Zmiany administracyjno-terytorialne województwa łódzkiego w latach 1919–2002

Abstrakt

W artykule poddano analizie strukturę administracyjno-terytorialną województwa łódzkiego na przestrzeni prawie 100 lat jego istnienia w różnych konfiguracjach politycznych. W okresie międzywojennym po utworzeniu województwa dokonano licznych zmian w jego strukturze terytorialnej. Niestety okupacja hitlerowska zdezintegrowała te wszystkie wysiłki administracyjne. Po odzyskaniu nieodległości wrócono do wcześniejszych rozwiązań, a następnie przeprowadzono liczne reformy, tworząc nowe powiaty oraz zastępując gminy małymi gromadami. Z czasem powrócono do struktury gminnej, jednak zlikwidowano powiaty, ustanawiając dwustopniowy podział administracyjny. Jego konsekwencją był podział województwa łódzkiego pomiędzy kilka województw, zaś w centrum utworzono małe województwo ze stolicą w Łodzi. W wyniku przemian politycznych pod koniec lat 90. ubiegłego stulecia reaktywowano trójstopniowy podział administracyjny. Ponownie utworzono duże województwo łódzkie podzielone na powiaty i gminy. Jego struktura administracyjno-terytorialna i granice zewnętrzne w znacznym stopniu przypominają wcześniejsze rozwiązania. Pomimo przeprowadzonych reform administracyjnych w różnych konfiguracjach ustrojowo-politycznych udało się utrzymać spoistość terytorialną omawianego obszaru.