Nacjonalizm, nowoczesność, muzea. Inspiracja teorią Ernsta Gellnera

Abstrakt

Artykuł podejmuje zagadnienie nacjonalizmu, jego wpływu na tożsamość narodową oraz specyficznego miejsca, jakie nacjonalizm zajmuje w muzeach od XIX w. Nacjonalizm jest rozumiany jako skutek nowoczesności, zjawisko, które powstało w określonych warunkach i wprost związane było z nadejściem nowoczesności. Artykuł zwraca uwagę na warunki pojawienia się nacjonalizmu, a poprzez analizę teorii Ernsta Gellnera dąży do określenia podstawowych przyczyn, z których powstanie i trwałość nacjonalizmu się wywodzi. Omawia podstawowe cechy tradycyjnego społeczeństwa, w którym nie było odpowiednich warunków do zaistnienia nacjonalizmu, a następnie pokazuje, jak te warunki zmieniły się w wyniku przejścia społeczeństwa z modelu tradycyjnego w nowoczesny. Podejmuje problem zmiany społecznej, jaka nastąpiła, przedstawia podstawowe cechy współczesnego społeczeństwa, w ramach którego zaistniało pole dla rozwoju nacjonalizmu. Kwestią kolejną jest pojawienie się nacjonalizmu w muzeach. Artykuł przedstawia, jak muzea zmieniały się w tworzącym się nowoczesnym społeczeństwie i jaką funkcję spełniał w tym procesie nacjonalizm. Artykuł krótko podsumowuje rolę, jaką nacjonalizm może odgrywać w muzeach współcześnie, oraz pokazuje, które elementy budowania tożsamości narodowej mogą potencjalnie pojawiać się najczęściej w muzeach.