, Fortepianowe formy wariacyjne kompozytorów polskich 1900–2010. Dzieje gatunku i technika wariacyjna, Warszawa 2013.
Łukaszewski Marcin Tadeusz, Technika wariacyjna w polskich wariacjach fortepianowych w latach 1900–2010, w: Musica Intellectualis, t. 1: Droga artysty, red. Małgorzata Zygmont, Emilia Dudkiewicz, Ewa Skardowska, Eugenia Rozlach, Warszawa 2017, s. 77–105.
Nikolska Irina, Postmodernizm w interpretacji Pawła Szymańskiego, w: Muzyka polska 1945–1995, red. Krzysztof Droba, Teresa Malecka, Krzysztof Szwajgier, Kraków 1996, s. 297–307.
Nowe pokolenie kompozytorów polskich, red. Alicja Gronau-Osińska, Mariusz Stowpiec, Jan Kazem-Bek, Bydgoszcz 1988.
Pacewicz Izabela, Sielicki Edward, w: Kompozytorzy polscy 1918–2000, t. 2: Biogramy, red. Marek Podhajski, Gdańsk–Warszawa 2005, s. 893–895.
Paździora Krystyna, Sielicki, w: Encyklopedia muzyczna PWM, część biograficzna, red. Elżbieta Dziębowska, t. 9: S–sł, Kraków 2007, s. 255–256.
Peryt [Opałka] Maria, Postmodernizm się skończył. Cechy generacji MW w odniesieniu do idei postmodernizmu, Warszawa 2015.
Piotrowska Maria, Kanon i postmodernizm, „Muzyka” 1997, nr 1 (164), s. 5–28.
Richter Alfred, Die Lehre von der thematischen Arbeit, Leipzig 1896.
Rutkowska Alicja, Postmodernizm w polskiej muzyce współczesnej, w: Kompozytorzy polscy 1918–2000, t. 1: Eseje, red. Marek Podhajski, Gdańsk–Warszawa 2005, s. 283–296.
Sielicki Edward, Elementy techniki mojego języka muzycznego na przykładzie utworów kameralnych, w: Muzyka kameralna kompozytorów AMFC (I). IV Sympozjum Kompozytorskie Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina, red. Alicja Gronau-Osińska, Warszawa 2006, s. 44–53.
Sielicki Edward, O mojej muzyce symfonicznej z udziałem instrumentów koncertujących, w: Muzyka symfoniczna kompozytorów UMFC, red. Alicja Gronau-Osińska, Warszawa 2009, s. 13–30.
Sielicki Edward, Razem czy osobno? O pewnych aspektach wzajemnych relacji ożywionej i nieożywionej materii, w: Potencjał kompozycyjny utworów na instrumenty solowe. III Sympozjum Kompozytorskie Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina, red. Marian Borkowski, Warszawa 2003, s. 8–11.
Sielicki Edward, Technika rotacyjnych dźwięków prowadzących, w: I Sympozjum Kompozytorskie Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina, red. Alicja Gronau-Osińska, „Zeszyty Naukowe AMiFC” nr 42, Warszawa 1999, s. 15–21.
Szulakowska-Kulawik Jolanta, Józef Świder – muzyka, która czekała na postmodernizm, Katowice 2008.
Klimczuk Andrzej, Seminarium online: Polska i świat po pandemii: Rozwój i kultura, „Gazeta SGH. Życie Uczelni” (dodano: 11.06.2020), https://gazeta.sgh.waw.pl/?q=konferencje-debaty-spotkania/seminarium-line-polska-i-swiat-po-pandemii-rozwoj-i-kultura (dostęp: 11.10.2020).
Polskie Centrum Informacji Muzycznej, hasło: Edward Sielicki, https://polmic.pl/index.php?option=com_mwosoby&id=189&litera=21&view=czlowiek&Itemid=5&lang=pl (dostęp: 9.10.2020).
Portal internetowy „Culture.pl”, hasło: Edward Sielicki, https://culture.pl/pl/tworca/edward-sielicki (dostęp: 9.10.2020).
Ready Anna, Długi Cień Postmodernizmu, „Dwutygodnik” 2011, nr 11, cyt. za: https://www.dwutygodnik.com/artykul/2882-dlugi-cien-postmodernizmu.html (dostęp: 9.10.2020).
Slownik.one, hasło: Metamorfoza, https://www.slownik.one/metamorfoza (dostęp: 11.10.2020).
Słownik języka polskiego, hasło: okowy, https://sjp.pwn.pl/sjp/okowy;2494730.html (dostęp: 10.10.2020).
Słownik języka polskiego, hasło: Metamorfoza, https://sjp.pwn.pl/sjp/metamorfoza2567642.html (dostęp: 11.10.2020).
Strona internetowa „Aliexpress.com”, https://pl.aliexpress.com/item/32904554633.html (dostęp: 11.10.2020).
Strona internetowa „Study.com”, https://study.com/academy/lesson/the-metamorphosis-of-narcissus-by-salvador-dali.html (dostęp: 10.10.2020).
Strona internetowa 63. Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”, hasło: Sielicki Edward, http://warszawska-jesien.art.pl/2020/program-i-bilety/kompozytorzy-i-autorzy/sielicki-edward (dostęp: 9.10.2020).
Strona internetowa Metamorfoza. Wystawa malarstwa surrealizmu i realizmu magicznego, http://metamorfoza.info.pl/pl/portfolio-view/setowski-tomasz-metamorfoza-az-staniesz-sie-gwiazda (dostęp: 10.10.2020).
Tatar Ewa, Postmodernizm, https://ninateka.pl/kolekcja/sztuka-wspolczesna/alfabet-artykul/ksw-postmodernizm (dostęp: 10.10.2020).
Wikipedia. Wolna encyklopedia, hasło: Edward Sielicki, https://pl.wikipedia.org/wiki/Edward_Sielicki (dostęp: 9.10.2020).
Wikipedia. Wolna encyklopedia, hasło: metamorfoza (literatura), https://pl.wikipedia.org/wiki/Metamorfoza_(motyw_literacki) (dostęp: 11.10.2020).
Wikipedia. Wolna encyklopedia, hasło: Metamorfozy, https://pl.wikipedia.org/wiki/Metamorfozy (dostęp: 9.10.2020).
Wikipedia. Wolna encyklopedia, hasło: Mona Lisa, https://pl.wikipedia.org/wiki/Mona_Lisa (dostęp: 11.10.2020).
Wikipedia. Wolna encyklopedia, hasło: postmodernizm (filozofia), https://pl.wikipedia.org/wiki/Postmodernizm_(filozofia) (dostęp: 10.10.2020).
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Muzyka w Kontekście Pedagogicznym, Społecznym i Kulturowym
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.