Istota badań interdyscyplinarnych
DOI:
https://doi.org/10.15584/johass.2018.2.4Słowa kluczowe:
nauki społeczne, metody badawcze, interdyscyplinarność, transdyscyplinarnośćAbstrakt
Kategoria interdyscyplinarności (znana też w języku polskim jako międzydyscyplinarności), podobnie jak zbliżona do niej kategoria multidyscyplinarności (inaczej też wielodyscyplinarności), jak również transdyscyplinarności, stanowi stosunkowo młody zasób językowy. Chociaż w wielu gałęziach nauki (zwłaszcza w humanistyce) jest już dość utrwalony, w innych jednakże (w tym w naukach społecznych) wydaje się dopiero wyłaniającym się obszarem. Tej właśnie problematyce poświęcony jest ten artykuł, ze szczególnym ukierunkowaniem na interdyscyplinarność jako ,,klucz” do wieloaspektowych, szerokich w wymiarze badań naukowych.
Postulat interdyscyplinarności jest, w pewnym sensie, reakcją na wyzwania rodzące się wraz z rozwojem nauki: po pierwsze, jako odpowiedź na dyskurs wewnętrzny o kryzysie nauki – na kryzys wyrażający się w postępującej profesjonalizacji, specjalizacji oraz instytucjonalizacji w zakresie badań naukowych; po drugie, jako odpowiedź na wyzwania stające przed nauką w związku z tym, że rzeczywistość w swym charakterze i strukturze staje się coraz bardziej złożona i tym samym trudniejsza do naukowej eksploracji. Interdyscyplinarność oznacza skoncentrowanie uwagi na zagadnieniach, które są zlokalizowane na styku różnych dyscyplin. W ten sposób próbowano uwolnić się od wąskiego, ugruntowanego w ramach jednej dziedziny wiedzy, podejścia do złożonych kwestii oraz wynikających z tego faktu wielu ograniczeń.
Generalnie interdyscyplinarność jako postulat badania rzeczywistości ponad granicami dyscyplin naukowych stanowi w pewnym sensie wartość dodaną, ponieważ ogląd badanej rzeczywistości z perspektywy różnych gałęzi naukowych poszerza, pogłębia, modyfikuje i precyzuje rezultaty badawcze, co dla nauki jest niewątpliwie korzystne.