Nawożenie naturalne w strukturze nawożenia w zrównoważonym rolnictwie - na przykładzie Polski

Autor

  • Roman Rudnicki Katedra Gospodarki Przestrzennej i Turyzmu, Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
  • Mieczysław Kluba Katedra Gospodarki Przestrzennej i Turyzmu, Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
  • Aleksandra Jezierska-Thöle Katedra Gospodarki Przestrzennej i Turyzmu, Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
  • Barbara Szyda Katedra Gospodarki Przestrzennej i Turyzmu, Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
  • Łukasz Wiśniewski Katedra Gospodarki Przestrzennej i Turyzmu, Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

DOI:

https://doi.org/10.15584/pjsd.2020.24.1.12

Słowa kluczowe:

nawożenie naturalne, nawożenie mineralne, zrównoważone rolnictwo

Abstrakt

Celem pracy było rozpoznanie stanu (2010 r.), struktury rodzajowej (nawożenie naturalne i mineralne, z wydzieleniem dawek azotu, potasu i fosforu) i zróżnicowania przestrzennego nawożenia w polskim rolnictwie (16 województw i 314 jednostek powiatowych). Podjęto problem kształtowania się wymienionych cech pod wpływem zewnętrznych uwarunkowań rolnictwa – przyrodniczych i pozaprzyrodniczych. Przeprowadzone badania udowodniły silne zróżnicowanie przestrzenne nawożenia, określone przede wszystkim przez oddziaływanie czynnika historycznego i urbanizacyjnego. Wykazano, że układy terytorialne nawożenia mają charakter dwubiegunowy – od obszarów o przewadze nawożenia naturalnego (głównie Polska północno-wschodnia) do dominacji nawożenia mineralnego (głównie Polska północna i zachodnia). Biorąc pod uwagę planowany Powszechny Spis Rolny (2020) oraz rosnącą wagę działań prośrodowiskowych w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, wypracowana metoda kompleksowej analizy nawożenia przeprowadzona dla roku 2010, stanowi dobry punkt wyjścia do oceny zachodzących przemian.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Baath E., Frostegard A., Pennanen T., Fritze H. 1995. Microbial community structure and pH response in relation to soil organic matter quality in wood-ash fertilized, clear-cut or burned coniferous forest soils. Soil Biology and Biochemistry. 27(2). 229-240.

Benton T.G., Vickery J.A., Wilson J.D. 2003. Farmland biodiversity: is habitat heterogeneity the key. Trends in Ecology and Evolution. 18. 182-188.

Brückner T. 1992. LPG – was nun? Agrarkonzentration im Osten Deutschlands. Die Neugestaltung des ländlichen Raumes. Internationalismus-Verlag. Hannover, Germany.

Buckley, D.H., Schmidt T.M. 2001. The structure of microbial communities in soil and the lasting impact of cultivation. Microbial Ecology. 42. 11-21.

Enwall K., Nyberg K., Bertilsson S., Cederlund H., Stenström J., Hallin S. 2007. Long-term impact of fertilization on activity and composition of bacterial communities and metabolic guilds in agricultural soil. Soil Biology & Biochemistry. 39. 106-115.

Fierer N., Jackson R.B. 2006. The diversity and biogeography of soil bacterial communities. Proceedings of the National Academy of Science of United States of America. 103. 626-631.

Gąsowski M. 2011. Nawożenie łąk i pastwisk nawozami naturalnymi. http://www.odr.pl/produkcja-roslinna/uzytki zielone/538/ (13.07.2011).

Grzebisz W. 2008. Nawożenie roślin uprawnych. Podstawy nawożenia. Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne. Poznań. 146.

Jangid K., Williams M. A., Franzluebbers A. J., Sanderlin J. S., Reeves J. H., Jenkins M. B., Endale D. M., Colemann D. C., Whitman W. B. 2008. Relative impacts of land-use, management intensity and fertilization upon soil microbial community structure in agricultural systems. Soil Biology and Biochemistry. 40(11). 2843-2853.

Jezierska-Thöle A., Rudnicki R., Kluba M. 2016. Development of energy crops cultivation for biomass production in Poland. Renewable and Sustainable Energy Reviews. 62. 534-545.

Kagan A. 2011. Oddziaływanie rolnictwa na środowisko naturalne. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej. 328 (3). 99-115.

Kleijn D., Sutherland W.J. 2003. How effective are European agri-environment schemes in conserving and promoting biodiversity? Journal of Applied Ecology. 40. 947-969.

Kostrowicki J. 1973. Zarys geografii rolnictwa. PWN. Warszawa.

Lalfakzuala R., Kayang H., Dkhar M.S. 2008. The effects of fertilizers on soil microbial components and chemical properties under leguminous cultivation. Am-Euras. Journal Agriculture Environ. Sci. 3. 314-324.

Mäder P., Fliessbach A., Dubois D., Gunst L., Fried P., Niggli U. 2002. Soil fertility and biodiversity in organic farming. Science. 296(5573). 1694-1697.

Melero S., Madejón E., Ruiz J. C., Herencia J. F. 2007. Chemical and biochemical properties of a clay soil under dryland agriculture system as affected by organic fertilization. European Journal of Agronomy. 26 (3). 327-334.

Rudnicki R. 2016. The spatial structure of Polish agriculture – conditioned by Common Agricultural Policy instruments. Wydawnictwo Naukowe UMK. Toruń.

Shaviv A. 2001. Advances in controlled-release fertilizers. Advances in agronomy. 71. 1-49.

Strategy Means of Agricultural Production. National Agricultural Census 2011. 2011. Central Statistical Office. Warsaw.

Triberti, L., Nastri, A., Giordani, G., Comellini, F., Baldoni, G., Toderi, G. 2008. Can mineral and organic fertilization help sequestrate carbon dioxide in cropland? European Journal of Agronomy. 29(1). 13-20.

Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej Polski. 2000. The Institute of Soil Science and Plant Cultivation. Puławy.

Witek T., Górski T. 1997. Przyrodnicza bonitacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej w Polsce. The Institute of Soil Science and Plant Cultivation. Puławy.

Zalewski A. 2010. Rynek nawozów mineralnych w Polsce. Opinie i Ekspertyzy OE-133. Bureau of Analyses and Documentation by the Senate Chancellery. Warszawa.

Opublikowane

2020-06-26