Dokument króla Władysława III dla kościoła w Giedlarowej z 1439 r. jako przykład średniowiecznego falsyfikatu

Abstrakt

Samuel Nakielski w dziele „Miechovia, sive promptuarium (…)” zamieścił odpis dokumentu wydanego przez Władysława III Jagiellończyka z daty 18 stycznia 1439 r., w którym król potwierdza fundację kościoła pw. św. Mikołaja w Giedlarowej w ziemi przemyskiej dokonaną przez Mikołaja Giedlara, mieszczanina leżajskiego i sołtysa Giedlarowej. Dokładna analiza dwóch innych dokumentów: Mikołaja syna Drogosza, tenutariusza krzeszowskiego, w którym powierza on osadzenie wsi Giedlarowa na prawie magdeburskim Mikołajowi Giedlarowi, mieszczaninowi z Leżajska, z daty: Leżajsk, 18 stycznia 1409 r., i Władysława III Jagiellończyka z 10 marca 1440 r. zatwierdzającego i transumującego ów dokument (który – być może – jest również falsyfikatem), pozwala potwierdzić (przypuszczenia m.in. W. Bukowskiego, G. Klebowicza, J. Kurtyki, W. Zawitkowskiej), że akt z 1439 r. jest falsyfikatem sporządzonym właśnie na podstawie owych dwóch dokumentów. Falsyfikat z 1439 r. miał potwierdzać prawa bożogrobców z Miechowa do parafii w Giedlarowej. Najpewniej jednak dokument ten Miechowici sporządzili dopiero po 1470 r., kiedy już nie żyła żadna z osób wymienionych w formułach kancelaryjnych. Mogło to być związane z konsekracją tamtejszego kościoła dokonaną w 1478 r. i/lub szerzej zakrojoną przez Miechowitów akcją w tamtym czasie na tamtym terenie. Wówczas to bowiem – jak wykazał J. Wolski – doszło do zmiany patronatu w Rudołowicach i Tuligłowach, a prawa bożogrobców potwierdzać miały inne falsyfikaty przez nich sporządzone.