Z badań nad historią ludowego taoizmu: koncepcja magii w studiach nad rytuałami zhuyou

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest problemowi stosowania pojęcia magii w badaniach chińskich taoistycznych praktyk pseudomedycznych, w szczególności terapeutycznych i apotropaicznych rytuałów zhuyou 祝由, wykorzystujących zaklęcia i talizmany (fu 符). Autor wypowiada się w kwestii, czy stosowanie w badaniach sinologicznych terminu 'magia', pochodzącego z kultury zachodniej, jest w obecnym stanie badań ciągle zasadne i czy odnośne zjawiska spełniają kryteria magiczności. Jest to problem istotny ze względu na dysonans pomiędzy trendami we współczesnych badaniach teoretycznych nad magią, wykazującymi tendencję do intepretowania jej jako zjawiska parareligijnego, w którym pojęcia religii i magii przenikają się, a praktycznym podejściem sinologów, którzy ciągle wyraźnie odróżniają zjawiska magiczne od zjawisk religijnych i konsekwentnie posługują się terminem 'magia'. W artykuł podjęto też próbę odpowiedzi na pytanie, jak powinno się zmodyfikować klasyczne definicje magii, by były spójne z pojęciem magii faktycznie stosowanym w badaniach sinologicznych.