Martwe prawo – kilka uwag w kontekście art. 12 ustawy o przejęciu przez państwo dóbr martwej ręki

Abstrakt

Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza art. 12 ustawy z dnia 20 marca 1950 r. o przejęciu przez Państwo dóbr martwej ręki, poręczeniu proboszczom posiadania gospodarstw rolnych i utworzeniu Funduszu Kościelnego oraz wykazanie, że niniejszy przepis był w praktyce martwym prawem. Autor omawia w niniejszej pracy tło historyczne, cel oraz motywacje ustawodawcy, które przyświecały mu podczas konstruowania tego przepisu. Następnie odpowiada na pytanie, czy wskazana przez ustawodawcę potrzeba wprowadzenia przedmiotowej regulacji rzeczywiście istniała i czy de facto uzasadnione było jej wprowadzenie. W dalszej kolejności nakreśla, czy wskazana regulacja rzeczywiście odpowiadała tej potrzebie w adekwatny sposób, omawiając przy tym kwestie znamion przedmiotowych i podmiotowych. Dalej autor z uwagi na to, że przepis w praktyce nigdy nie został wykorzystany, ogranicza się do analizy adekwatności ustawowego zagrożenia do abstrakcyjnie ujętej społecznej szkodliwości, wskazując przy tym, że art. 12 u.d.m.r. w istocie jest martwym prawem, ponieważ nigdy nie został zastosowany przez sąd. W podsumowaniu dokonuje ostatecznej oceny regulacji oraz przyrównuje ją do prawa stanowionego w dobie pandemii.  W niniejszej pracy zastosowano metodę dogmatyczną polegającą na egzegezie i interpretacji wybranych przepisów oraz uzupełniająco syntezie doktryny i orzecznictwa. Pomocniczo wykorzystana została także metody aksjologiczna i historyczno-prawna.