Rozwój inżynierskich form działalności naukowo-badawczej oraz dydaktycznej we wrocławskich szkołach wyższych 1949‒1989

Abstrakt

Pod koniec lat 40. XX w. głównym zadaniem polskiego szkolnictwa wyższego stało się kształcenie kadr na poziomie wyższym dla gospodarki, zwłaszcza przemysłu, oraz prowadzenie działalności naukowej w ramach krajowego sektora badawczo-rozwojowego. W związku z przyspieszoną industrializacją kraju priorytet uzyskały politechniki. Ponieważ jednak ich rozwój dokonywał się wolniej, niż oczekiwano, także uczelnie o innej specjalizacji zostały stopniowo ukierunkowane na profil utylitarny i techniczny. Większość z nich musiała w swojej działalności uwzględniać zadania współpracy z gospodarką narodową, w szczególności z przemysłem. Spowodowało to pojawienie się na wielu uczelniach niebędących politechnikami ‒ także wrocławskich – inżynierskich kierunków kształcenia oraz technicznej tematyki w działalności naukowo-badawczej. W wymiarze ilościowym umożliwiło to wykształcenie wielu tysięcy dodatkowych specjalistów formalnie przygotowanych do pracy w przemyśle, a także przyniosło znaczną ilość opracowań badawczych, które miały sprzyjać jego rozwojowi. W wymiarze jakościowym skuteczność tych działań była jednak ograniczona. Zarówno podejmowany w uczelniach proces kształcenia, jak i prowadzona tam działalność naukowo-badawcza z powodu niedostatecznego finansowania, skromnego zaplecza technicznego oraz słabego związku z praktyką przemysłową miały często pozorowany charakter. Absolwenci byli niedostatecznie przygotowani do podjęcia pracy w przedsiębiorstwach. Efekty działalności naukowo-badawczej prowadzonej w uczelniach w niewielkim stopniu nadawały się do wdrożenia do produkcji. Ponadto przedsiębiorstwom z uwagi na systemowe realia gospodarki socjalistycznej nie zależało na podnoszeniu realnych kwalifikacji swojej kadry czy na wdrażaniu nowych rozwiązań technicznych lub technologicznych.