Ohne Flieger kein Sieg – Bez lotników nie ma zwycięstwa! Szkic z działań lotnictwa austro-węgierskiego i niemieckiego w przeddzień przełamania gorlickiego 1915 r. w świetle archiwaliów i literatury pamiętnikarskiej
DOI:
https://doi.org/10.15584/galisim.2021.7.5Ключові слова:
lotnictwo, Wielka Wojna, front wschodni, przełamanie gorlickie, wywiad lotniczyАнотація
Studium zamieszczone w niniejszym tomie prezentuje najnowszy stan badań nad tematyką powietrznych działań lotniczych nad Galicją – frontem wschodnim, przed przełomową operacją tarnowsko-gorlicką w 1915 r. Studium oparte jest na mało znanej bazie źródłowej, pokazuje wkład sił powietrznych w powstanie planu przełamania gorlickiego z 1915 r., które nie doczekało się profesjonalnego opracowania z wykorzystaniem bazy źródłowej obu walczących stron. Nie wypełniają tej luki opracowania, które ukazały się na polskim rynku księgarskim w 2015 i 2018 r.
Завантаження
Посилання
Bundes Militārarchiv Freiburg, PH 19/118, BAO – Brieftaubenabt. O.
Centralnyj Derżawnyj Istoricznyj Archiv Ukrainy u Lvovi, F. 178.
Honvѐdelmi Minisztѐrium Hadtörtѐneti Intѐzet ѐs Muzeum Budapest, Der letzte grosse rusische Durchbruchversuch 20 III–20 IV 1915 r., cz. IV, Schutzengrabenkämpfe der 2. Armee vom 21–30 April 1915.
Oesterreichische Staatsarchiv/Kriegsarchiv Wien, Die Tätigkeit der österr.-ung. Luftstreitkräfte beim Auffangen der rusischen Angriffsheere im Sommer und Herbst 1914. Bearabeitet in der “kriegswissenschaftlichen Abteilung der Luftwaffe”, zweisgstelle Wien, 1942/1943 von Obst. Dr Oskar Regele; Manuskripte Luftfahrtruppen Nr. 11, Die entscheidende Schlacht bei Gorlice 1915. Entwickelt von Oblt. Fp. Erich Kahlen; Die durchbruchsschlacht von Gorlice 1915. Bearbeitet von Obst. A.D. Feldp. Erich Kahlen; Neuefeldakten 3. AK Ktn. 262, Ktn. 272; NFA 4. AK Ktn. 11; Fliegerkompanie 10 – Okt. 1914–2 V 1915. Studie. Bearb. Obst. Fp. A. D. Erich Kahlen. Rossiyskiy gosudarstvennyy voyenno-istoricheskiy arkhiv Moskva, F. 2067.
Artl G., Zwiad lotniczy K.u.K. Luftschifferabteilung przed rozpoczęciem ofensywy w okolicach Gorlic 1915 r. [w:] Lotnictwo w Przełamaniu Gorlickim 1915 r. Spojrzenie po 100 latach, red. A. Olejko, A. Kharuk, Gorlice–Rzeszów 2015.
Bitwa pod Gorlicami. Studia z perspektywy stulecia, red. J. Centek, S. Kułacz, K. Ruszała, Warszawa 2015.
Błachnio J., Kraśnik 1914, Warszawa 2018.
Błażewicz S., 3 Armia rosyjska generała Radko Dimitriewa w Bitwie gorlickiej [w:] Militarne i polityczne znaczenie operacji gorlickiej w działaniach wojennych I wojny światowej, Gorlice 1995.
Błażewicz S., Rosyjska obrona Gorlic w dniu 2 maja 1915 r. [w:] Materiały z międzynarodowej konferencji „Znaki Pamięci – śladami I wojny światowej”, t. II, Gorlice 2009.
Brzoskwinia W., Wielgus K., Fliegerkompanie jadą na wojnę [w:] Z galicyjskich pól wzlotów, początki poczty lotniczej. Lotnicze tradycje i zabytki w krajobrazie Polski południowej, red. K. Wielgus, R. Panek, Tarnobrzeg–Kraków 1999.
Centek J., Korpus gwardii w bitwie pod Gorlicami, Warszawa 2015.
Centek J., Somma 1916, Warszawa 2011.
Centek J., Verdun 1916, Warszawa 2009.
Chrapczyński S., Moskale w Brzesku, „Zeszyty Wojnickie” 1995, nr 4 (36).
Handbuch der neuezeitlichen Militärwissenschaften Franke Hermann (Hg.), 3. Band, 2. Die Luftwaffe, Berlin 1939.
Cramon A. von, Unser Österreichisch-Ungarischer Bundesgenosse im Weltkrieg, Berlin 1920.
Henning-Michaelis E. de, Burza dziejowa. Pamiętnik z wojny światowej 1914–1917, t. I, Warszawa 1928.
Der Weltkrieg 1914–1918, hg. vom Reichskriegsministerium, Bd. 7, Berlin 1931.
Gąsiorowska B., Rzeszów podczas okupacji rosyjskiej 1915 r. w „Dzienniku Mieczysława Pattka”. Z przeszłości Rzeszowa (III), Rzeszów 1998.
Hajrulin M., 7 Korpusnoj awiacionnyj atriad, Moskva–Sankt Peterburg 2008.
Iz istorii Karpatskoy operatsii 1915 g. Sbornik dokumentov, Moskva–Sankt Peterburg 2016.
Jordan Z., Wspomnienia Starego Granaciarza (II), „Zeszyty Wojnickie”, nr 5 (37).
Klimecki M., Gorlice 1915, Warszawa 199.
Kronika szkolna Szkoły nr 1 w Krośnie (kopia ze zbiorów dr E. Bereś).
Liber Memorabilum (Księga Pamiątkowa). Kronika wsi Targowiska k. Krosna, lata 1846–1926, s. 62–64 via M. Klara.
Lotnictwo w Przełamaniu Gorlickim 1915. Spojrzenie po 100 latach, red. A. Olejko, A. Kharuk, Gorlice 2015.
Molnár F., Galicja 1914–1915, Warszawa 2012.
Manfred von Richthofen (1892–1918) oraz jego polscy krewni. W setną rocznicę zakończenia I wojny światowej i śmierci Czerwonego Barona, red. J. Kuzicki, Rzeszów 2018.
Nielipowicz S.G., Operacja gorlicka w dokumentach rosyjskiego Państwowego Archiwum Wojskowo-Historycznego [w:] Militarne i polityczne znaczenie operacji gorlickiej w działaniach wojennych I wojny światowej, Gorlice 1995.
Österreich-Ungarns Letzter Krieg 1914–1918, t. I, II, Wien 1929–1930.
Palski Z., Działania na ziemiach południowo-wschodnich w latach I wojny światowej [w:] Działania militarne w Polsce południowo-wschodniej, red. W. Wróblewski, Warszawa 2000.
Pamiętnik Stanisława Feliksa Grząglewskiego z inwazji rosyjskiej w Gorlicach w latach 1914–1915 (kopia w prywatnym archiwum R. Frodymy).
Pamiętnik dr K. Zaleskiego, archiwum Muzeum Historycznego w Sanoku (kopia fragmentów w prywatnym archiwum autora).
Rosenboom S., Im Einsatz über der „vergessenen Front”. Der Luftkrieg an der Ostfront im Ersten Weltkrieg, Potsdam 2013.
Ronge M., Kriegs- und Industriespionage. Zwölf Jahre Kundschaftsdiens, Zürich–Leipzig–Wien 1930.
Rostunow I.I., Russkij front pierwoj mirowoj wojny, Moskwa 1976.
Roth J., baron von Limanowa-Łapanów, Bitwa pod Limanową-Łapanowem grudzień 1914, Limanowa 2018.
Skrzydła zwycięzców, skrzydła pokonanych, skrzydła wolności, skrzydła niepodległości 1918, red. A. Olejko, P. Mrozowski, D. Mechin, B. Ciglić, Zabrze–Tarnowskie Góry 2019.
Szlanta P, Tannenberg 1914, Warszawa 2005.
Świeykowski B., Z dni grozy w Gorlicach, Kraków 1919.
Velyka viyna 1914–1918 pp. i Ukrayina. Movoyu dokumentiv i svidchen, Kyiv 2015.
Wais K. ks., Wspomnienia z pierwszego roku wojny światowej, Lwów 1930.
Wyciąg z dziennika wojennego, www.csongor6.fw.hu/Neus12/index3.htm [dostęp 15.02.2019].
Prywatne archiwum prof. S. Januszewskiego.
Prywatne archiwum prof. A. Kozycky’ego.
Prywatne archiwum H. Jägera.
Downloads
Опубліковано
Як цитувати
Номер
Розділ
Ліцензія
Авторське право (c) 2021 Galicja. Studia i materiały
Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
