The institutional conditioning of the modernisation of Polish agriculture after 1989
DOI:
https://doi.org/10.15584/johass.2025.2.5Keywords:
formal institutions, informal institutions, agriculture, PolandAbstract
The article is devoted to the issue of the modernisation of Polish agriculture. The analysis covers transformations that took place in this sector at the turn of the 21 st century. Modernisation processes have attracted the interest of representatives of various social sciences, including economists and management specialists. It is therefore important to take an interdisciplinary approach to explaining this phenomenon. Institutional economics, which emphasises the importance of institutions in dynamising individual sectors and the economy as a whole, appears to offer such opportunities. Formal and informal institutions, whose influence has a significant impact on the functioning of th eagricultural sector, play an important role in this regard. The aim of the study, which is theoretical and empirical in nature, is to present the institutional determinants of the agricultural modernisation process in Poland. The authors used the descriptive method for the study.
Downloads
References
lat w UE polskiego rolnictwa. Perspektywa makroekonomiczna. Wybrane fakty, 2024, „Komentarze i Analizy IFP”, nr 8, https://www.ifp.org.pl/wp-content/uploads/2024/03/20-lat-w-UE-polskiego-rolnictwa_Slawomir-Dudek.pdf (dostęp: 2.12.2024).
Acemoglu D., Laibson D., List J., 2016, Macroeconomics. Pearson Education, Limited, Edinburgh Gate Harlow Essex England, https://it.z-library.sk/book/3057785/f38d3b/macroeconomics.html?dsource=recommend, (dostęp: 22.12.2024).
Baer-Nawrocka A., Czyżewski A., Fedyszak-Radziejowska B., Głuszyński J., Frenkel I., Kozyra J., Matuszczak A., Nurzyńska I., Walenty Poczta W., Siebielec G., Wilkin J., 2014, Polska wieś 2014. Raport o stanie wsi, Warszawa.
Bomberski A., Dąbrowski J., Dąbrowski Z., Drozdowski I., Janiak K., Obojska-Chomiczewska I., 2018, Wspieranie innowacyjnych rozwiązań poprzez działanie „Współpraca” oraz sieć na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich (SIR), Brwinów.
Borkowska B., Klimczak M., Klimczak B., 2019, Ekonomia instytucjonalna, Wrocław.
Cork 2.0. Deklaracja „Lepsze życie na obszarach wiejskich”, 2016, Luksemburg, https://ec.europa.eu/enrd/sites/default/files/cork-declaration_pl.pdf
Fedyszak-Radziejowska B., 2016, Sytuacja społeczno-zawodowa, postawy i opinie społeczności wiejskich [w:] Polska wieś 2022. Raport o stanie wsi, red. J. Wilkin, A. Hałasiewicz, Warszawa.
Franiszek, pp. 2015, Laudato si 8, https://www.vatican.va/content/francesco/pl/encyclicals/documents/paparancesco_20150524_enciclica-laudato-si.html, (dostęp: 2.12.2024).
Gacek A., Misiąg J., Misiąg W., Palimąka K., Rodzinka J., 2024, Rolnictwo i obszary wiejskie w Polsce ‒ stan obecny, kierunki zmian, https://wsiz.edu.pl/wp-content/uploads/2022/06/Rolnictwo-i-obszary-wiejskie-w-Polsce.pdf (dostęp: 11.12.2024).
Gądecki S., 2021, Tradycje. Między rozwojem a zmianą. Dożynki. XXII Niedziela zwykła (Krobia – 29.08.2021), https://archpoznan.pl/pl/web/homilia/view/id/tradycje-miedzyrozwojem-a-zmiana (dostęp: 2.12.2024).
Godłów‑Legiędź J., 2009, Instytucje i koszty transakcji jako podstawowe pojęcia nowej ekonomii instytucjonalnej [w:] Instytucje i transformacja, red. J. Godłów‑Legiędź, Toruń.
Gruszewska E., 2013, Instytucje nieformalne w Polsce. Krajobraz po transformacji, „Studia Ekonomiczne. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach”, nr 129: Współczesne problemy ekonomiczne. Wybrane zagadnienia teoretyczne a praktyka gospodarcza, Katowice.
Hodgson G.M., 2006, What are institutions?, “Journal of Economics”, vol. XL, no. 1. https://agriculture.ec.europa.eu/common-agricultural-policy/cap-overview/cap-glance_pl (dostęp: 2.12.2024).
https://www.cdr.gov.pl/ekonomika-i-organizacja/abc-przedsiebiorcy-rolnego/156-ekonomika-i-organizacja/grupy-producentow-rolnych (dostęp: 8.12.2024).
Jan Paweł II, Bóg powierzył ziemię człowiekowi, aby ją uprawiał i jej strzegł. Msza św. z okazji Jubileuszu Rolników, 12.11.2001, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/homilie/rolnicy_12112000 (dostęp: 2.12.2024).
Janiszewska B., 2013, Zwyczaje i obrzędy dożynkowe, Zachodniopomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Barzkowicach, Barzkowice, https://zodr.pl/zinet/wp-content/uploads/2024/07/Zwyczaje-dozynkowe-pdf.pdf; (dostęp: 2.12.2024).
Kowalski R., Grott G., 2016, Powinności rolników w świetle encykliki papieża Franciszka Laudato si’, „Studia Ecologiae et Bioethicae”, nr 14(3).
North D., 1990, Institutions, Institutional Change and Economic Performance, Cambridge University Press, Cambridge.
North D., 1991, Institutions, “Journal of Economic Perspectives”, vol. 5, nr 1.
Polska wieś 2020. Raport o stanie wsi, 2020, red. J. Wilkin, A. Harasimowicz, Warszawa.
Polska wieś 2022. Raport o stanie wsi, 2022, red. J. Wilkin, A. Harasiewicz, Warszawa.
Polska wieś 2024. Raport o stanie wsi. 20 lat w Unii Europejskiej, 2024, red. W. Poczta, A. Harasiewicz, Warszawa.
Polska wieś 2025. Wizja rozwoju, 2005, red. J. Wilkin, Warszawa.
Przybyciński T., 2021, Instytucjonalne uwarunkowania rozwoju we współczesnej gospodarce. Zarys problematyki, Warszawa.
Staniek Z., 2018, Ekonomia instytucjonalna a koncepcje człowieka gospodarującego, „Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego”, nr 1.
Ścibiorska-Kowalczyk I., 2021, Amerykańska kultura ekonomiczna w świetle ekonomii instytucjonalnej [w:] Instytucje w teorii praktyce, red. B. Borkowska, Wrocław.
Tucker B., Haupt F., Stanley L., 2015, Institutions in the Agriculture Sector, Strategies for Mitigating Climate Change in Agriculture – Background Material, https://www.climateandlandusealliance. org/wp-content/uploads/2015/08/Institutions_In_Agriculture_Sector.pdf (dostęp: 15.12.2024).
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw, DzU, nr 88, poz. 983 z późn. zm.
Veblen T.B., 2008, Teoria klasy próżniaczej, Warszawa.
Wasiewicz J., 2021, Metachłopska wspólnota postpamięci. Poza chłopomanię i chłopofobię [w:] Historia. Pamięć. Świadomość, red. A. Klarman, Wrocław–Warszawa.
Wilkin J., 1995, Jaki kapitalizm, jaka Polska?, Warszawa.
Wilkin J., 2016, Instytucjonalne i kulturowe podstawy gospodarowania. Humanistyczna perspektywa ekonomii, Warszawa.
Wilkin J., Rynek, państwo i społeczeństwo w Polsce: dojrzewanie równowagi instytucjonalnej [w:] Gospodarka i demokracja w Polsce. Dojrzałość i trwałość instytucji, red. J. Kleer, A. Kondratowicz, Warszawa.
Williamson O.E., 2000, The New Economics: Taking Stock, Looking Ahead, “Journal of Economic Literature”, vol. XXXVIII, nr 3, s. 597, https://web.stanford.edu/~avner/Greif_228_2005/Williamson%202000%20NIE%20Taking%20Stocks.pdf (dostęp: 1.12.2024).
Współpraca producentów rolnych sposobem na rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich, 2022, Poznań.
Znaczenie rolnictwa w gospodarce Polski, https://www.igipz.pan.pl/tl_files/igipz/ZGWiRL/ARP/01.Znaczenie%20rolnictwa%20w%20gospodarce%20Polski.pdf.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
