W poszukiwaniu nowej formuły państwa: dyskurs międzynarodowy nad demokracją deliberatywną

Abstrakt

Idea społeczeństwa obywatelskiego stała się jedną z najważniejszych przesłanek demokracji deliberatywnej. Pytanie dotyczące najlepszego modelu demokracji jest wciąż obecne w międzynarodowym dyskursie politycznym i naukowym. Współczesne podejście badawcze do demokracji deliberatywnej określane jako „zwrot systemowy” eksponuje trzy czynniki: poszukiwanie możliwości rozwoju i promocji deliberacji w skali masowej; nacisk na podział zadań i działań pomiędzy uczestników w ramach systemu; wprowadzenie pewnego kontinuum do kryterium deliberacji łączącego wielość instytucji i procesów, które wśród nich zachodzą. Znamienne jest, że wielu badaczy potwierdza, że dzięki metodom i narzędziom deliberacyjnym wzmacnia się legitymizacja działań samorządu terytorialnego. Zidentyfikowane mankamenty demokracji deliberatywnej na poziomie lokalnym (potencjalna instytucjonalna neutralizacja działań aktywistów, frustracja partycypacyjna czy powszechna niekompetencja obywateli uczestniczących w deliberacji) stały się przyczynkiem do dyskusji nad dalszymi kierunkami rozwoju tej formy, a także możliwościami jej doskonalenia.