Józefińska reorganizacja magistratów w Galicji jako czynnik kształtowania nowej elity urzędniczej miast
DOI:
https://doi.org/10.15584/galisim.2024.11.16Ключові слова:
Galicja, miasta, magistrat, urzędnicy, elita miejskaАнотація
W artykule omówiono realizację i skutki przeprowadzonej na przełomie XVIII i XIX w. reformy ustroju miast w Galicji, w tym w szczególności problem tworzenia magistratów uregulowanych i formowania się nowej elity urzędniczej miast. Reformy zapoczątkowane w czasach panowania cesarza Józefa II doprowadziły do likwidacji dawnego samorządu miejskiego, przekształcając magistraty uregulowane w najniższy organ administracji państwowej i sądowej. Do roku 1820 zorganizowane na nowych zasadach miejskie egzekutywy powstały zaledwie w 63 spośród blisko 300 miast Galicji. W dłuższej perspektywie prowadziło to z jednej strony do radykalnego ograniczenia wpływu mieszczaństwa na zarządzanie miastem, a z drugiej – do ukształtowania się nowych elit, które w dużym stopniu nie wywodziły się już ze środowisk lokalnych, jak to miało miejsce w przypadku dawnego samorządu miejskiego, lecz stanowiły element napływowy.
Завантаження
Посилання
Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie fond 146: Namiestnictwo Galicyjskie, opis 78 sprawy 32, 100, 113, 170, 277, 295, 378, 379; opis 88 sprawy 188, 189
Państwowe Archiwum Lwowskiej Obłasti fond 26: Uniwersytet im. Jana Kazimierza we Lwowie, opis 4 sprawa 283
Continuatio editorum, mandatorum et universalium in Regnis Galiciae et Lodomeriae, Leopoli 1786, 1790, 1791, 1793, 1794, 1795
Schematismus des Königreiches Galizien und Lodomerien für das Jahr 1820, 1823, Lemberg 1820, 1823
At the Meeting Point of Cultures and Nations. Galician Towns and Small Towns in the Josephinian Cadastral Survey. A Collection of Studies, ed. B. Petryshak, T. Kargol and K. Ślusarek, Kraków–Lviv 2020.
Balzer O., Historia ustroju Austrii w zarysie, Lwów 1899.
Czołowski A., Pogląd na organizację i działalność dawnych władz miejskich do 1848 r. [w:] Miasto Lwów w okresie samorządu 1870–1895, Lwów 1896, s. I–LXXXIV.
Dolinowśkyj W., Ślusarek K., Misto czy seło? Ekonomicznyj obraz mist i misteczok schidnoji czastyny Hałyczyny naprykinci XVIII – na poczatku XIX stolittia, Krakiw–Kyjiw 2023.
Glassl H., Das österreichische Einrichtungswerk in Galizien 1772–1790, Wiesbaden 1975.
Jewuła Ł., Galicyjskie miasta i miasteczka oraz ich mieszkańcy w latach 1772–1848, Kraków 2013.
Karpiniec J., Ilość osad miejskich byłej Galicji i ich podział na miasta i miasteczka, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych”, t. II: 1932 i 1933, Lwów 1932, s. 1–29.
Miasta i miasteczka wschodniej części Galicji pod koniec XVIII wieku, t. 1–7, Kraków–Lwów 2020.
Na styku kultur i narodów. Galicyjskie miasta i miasteczka w józefińskim katastrze gruntowym, red. nauk. K. Ślusarek, t. 1–48, Kraków 2018–2020.
Petryszak B., Zminy w strukturi ta funkcionuwanni miśkoji włady w Hałyczyni naprykinci XVIII stolittia [w:] Miasta i miasteczka wschodniej części Galicji pod koniec XVIII wieku, t. I: Władza i społeczeństwo, s. 26–37.
Ślusarek K., Czy u schyłku XVIII wieku miasta leżące w najdalej na wschód wysuniętej części Galicji rzeczywiście były miastami?, „Kwartalnik Historyczny” 2022, R. CXXIX, z. 3, s. 659–675.
Ślusarek K., Miasta i miasteczka wschodniej części Galicji pod koniec XVIII wieku, t. IV: Typologia funkcjonalna miast Galicji, Kraków–Lwów 2020.
Tokarz W., Galicja w początkach ery józefińskiej w świetle ankiety urzędowej z roku 1783, Kraków 1909.
Downloads
Опубліковано
Як цитувати
Номер
Розділ
Ліцензія
Авторське право (c) 2024 Galicja.Studia i materiały
Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
