Nowa regulacja w prawie rumuńskim dotycząca zgody ofiary – przypadku, który uwalnia od odpowiedzialności

Abstrakt

Problem zgody ofiary wymaga zróżnicowanej analizy, gdyż dotyczy on szkód wyrządzonych przedmiotom, szkód spowodowanych poprzez pogwałcenie prawa do życia, zdrowia lub nienaruszalności cielesnej, czy też szkód spowodowanych przez naruszenie niektórych praw niemajątkowych, innych niż prawo do życia, zdrowia i nienaruszalności. W przypadkach, w których zgoda pozwala na ograniczenie lub uniknięcie odpowiedzialności, będzie ona badana pod względem spełnienia warunków dla jej ważności wymaganych przez prawo. Regułą jest zakaz powodowania uszkodzenia ludzkiego ciała. Ludzkie ciało jest nietykalne i niezastąpione. W zasadie nie można zrzec się takiego prawa, które jest nadawane i chronione przez normy prawa stanowionego. Ciało ludzkie jest niezastąpione, co oznacza, że ani ciało, jako całość, ani żadna jego część nie mogą stanowić przedmiotu transakcji. Wszystkie te przypadki wyjątkowe są ściśle podporządkowane warunkowi uprzedniej zgody ofiary. Nie wyraża ona zgody na uszkodzenia ciała, lecz deklaruje zgodę na wykonanie czynności, która również niesie ryzyko spowodowania pewnych szkód. Problem zgody ma szczególne znaczenie w dziedzinie medycyny, zwłaszcza w chirurgii estetycznej, kiedy pacjenci nie są zdolni do wyrazenia zgody, w przypadku pobierania tkanek, organów oraz komórek ludzkich, a także w działaniach o charakterze bioetycznym. Co więcej, zgoda jest wcześniejszym i niezbędnym warunkiem dla ujawnienia praw osobistych. W rumuńskim systemie prawnym zasada udzielenia zgody po raz pierwszy została uregulowana w nowym kodeksie cywilnym. Rządzi on całą dziedziną praw osobistych. Ma zastosowanie w związku z życiem prywatnym, prawem do godności, prawem do własnego wizerunku oraz szacunku dla osoby zmarłej.