Recydywa w ujęciu polskiego prawa karnego – ewolucja regulacji w polskich kodeksach karnych z 1932, 1969 i 1997 roku

Abstrakt

W artykule podjęto kwestię recydywy, tj. ponownego popełnienia przestępstwa, w polskim prawie karnym. Przedstawiono ją w ujęciu historycznym jako ewolucję koncepcji recydywy w polskich kodeksach karnych z 1932, 1969 i obecnie obowiązującego z 1997 r. oraz komparatystycznym jako porównanie regulacji recydywy w tych ustawach. Pojęcie to funkcjonuje tak w obiegu potocznym, jak i specjalistycznym. W prezentowanym artykule skupiono się na prawnokarnym ujęciu recydywy, tj. problemie przestępczości powrotnej wymagającej adekwatnej do skali zagrożeń, jakie niesie, reakcji ze strony prawa karnego. Najpierw dokonano przeglądu definicji recydywy we współczesnej doktrynie prawa karnego, następnie zaś – analizy ujęcia recydywy w wymienionych ustawach karnych. W konkluzjach wskazano na podobieństwa, jakie w tym zakresie występują między k.k.’32 i k.k.’69, odzwierciedlających represyjne podejście ustawodawcy do zjawiska przestępczości powrotnej, koncentrujących się zwłaszcza na ochronie społeczeństwa przed multirecydywą i multirecydywistami, czego przejawem była możliwość stosowania wobec nich środków izolacyjnych oraz nadzwyczajnych środków represji karnej. Na ich tle k.k.’97 wyróżnia się podejściem liberalnym, które jednak pozostawia wątpliwości co do intencji ustawodawcy niezdecydowanego, czy traktować przestępczość wielokrotną z całą surowością prawa, czy też próbować oddziaływać na nią środkami probacyjnymi. Spostrzeżenia te rozwinięto we wnioskach końcowych.