Akcja Żonkile. Medialno-rynkowa identyfikacja wspólnoty pamięci o powstaniu w getcie warszawskim

Abstrakt

Po latach politycznych sporów i manipulacji powstanie w getcie warszawskim staje się częścią nowej polskiej kultury historycznej, kształtowanej w coraz większym stopniu przez globalne wzorce późnego kapitalizmu. Najbardziej wyrazistym przykładem uczestnictwa we współczesnej, rynkowej kulturze pamięci o tym wydarzeniu jest akcja społeczno-edukacyjna Żonkile organizowana przez Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, polegająca na przypinaniu do ubrań symbolicznych papierowych kwiatów. Po dziesięciu latach zasługuje nie tylko na podsumowanie statystyczne, ale także na próbę akademickiej refleksji. Celem artykułu jest zatem wpisanie akcji w konteksty badań pamięci kulturowej związane z postępującymi procesami mediatyzacji i komercjalizacji obrazu przeszłości. Omawiane są tutaj najważniejsze kryteria wskazujące, że twórcy akcji budują nowe medialne i rynkowe obiegi pamięci, wykorzystując rozwiązania charakterystyczne dla współczesnych marek i franczyz kulturowych. Rozważania opierają się na badaniach netnograficznych dotyczących treści mediów społecznościowych oraz obserwacjach autoetnograficznych przeprowadzonych w Warszawie 19 kwietnia 2023 r.