Szczególna rola samorządu terytorialnego w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami
DOI:
https://doi.org/10.15584/iuseta.2023.4.15Słowa kluczowe:
administracja świadcząca, samorząd terytorialny, ochrona zabytków, zadania własne, opieka nad zabytkamiAbstrakt
Jedną z ważniejszych funkcji administracji publicznej jest świadczenie usług polegających na zaspokajaniu podstawowych potrzeb ludności. Świadcząca rola administracji realizowana jest szczególnie na poziomie samorządu terytorialnego, m.in. w zakresie ochrony zabytków. Zachowanie w dobrym stanie obiektów zabytkowych jest istotne dla państwa i samorządu, gdyż stanowią one dobro ludzkości. Szczególną rolę w tym zakresie odgrywa gmina, która została zobowiązana m.in. do prowadzenia gminnej ewidencji zabytków, utworzenia parku kulturowego oraz spełnia kluczową rolę w ustalaniu przeznaczenia i zasad zagospodarowania terenu.
Downloads
Bibliografia
Boć J., Obywatel wobec ingerencji współczesnej administracji, „Acta Universitatis Wratislaviensis” No 827, „Prawo” 1985, t. CXXXVIII.
Cendrowicz D., O niepomijalnej roli gminy w obszarze zadań administracji świadczącej [w:] Niepomijalność administracji publicznej, „Acta Universitatis Wratislaviensis” No 4001, „Prawo” 2020, t. CCCXXXI.
Chmielnicki P., Świadczenie usług przez samorząd terytorialny w Polsce. Studium ustrojowoprawne, Warszawa 2002.
Chmielnicki P., Świadczenie usług przez samorząd terytorialny w Polsce. Zagadnienia ustrojowo-prawne, Warszawa 2005.
Dolnicki B., Samorząd terytorialny, Warszawa 2016.
Fundowicz S., Dynamiczne rozumienie zadania publicznego [w:] Między tradycją a przyszłością prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Bociowi, red. J. Supernat, Wrocław 2009.
Gołębiowski K., Samorząd terytorialny wobec problemu ochrony zabytków, „Państwo i Prawo” 2000, z. 11.
Jaworska M., Ochrona zabytków w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, AUWr, PPiA 2014, No 3608.
Karcz-Kaczmarek M., Ochrona zabytków nieruchomych jako zadanie samorządu terytorialnego. Zagadnienia wybrane [w:] Aktualne problemy samorządu terytorialnego po 25 latach jego istnienia, red. R.P. Krawczyk, A. Borowicz, Łódź 2016.
Karcz-Kaczmarek M., Rozwój kultury jako zadanie samorządu województwa, [w:] Regiony w prawie i praktyce. Polska–Ukraina, red. K. Skotnicki, K. Wlaźlak, Łódź 2015.
Knosala E., Pojęcie administracji świadczącej w polskiej literaturze prawa administracyjnego [w:] Regulacja prawna administracji świadczącej, red. K. Podgórski, Katowice 1985.
Kokocińska K., Decentralizacja jako ustrojowa zasada relacji pomiędzy organami władzy publicznej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2016, z. 2.
Korczak J., Prakseologiczna interpretacja zjawiska administracji publicznej z perspektywy relatywizmu granic organizacji, „Acta Universitatis Wratislaviensis” No 3802, „Przegląd Prawa i Administracji” 2017, t. CXI.
Kosieradzka E., Administracja opiekuńcza – nowa tendencja w administracji publicznej [w:] Administracja opiekuńcza, red. M. Szreniawska, Lublin 2015.
Kotulski M., Problematyka ochrony zabytków w planowaniu przestrzennym, ,,Administracja. Teoria – Dydaktyka – Praktyka” 2011, nr 2.
Kuta T., Sytuacja człowieka we współczesnej administracji, „Acta Universitatis Wratislaviensis” No 167, „Przegląd Prawa i Administracji” 1972, t. II.
Lipowicz I., Istota administracji [w:] Prawo administracyjne, red. Z. Niewiadomski, Warszawa 2011.
Lipowicz I., Samorząd terytorialny jako podmiot administracji świadczącej, ,,Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2015, z. 3.
Lis W., Rola miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w ochronie zabytków, ,,Studia Prawnoustrojowe” 2018, nr 39.
Longchamps F., Założenia nauki administracji, Wrocław 1991.
Małowiecki R., Zabytki w kompetencji samorządów?, „Ochrona Zabytków” 2001, nr 2.
Niewiadomski Z., Pojęcie administracji publicznej [w:] System Prawa Administracyjnego, t. I: Instytucje prawa administracyjnego, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2010.
Niezgoda A., Ustrojowy aspekt podziału zasobów z wykorzystaniem dochodów własnych [w:] Podział zasobów między administrację rządową i samorządową, red. A. Niezgoda, Warszawa 2012.
Nitecki S., Infrastruktura pomocy społecznej jako dobro publiczne [w:] Dobra publiczne w administracji, red. M. Woźniak, E. Pierzchała, Toruń 2014.
Nowak M., Ochrona zabytków w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, „Nieruchomości” 2020, nr 2.
Pawłowska A., Ochrona dziedzictwa kulturowego jako zadanie samorządu gminnego, ,,Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” 2016, vol. 10, nr 2.
Popławska E., Zasada pomocniczości (subsydiarności) [w:] Zasady podstawowe polskiej konstytucji, red. W. Sokolewicz, Warszawa 1998.
Posłuszny J., Istota i cechy administracji świadczącej, „Administracja. Teoria – Dydaktyka – Praktyka” 2005, nr 1.
Pruszyński J., Dziedzictwo kultury Polski. Jego straty i ochrona prawna, t. I, Kraków 2001.
Przyborowska-Klimczak A., Rozwój ochrony dziedzictwa kulturalnego w prawie międzynarodowym na przełomie XX i XXI wieku, Lublin 2011.
Raszewska-Skałecka R., W obliczu administracji świadczącej i jej zadań publicznych w ujęciu nauk administracyjnych [w:] Efektywność ekonomiczna jako cel prywatyzacji zadań z zakresu administracji świadczącej. Studium prawno-administracyjne, red. J. Blicharz, R. Raszewska-Skałecka, Wrocław 2020.
Rouba M., Zadania władz publicznych w zakresie ochrony i opieki nad zabytkami w Rzeczypospolitej Polskiej, Toruń 2013.
Sienkiewicz T., Aksjologia stosowania ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami [w:] Aksjologia prawa administracyjnego, t. II, red. J. Zimmermann, Warszawa 2017.
Sienkiewicz T., Służba dobru wspólnemu i tożsamości narodowej w ochronie zabytków [w:] Służąc dobru wspólnemu, red. K. Kułak-Krzysiak, J. Parchomiuk, Lublin 2016.
Sierpowska I., Administracja świadcząca wobec zjawiska przemocy w rodzinie, „Wrocławskie Studia Erazmiańskie” 2017, nr XI.
Sierpowska I., Pomoc społeczna jako administracja świadcząca. Studium administracyjnoprawne, Warszawa 2012.
Sługocki J., Opieka nad zabytkiem nieruchomym. Problemy administracyjnoprawne, Warszawa 2014.
Sługocki J., Uwagi o międzywojennym prawie opieki nad zabytkami a model współczesny, „Acta Universitatis Wratislaviensis” No 4001, „Prawo” 2020, t. CCCXXXI.
Smarż J., Dziedzictwo kulturowe jako dobro publiczne [w:] Dobra publiczne w administracji, red. M. Woźniak, E. Pierzchała, Toruń 2014.
Smarż J., Zakres i formy ochrony zabytków nieruchomych w polskim porządku prawnym [w:] 600 lat parafii Zakrzew. Aspekty historyczne, kulturowe i prawne, red. A. Śwątkowska, W. Wojtyła, Radom 2018.
Stahl M., Pojęcie administracji, jej cechy i funkcje [w:] Z. Duniewska, B. Jaworska-Dębska, R. Michalska-Badziak, E. Olejniczak-Szałowska, M. Stahl, Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, Warszawa 2000.
Stahl M., Samorząd terytorialny a państwo, „Studia Prawno- Ekonomiczne” 1992, nr 46.
Stasikowski R., Funkcja regulacyjna administracji publicznej. Studium z zakresu nauki prawa administracyjnego oraz nauki administracji, Bydgoszcz–Katowice 2009.
Stec M., Podział zadań i kompetencji w nowym ustroju terytorialnym Polski, „Samorząd Terytorialny” 1998, nr 11.
Suwaj P.J., Administracja publiczna, służba publiczna, sektor publiczny i nauka administracji: istota i pojęcia [w:] Nauka administracji, red. B. Kudrycka, B.G. Peters, P.J. Suwaj, Warszawa 2009.
Zalasińska K., Decentralizacja zadań z zakresu ochrony zabytków – stan obecny i perspektywy zmian ustroju administracji konserwatorskiej, „Ochrona Zabytków” 2015, nr 2.
Zalasińska K., Prawna ochrona zabytków nieruchomych w Polsce, Warszawa 2010.
Zalasińska K., Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Komentarz, Legalis el. 2020.
Zeidler K., Dobro kultury jako przedmiot restytucji [w:] K. Zeidler, Restytucja dóbr kultury ze stanowiska filozofii prawa, Warszawa 2011.
Zeidler K., Główne problemy ochrony nieruchomości zabytkowych: zarys tematu, „Nieruchomości” 2019, nr 3.
Zeidler K., Gmina, powiat, samorząd województwa jako składowe systemu ochrony dziedzictwa kultury, ,,Gdańskie Studia Prawnicze” 2015, t. XXXIV.
Zeidler K., Ochrona zabytków poza administracją publiczną – marzenie czy realna szansa? [w:] Udział podmiotów spoza administracji publicznej w realizacji zadań jednostek samorządu terytorialnego – część 1, „Przegląd Naukowy Disputatio” 2013, t. XV, nr 1.
Zeidler K., O dobre prawo dla zabytków – rozważania na gruncie ustawy z 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami [w:] K. Zeidler, Zabytki – prawo i praktyka, Gdańsk–Warszawa 2017.
Zeidler K., O właściwy kształt służby ochrony zabytków w Polsce. Postulaty de lege ferenda [w:] K. Zeidler, Zabytki – prawo i praktyka, Gdańsk–Warszawa 2017.
Zeidler K., O znaczeniu i roli teorii konserwatorskiej w procesie stosowania prawa [w:] K. Zeidler, Zabytki – prawo i praktyka, Gdańsk–Warszawa 2017.
Zeidler K., Pojęcie „dziedzictwa narodowego” w Konstytucji RP i jego prawna ochrona [w:] K. Zeidler, Zabytki – prawo i praktyka, Gdańsk–Warszawa 2017.
GUS, Ochrona zabytków i opieka nad zabytkami w samorządzie gminnym. Raport z realizacji badania, Warszawa, 30 marca 2020 r., https://nid.pl/wp-content/uploads/2021/11/Raport-GUS-Ochrona-zabytkow-i-opieka-nad-zabytkami-w-gminach-2019.pdf [dostęp: 21.04.2023].
Informacja o wynikach kontroli NIK, System ochrony zabytków w Polsce, KNO.430.004.2021, nr ewid.170/2021/P21023/KNO, z dnia 21 grudnia 2021, https://www.nik.gov.pl/plik/id, 25591,vp,28358.pdf [dostęp: 12.04.2023].
Wyniki kontroli NIK Delegatura w Szczecinie, Współdziałanie wojewódzkich konserwatorów zabytków oraz jednostek samorządu terytorialnego, LSZ.410.006.00.2015, nr ewid. 190/2015/P/15/100/LSZ, z dnia 2 lutego 2016 r., https://www.nik.gov.pl/plik/id,10533,v, artykul_12822.pdf [dostęp: 12.04.2023].
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Ius et Administratio
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
