System kontroli informacji w Hiszpanii w latach 1939–1945

Autor

  • Joanna Jaroszyk-Pawlukiewicz Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu

DOI:

https://doi.org/10.15584/johass.2019.2.3

Słowa kluczowe:

cenzura, prasa hiszpańska, nakaz publikacji, reżim gen. Franco

Abstrakt

Zakończenie wojny domowej w Hiszpanii oznaczało wprowadzenie na terytorium państwa nowego ładu informacyjnego, cechującego się całkowitym podporządkowaniem mediów władzy politycznej. Główną funkcją prasy stało się przekazywanie narodowi woli rządzących, a jej działalność podlegała kontroli i ścisłej reglamentacji. W tym celu konieczne okazało się stworzenie sprawnego aparatu administracyjnego, którego budowę rozpoczęto jeszcze w czasie wojny domowej. System instytucjonalny cenzury podlegał licznym przeobrażeniom do roku 1951, w którym kompetencje w tym zakresie powierzono Ministerstwu Informacji i Turystyki.
Obok cenzury uprzedniej szczególnym narzędziem kontroli prasy były tzw. consignas, czyli nakazy dotyczące zarówno treści, jak i formy publikacji. Stosowanie ich zapewniało zachowanie jedności ideowej reżimu i prowadziło jednocześnie do uniformizacji publikacji prasowych. Analiza treści nakazów wskazuje, w jak wysokim stopniu były one podporządkowane bieżącym interesom państwa zarówno w zakresie polityki zagranicznej, jak i wewnętrznej. Tendencja ta najdobitniej ujawniła się w czasach II wojny światowej, podczas której nominalnie neutralna Hiszpania wspierała za pośrednictwem prasy najpierw państwa Osi, a po 1942 r. próbowała zbliżyć się do aliantów. 

Bibliografia

Archivo General de la Administración (AGA), Sección Delegación Nacional de Prensa, Informacion y Censura, caja 21, carpeta 75.
Archivo General de la Administración (AGA), Sección Delegación Nacional de Prensa, Informacion y Censura, caja 21, carpeta 76.
Archivo General de la Administración (AGA), Sección Delegación Nacional de Prensa, Informacion y Censura, caja 21, carpeta 77.
Areal M.F., 1971, La libertad de prensa en España (1938–1971), Madryt.
Areal M.F., 1997, Consejo de Guerra. Los riesgos del Periodismo bajo Franco, Pontevedra.
Boletin Oficial del Estado nr 89 z 17 stycznia 1937, Preambuła do dekretu nr 180 z 14 stycznia 1937 r. tworzącego Delegację Prasy i Propagandy.
Duenas G., 1969, La ley de prensa de Manuel Fraga, Madryt.
Fuentes J.F., Sebastian J.F., 1997, Historia del periodismo espanol, Madryt.
Neuschafer H.J., 1994, Adios a Espana eterna, Barcelona.
Rodriguez Jiménez J.L., 2000, Historia de Falange Española de las JONS, Madrid.
Sanchez Aranda J.J., Barrera C., 1992, Historia del periodismo espanol, 1992.
Sinova J., 1989, La censura de Prensa durante el Franquismo, Madrid.
Terron Montero J., 1981, La prensa en España durante el regimen de Franco. Un intento de analisis politico, Madrid.
Verdera F., 1995, Conflictos entre la Iglesia y el Estado en España. La revista Ecclesia entre 1941 y 1945, Navarra.

Pobrania

Opublikowane

2019-09-01

Jak cytować

Jaroszyk-Pawlukiewicz, J. (2019). System kontroli informacji w Hiszpanii w latach 1939–1945. UR Journal of Humanities and Social Sciences, 11(2), 55–68. https://doi.org/10.15584/johass.2019.2.3

Numer

Dział

Artykuły