Konstytucyjna wolność słowa uczniów i studentów na przykładzie debaty wokół homoseksualizmu w świetle orzecznictwa sądów USA

Abstrakt

Artykuł omawia wolność słowa uczniów i studentów w Stanach Zjednoczonych na przykładzie jednego z kontrowersyjnych zagadnień debaty publicznej, tj. homoseksualizmu. Kwestia moralności aktów homoseksualnych stanowi przedmiot sporu rodzącego silne społeczne podziały. W opracowaniu podjęto próbę wyznaczenia granic chronionej wolności ekspresji uczniów i studentów w oparciu o studium orzecznictwa amerykańskich sądów federalnych. Case law w odniesieniu do tytułowego zagadnienia przejawia niespójność. Sądy w USA dochodziły do sprzecznych wniosków w kwestii legitymacji władz szkolnych do zakazywania uczniom publicznego formułowania antyhomoseksualnych komentarzy. Precedensowe orzeczenie Sądu Najwyższego z 1969 r. uznające, iż szkoła może reglamentować mowę ucznia, tylko gdy „znacząco i istotnie kłóci się z wymogami odpowiedniej dyscypliny w funkcjonowaniu szkoły” lub „koliduje z prawami innych osób (uczniów)” utraciło swoją wartość klaryfikacyjną i instrukcyjną. Sądowe wyważanie względów bezpieczeństwa i dyscypliny szkolnej z wolnością słowa jest obecnie wysoce nieprzewidywalnym procesem. Autor postuluje rozgraniczenie mowy skierowanej przeciwko konkretnemu, co do tożsamości oznaczonemu, uczniowi od mowy, która odnosi się ogólnie do pewnej społecznie doniosłej kwestii. Stopień ochrony tych drugich wypowiedzi powinien być wyższy od ochrony przysługującej uwagom ad personam.