Prawo do czystego powietrza jako szczególna postać prawa do ochrony środowiska – regulacje międzynarodowe i krajowe

Autor

DOI:

https://doi.org/10.15584/iuseta.2021.2-4.4

Słowa kluczowe:

prawo do czystego powietrza, prawo do czystego środowiska, dobra osobiste, ekologia, ochrona środowiska, prawa człowieka

Abstrakt

Artykuł jest próbą przedstawienia problematyki prawa do czystego powietrza i jego uregulowania w systemie prawnym na szczeblu międzynarodowym, regionalnym oraz wewnątrzkrajowym. Współczesne społeczeństwo posiada coraz większą świadomość ekologiczną, a przez to oczekuje od organów publicznych podjęcia odpowiednich kroków celem unormowania prawnego wspomnianego zagadnienia. Zaznaczyć należy, że szczególnie dużą rolę w tym procesie odegrały ONZ oraz Unia Europejska. Obie organizacje stworzyły szereg aktów dotykających omawianego zagadnienia w sposób pośredni, jak i bezpośredni. W artykule pochylono się nad zagadnieniami zarówno prawa do czystego środowiska, jak i prawa do czystego powietrza, podkreślono różnice między tymi pojęciami, a także przedstawiono ich wpływ na rozwój prawodawstwa. Bardzo istotnym z perspektywy omawianej materii jest także orzecznictwo polskich sądów w tym zakresie i stanowisko, jakie przyjęła judykatura, nie uznając prawa do czystego powietrza jako prawa podmiotowego przynależnego każdej jednostce, ale przynależne całemu społeczeństwu, tym samym zamykając drogę obywatelom do uzyskania zaspokojenia roszczeń z tytułu nieudolności państwa w utrzymaniu wyznaczonych standardów powietrza.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Czekałowska M., Problem konstytucyjnych norm programowych dotyczących ochrony środowiska na tle wybranych regulacji ustawowych, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego 2015, No. 3.

Czuryk M., Zadania organów administracji publicznej w zakresie ochrony środowiska, Rocznik Naukowy Wydziału Zarządzania w Ciechanowie 2009, No. 3–4 (III).

Dmowski S. [in:] Dmowski S., Rudnicki R., Komentarz do kodeksu cywilnego, 2011, com. to Article 23, nt 7).

Doktór-Bindas K., Prawo do czystego powietrza, Przegląd Konstytucyjny 2020, No. 4.

Drzewicki K., Trzecia Generacja praw człowieka, Sprawy Międzynarodowe 1983, No. 10.

Florczak-Wątor M. [in:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, ed. II, ed. P. Tuleja, LEX/el. 2021, Article 68, Article 74, Article 86.

Gadkowski T., Nowe instytucje współpracy w ramach systemu Organizacji Narodów Zjednoczonych na przykładzie międzynarodowego prawa ochrony środowiska [in:] System Narodów Zjednoczonych z polskiej perspektywy, ed. Cała-Wacinkiewicz E., Warszawa 2017.

Garlicki L., Derlatka M. [in:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. I, ed. II, ed. Zubik M., Warszawa 2016, art. 74.

Granat M., Prawo konstytucyjne, Warszawa 2021,

Karski L., Prawa człowieka i środowisko, Studia Ecologia et Bioethicae 2006, No. 4.

Księżak P. [in:] Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, wyd. II, ed. Pyziak-Szafnicka M., Warszawa 2014, com. to Article 23.

Łabno Z., Dobro wspólne a prawo ochrony środowiska, Państwo i Społeczeństwo 2004, No. 2.

Olejarczyk E., Zasada zrównoważonego rozwoju w systemie prawa polskiego – wybrane zagadnienia, Przegląd Prawa Ochrony Środowiska 2016, No. 2, passim.

Radecki W., Konstytucyjny obowiązek dbałości o stan środowiska i odpowiedzialność za jego pogorszenie, Ochrona Środowiska. Prawo i Polityka 2000, No. 1.

Sommer J., Prawo ochrony środowiska w systemie prawa polskiego, Studia Prawnicze 2001, No. 3–4.

Uliasz J., Prawa jednostki w zakresie ochrony środowiska [in:] Wolności i prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne w Konstytucji RP z 1997 r., ed. H. Zięba-Załucka, Rzeszów 2018.

https://impakter.com/g20-club-richest-nations-disappoints-climate/ [access 22.02.2022]

Andrzejewska M., UN Day 2021: Dostęp do czystego, zdrowego środowiska będącego w stanie właściwej równowagi prawem człowieka, https://www.gridw.pl/aktualnosci/unep/2923-unday-2021-dostep-do-czystego-healthy-environment-being-in-a-state-of-proper-equality-of-man [access 9.02.2022].

The human right to a clean, healthy and sustainable environment (A/HRC/48/L.23/Rev.1) https://breathelife2030.org/news/countries-legal-obligation-ensure-clean-air-says-un- human-rights-representative/ [access 22.02.2022].

Report number A/HRC/40/55 of 8 January 2019 https://publicystyka.ngo.pl/prawo-do-czystego-i-zdrowego-powietrza-a-prawa- man [access 22.02.2022].

https://breathelife2030.org/news/countries-legal-obligation-ensure-clean-air-says-un-human-rights-representative/ [access 22.02.2022].

https://powietrze.gios.gov.pl/pjp/content/show/1003522 [access 19.02.2022].

Air quality in Europe – 2020 Report, Luxemboourg: Publications Office of the European Union, 2020.

Opublikowane

2021-12-15

Jak cytować

Jaśkiewicz, A., & Kasprzyk, J. (2021). Prawo do czystego powietrza jako szczególna postać prawa do ochrony środowiska – regulacje międzynarodowe i krajowe. Ius et Administratio, 45(2-4), 46–60. https://doi.org/10.15584/iuseta.2021.2-4.4

Numer

Dział

Artykuły