Wykluczenie komunikacyjne i transport zbiorowy w wybranych powiatach województwa dolnośląskiego po 30 latach transformacji
DOI:
https://doi.org/10.15584/johass.2025.3.8Słowa kluczowe:
dostępność transportu zbiorowego, wykluczenie komunikacyjne, dokumenty strategiczne, Dolny Śląsk, obszary wiejskieAbstrakt
Celem artykułu jest analiza danych zastanych, dokumentów strategicznych województwa dolnośląskiego oraz wybranych powiatów pod kątem wykluczenia komunikacyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów wiejskich. Wykluczenie komunikacyjne jest definiowane jako stan, w którym dostęp osób fizycznych do środków transportu (w szczególności komunikacji zbiorowej) zostaje ograniczony lub uniemożliwiony. W pierwszej części artykułu przedstawiono historyczną perspektywę omawianego problemu. Zgodnie z przyjętą w dokumencie Studium spójności funkcjonalnej we Wrocławskim Obszarze Funkcjonalnym ideą trzech ringów (oddziaływania miasta Wrocław na przylegające obszary) wybrane powiaty znajdują się w ringu drugim (powiat oleśnicki, około 30 km od Wrocławia), ringu trzecim (powiat milicki, około 60 km od Wrocławia) i poza oddziaływaniem obszaru funkcjonalnego (powiat górowski, około 90 km od Wrocławia). Z analizy danych zastanych wynika, że najlepiej skomunikowany transportem publicznym, z wyłączeniem transportu szkolnego, jest powiat oleśnicki, najsłabiej zaś powiat milicki. W dwóch z trzech gmin powiatu milickiego odsetek sołectw skomunikowanych transportem publicznym jest niższy niż 60%.
Downloads
Bibliografia
Achremowicz T., 2015, Strategia rozwoju gminy Dziadowa Kłoda na lata 2016-2025, Dziadowa Kłoda.
Błażewski M., 2019, Prawne uwarunkowania ograniczenia wykluczenia transportowego, [w:] Spółdzielnie socjalne oraz organizacje pozarządowe wsparciem dla zagrożonych wykluczeniem, red. J. Blicharz, T. Kocowski, M. Paplicki, L. Zacharko, E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Bukraba-Rylska I., 2008, Socjologia wsi polskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Ciechański A., 2023, Regres sieci transportu publicznego w powiatach Beskidu Niskiego i Bieszczad a wykluczenie transportowe młodzieży uczącej się, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyńskiego PAN, Warszawa.
Fiszer K., Cały transport autobusowy kraju o krok od upadku, https://www.transport-publiczny.pl/wiadomosci/-caly-transport-autobusowy-kraju-o-krok-od-upadku-64737.html [dostęp 13.06.2024].
Gitkiewicz O., 2019, Nie zdążę, Wydawnictwo Dowody na Istnienie, Warszawa.
Grabowska-Lusińska I., Okólski M., 2009, Emigracja ostatnia? Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Guzik R., Kołoś A., Fiedeń Ł, 2021, Dostępność komunikacyjna i relacje przestrzenne w województwie warmińsko-mazurskim, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków.
Informacja o kontroli. Działalność samorządu wojewódzkiego na rzecz przywracania połączeń kolejowych, Wrocław 2021.
Jałowiecki B., Szczepański M., Gorzelak G., 2007, Rozwój lokalny i regionalny w perspektywie socjologicznej, Śląskie Wydawnictwo Naukowe, Tychy.
Kaczorowski J., 2019, Przedsiębiorstwa komunikacji samochodowej w Polsce. Rozwój, upadek i wynikające wykluczenie komunikacyjne, 2019.
Kajdanek K., 2012, Suburbanizacja po Polsku, Nomos, Kraków.
Kajdanek K., 2011, Pomiędzy miastem a wsią: suburbanizacja na przykładzie osiedli podmiejskich Wrocławia, Nomos, Kraków.
Kamzol A., 2021, Społeczna strategia rozwoju gminy Międzybórz na lata 2021-2023, Międzybórz.
Kozanecka M., 1980, Tendencje rozwojowe komunikacji autobusowej w Polsce, Wydawnictwo Naukowe WSP, Kraków.
Leszczyńska C., 2018, Polska 1918-2018. Tom 5, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa.
Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla województwa dolnośląskiego, Wrocław 2014.
Plan zrównoważonego rozwoju transportu zbiorowego w Powiecie Oleśnickim, Oleśnica 2016.
Raport o stanie województwa dolnośląskiego za 2019 rok, Wrocław 2020.
Raport o stanie województwa dolnośląskiego za 2020 rok, Wrocław 2021.
Stanny M., Rosner A., Komorowski Ł., 2018, Monitoring rozwoju obszarów wiejskich. Etap III. Struktury społeczno-gospodarcze, ich przestrzenne zróżnicowanie i dynamika, Warszawa.
Stanley J., 2004, Improving Public Transport to Meet Community Needs: A Warrnambool Case-Study; Bus Association Victoria and Warrnambool Bus Lines, Melbourne 2004.
Strategia na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju 2020 (z perspektywą do 2030 r.), Warszawa 2017.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Cieszków na lata 2021-2030, Cieszków 2021.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Dobroszyce na lata 2017-2025, Dobroszyce 2017.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Niechlów na lata 2014-2020, Niechlów 2014.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych i Osób Niepełnosprawnych Gminy Bierutów na lata 2018-2028, Bierutów 2018.
Strategia Rozwoju Gminy Cieszków na lata 2016-2021, Cieszków 2016
Strategia Rozwoju Gminy Krośnice, Wrocław-Krośnice 2004
Strategia Rozwoju Gminy Krośnice na lata 2021-2030, Krośnice 2022.
Strategia Rozwoju Gminy Milicz na lata 2021-2027, Milicz 2021.
Strategia Rozwoju Gminy Oleśnica na lata 2021-2030, Oleśnica 2021.
Strategia Rozwoju Gminy Twardogóra na lata 2013-2020, Twardogóra-Wrocław 2013
Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Bierutów 2014-2020, Bierutów 2014,
Strategia Rozwoju Powiatu Milickiego 2014-2023. Materiały dodatkowe, Milicz 2014.
Strategia Rozwoju Powiatu Oleśnickiego na lata 2015-2020 z perspektywą do roku 2022, Wrocław-Oleśnica 2015.
Strategia Rozwoju Województwa Dolnośląskiego do 2030, Wrocław 2018.
Strategia Zrównoważonego Rozwoju Powiatu Górowskiego, Góra 2000.
Szczepański M., 1989, Modernizacja, rozwój zależny, rozwój endogenny: socjologiczne studium teorii rozwoju społecznego, Uniwersytet Śląski, Katowice.
A. Sztando, 2020, Strategia rozwoju miasta i gminy Syców na lata 2020-2030, Syców,
Taylor Z., Ciechański A., 2017, Deregulacja i przekształcenia przedsiębiorstw transportu lądowego w Polsce na tle polityki spójności UE, Wydawnictwo IGiPZ, Warszawa.
Taylor Z., 2007, Rozwój i regres sieci kolejowej w Polsce, IGiPZ, Warszawa.
Tomaszyk M., 2019, Transport publiczny w polityce miejskiej subregionów Leszna, Konina i Piły – studium analityczne i porównawcze w perspektywie zrównoważonego rozwoju, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, Poznań.
Wasielewski K., 2013, Młodzież wiejska na uniwersytecie – droga na studia, mechanizmy alokacji, postawy wobec studiów, Wydawnictwo Naukowe Mikołaja Kopernika, Toruń.
Wolański, M., Paprocki W., Mazur B., Soczówka A., Jakubowski B., 2016, Publiczny transport zbiorowy poza miejskimi obszarami funkcjonalnymi. Diagnoza, analiza zróżnicowania, oddziaływanie społeczne, rekomendacje, SGH, Warszawa.
Zdanowski W., 2012, Rozwój czy regres przyszłość transportu publicznego w Polsce i na Dolnym Śląsku w perspektywie 2020, Instytut Promocji i Rozwoju Kolei, Wrocław.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
