Spław wiślany w 1662 roku (w świetle rejestru celnego komory nowodworskiej)
DOI:
https://doi.org/10.15584/johass.2023.4.3Słowa kluczowe:
spław wiślany, żegluga śródlądowa, handel, XVII wiek, kupcy, Rzeczpospolita, WisłaAbstrakt
W artykule omówiony został spław wiślany w 1662 r. na podstawie jedynego zachowanego rejestru komory celnej na Wiśle z drugiej połowy XVII w. Przedstawiona analiza sezonowości żeglugi wiślanej dowiodła, że znany z literatury spław z tzw. pierwszą wodą nie odgrywał kluczowej roli w handlu. Zależał on istotnie od pory letnich i jesiennych deszczów w żegludze z nurtem rzeki, a także od rytmu potrzeb konsumenckich. Dowiedziono zależności pomiędzy wielkością transportu wodnego a kategorią społeczną uczestnika spławu oraz porą sezonu żeglugowego. Wykazano dominujący udział szlachty w spławie z nurtem Wisły oraz mieszczan w spławie w górę rzeki. Opisano strukturę taboru wodnego, a także preferencje w zakresie jego wykorzystania, w tym także w zależności od pory roku kalendarzowego. Przedstawiono strukturę własności jednostek pływających, zwracając uwagę na dominację szlachty. Podkreślono rolę Warszawy i innych, w tym nadwiślańskich, miast w handlu spławnym. Scharakteryzowano pełną strukturę spławianych towarów, a także środowisko uczestników spławu, dostrzeżono rolę dopływów Wisły w handlu spławnym. Porównując badane zjawisko ze spławem w latach 1605–1651 oraz w 1766 r., dowiedziono wyjątkowego znaczenia handlu wiślanego tuż po potopie szwedzkim.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 UR Journal of Humanities and Social Sciences
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nc/4.0/88x31.png)
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.