Obowiązek szczepień a obowiązkowe szczepienia ochronne – podstawy prawne oraz środki egzekucji

Abstrakt

Artykuł, wychodząc od ogólnych konstytucyjnych gwarancji praw i wolności człowieka i obywatela, ujmuje problematykę obowiązku szczepień ochronnych jako przykład klasycznego konfliktu wartości konstytucyjnych. Następnie autorka dokonuje wykładni i uporządkowania pojęć dotyczących obowiązku szczepień ochronnych występujących w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych, co prowadzi m.in. do rozróżnienia pojęcia „obowiązku szczepienia” od pojęcia „obowiązkowych szczepień ochronnych”. Dalej omawiane są podstawy prawne i środki egzekucji obowiązku szczepień. Rozważania koncentrują się na kwestii dopuszczalności stosowania środków przymusu bezpośredniego i prowadzą do nieoczywistego wniosku, że w obecnym stanie prawnym nie jest możliwe zastosowanie przymusu bezpośredniego w celu realizacji „obowiązkowego szczepienia ochronnego” ani innego obowiązku szczepienia. Artykuł uwzględnia także najnowsze zmiany ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych oraz rozporządzenia wydane w związku z pandemią koronawirusa SARS-CoV-2.