Polska muzyka lutniowa na falach Polskiego Radia Lwów. Współpraca Marii Szczepańskiej i Adama Franciszka Eplera
Słowa kluczowe:
Maria Szczepańska, Adam Epler, Polish Radio, Polish lute music, classical guitar in PolandAbstrakt
In 1937–1938 musicologist Maria Szczepańska and guitarist Adam Franciszek Epler presented on Polish Radio Lwów pioneering broadcasts connected with Polish lute music. Among them, the most important was the series of three transmissions under the title Profiles of Old Polish Lutenists (Sylwetki lutnistów staropolskich). During broadcasts works of lutenists associated with Poland were presented, e.g. compositions by Wojciech Długoraj, Diomedes Cato, Jakub Polak, Valentin Bakfark and Franciszek Maffon. In addition, Kazimierz Wajda, the famous actor from the Lwów’s Merry Wave (Wesoła Lwowska Fala), read poetry devoted to the lute. This article will present the details of broadcasts based on preserved documents: radio programs, press reports and materials of Maria Szczepańska from the archives of the Adam Mickiewicz University Library in Poznan and from the private archive of Barbara Epler-Matuchniak, Epler’s daughter. It will also show the place of programs in the history of Polish lute and guitar performance.
Downloads
Bibliografia
Chybiński A., Lutnia, lutniści i tańce w poezji polskiej XVII wieku, „Śpiewak” 1927, R. 8, nr 11, s. 105–107, nr 12, s. 117–120.
Dubiella Z., Dyskografia polskiej gitarystyki [w:] Druga Ogólnopolska Sesja Naukowo-Artystyczna Gitarystyki Polskiej, Łódź 1998. XXVI Zeszyt Naukowy Akademii Muzycznej w Łodzi, red. J. Zamuszko, Łódź 1998, s. 61–81.
Dubiella Z., Dyskografia polskiej gitarystyki – część II [w:] Trzecia Ogólnopolska Sesja Naukowo-Artystyczna Gitarystyki Polskiej: wykłady i referaty, red. J. Zamuszko, Łódź 2001, s. 91–99.
Dziadek M., Moll L.M., Odrodźmy się w muzyce! muzyka na łamach polskich czasopism kobiecych i „kobieca” krytyka muzyczna 1818–1939, Katowice 2005.
Erenc R., Lutniowa i vihuelowa muzyka renesansu w świetle wykonawstwa na gitarze współczesnej, Poznań–Kalisz 2012.
Godek A.E., Ksiądz profesor dr hab. Hieronim Feicht CM (1894–1967). Biografia, Lublin 2021.
Gombosi O., Walenty Bakfark w Polsce, „Muzyka” 1929, nr 6, s. 299–306.
Gurgul W., Adam Franciszek Epler (1902–1940) – zapomniany muzyk międzywojennego Lwowa, „Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ” 2020, nr 2, s. 25–60.
Gurgul W., Polskie druki muzyczne z udziałem gitary wydane w latach 1901–1939. Bibliografia i analiza wybranych publikacji, Częstochowa 2022.
Halski C., Polskie Radio Lwów, red. M. Jóźwiak, Łomianki 2012.
Jeż T., Tabulatura lutniowa Dusiackiego (PL Kj 40153) jako źródło do historii polskiej muzyki lutniowej [w:] Druga Ogólnopolska Sesja Naukowo-Artystyczna Gitarystyki Polskiej, red. J. Zamuszko, Łódź 1998, s. 33–41.
Joachimiak G., From the collection of the Polish musicologist Aleksander Poliński: On the provenance of two lute tablature manuscripts held in the Bibliothèque nationale in Paris, „Muzyka” 2019, nr 3, s. 18–33.
Kasperczak H., Lutnia renesansowa dawniej i dziś. Synteza stylów, form i środków wykonawczych w twórczości Toyohiko Satoha, Poznań 2016.
Király P., Non dite mai – ein Bakfark zugeschriebenes Lautenstück in einer Krakauer Lautentabulatur [w:] Muzykolog wobec świadectw źródłowych i dokumentów. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Piotrowi Poźniakowi w 70. rocznicę urodzin, red. Z. Fabiańska, Kraków 2009, s. 147–160.
Leksykon polskich muzyków pedagogów urodzonych po 31 grudnia 1870 roku, red. K. Janczewska-Sołomko, Kraków 2008.
Miszczak S., Historia radiofonii i telewizji w Polsce, Warszawa 1972.
Muszkalska B., Postać Marii Szczepańskiej w świetle materiałów archiwalnych [w:] Muzykologia we Wrocławiu. Ludzie – historia – perspektywy, red. M. Gołąb, Wrocław 2005, s. 131–139.
Oberbek J., 70 urodziny Jana Oberbeka, rozmowę przeprowadził Franciszek Wieczorek, „Sześć Strun Świata” 2017, nr 3, s. 44–47.
Opieński H., Simon A., Objaśnienia do dodatku nutowego: Dawne tańce polskie, „Kwartalnik Muzyczny” 1911, nr 1, s. 105–110.
Piekarski M., Działalność polskich i ukraińskich wychowanków lwowskiej szkoły muzykologicznej (do 1939 roku), „Rozprawy z Dziejów Oświaty” 2010, t. 47, s. 73–108.
Poliński A., Dzieje muzyki polskiej, Warszawa 1907.
Poźniak P., Kasper Sielicki, lutnista-kompozytor i jego twórczość, „Saeculum Christianum” 2002, t. 9, nr 2, s. 131–150.
Poźniak P., The Kraków Lute Tablature: A Source Analysis, „Musica Iagellonica” 2004, vol. 3, s. 27–91.
Przybyszewska-Jarmińska B., Niezauważona „Fantazja” na 4 instrumenty Francesca Maffona. Rękopis GB-Och Mus. 372–376 jako ślad misji dyplomatycznej Pawła Działyńskiego do królowej Anglii Elżbiety I w 1597 roku?, „Polski Rocznik Muzykologiczny” 2009, t. 7, s. 103–122.
Rudnicka-Kruszewska H., Maria Szczepańska [w:] 50-lecie powołania Katedry Muzykologii przy Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, red. K. Winowicz, Poznań 1974, s. 123–134.
Rutkowska A., Oblicza gitary w Polsce do roku 1981 w świetle dokumentacji Archiwum Polskiego Radia, „Edukacja Muzyczna” 2022, nr 17, s. 15–38.
Schlegel A., Lüdtke J., Die Laute in Europa 2: Lauten, Gitarren, Mandolinen und Cistern = The Lute in Europe 2: Lutes, Guitars, Mandolins and Citterns, Menziken 2011.
Schöning K., 21 hands for playing: on resolving a puzzle from the ‘Krakow lute tablature’, „Early Music” 2019, vol. 47, issue 3, s. 345–360.
Sheptovitsky L., The Cracow Lute Tablature from the Second Half of the 16th Century: Discussion and Catalogue, „Musica Disciplina” 1994, vol. 48, s. 69–97
Szczepańska M., Alte Meister der Laute. Eine Sammlung von Lautenwerken aus drei Jahrhunderten bearbeitet und herausgegeben von Hans Neemann. Berlin, „Kwartalnik Muzyczny” 1932, nr 16, s. 754–755.
Szczepańska M., Bezcenny zabytek, „Dziennik Polski” 1936, nr 136 (17 V), s. 20.
Szczepańska M., Nieznana tabulatura lutniowa krakowska z drugiej połowy XVI stulecia [w:] Księga pamiątkowa ku czci Prof. Adolfa Chybińskiego w 70-lecie urodzin, Kraków 1950, s. 198–217.
Szczepańska M., Z folkloru muzycznego w XVII wieku, „Kwartalnik Muzyczny” 1933, nr 17–18, s. 27–34.
Tomsińska M., Gdańska tabulatura lutniowa D-B Danzig 4022, „Polski Rocznik Muzykologiczny” 2012, t. 10, s. 45–92.
Tomsińska M., Gdańska tabulatura lutniowa D-B Danzig 4022 – uzupełnienia i poprawki, „Polski Rocznik Muzykologiczny” 2019, t. 17, s. 258–267.
„Antena” 1937, nr 42; 1938, nr 12, nr 41, nr 45, nr 51; 1939, nr 28–29, nr 32.
„Chwila” 1939, nr 7199a.
„Czas” 1938, nr 288, nr 314.
„Dziennik Polski” 1937, nr 292.
„Fala” 1934, nr 7, nr 11.
„Polska Zbrojna” 1938, nr 269.
„Radio dla Wszystkich” 1939, nr 2, nr 20, nr 24.
Bakfark V., Einzelne Werke = Miscellaneous Works = Kisebb Művek, red. I. Homolya, D. Benkő, Budapest 1982.
Cato D., Preludia, fantazje, tańce i madrygały na lutnię, red. M. Szczepańska, Kraków 1953.
Cato D., Preludia, fantazje, tańce i madrygały na lutnię I, red. P. Poźniak, Kraków 1970.
Cato D., Preludia, fantazje, tańce i madrygały na lutnię II, red. P. Poźniak, Kraków 1973.
Chilesotti O., Da un Codice Lauten-Buch del Cinquecento. Trascrizioni in notazione moderna, Lipsk 1890.
Dawna muzyka lutniowa i gitarowa, oprac. J. Powroźniak, wstęp T. Marek, Kraków 1953.
Długoraj W., Fantazje i wilanele na lutnię, red. M. Szczepańska, Kraków 1953.
Długoraj W., Fantazje i wilanele na lutnię, red. P. Poźniak, oprac. T. Musiałek, Kraków 1964.
Maffon F., Madrygał i Greghesca na chór a capella, Fantazja na lutnię, ed. P. Poźniak, Kraków 1970.
Neemann H., Alte Meister der Laute: eine Sammlung von Lautenwerken aus drei Jahrhundertern, t. 2: Zweite Hälfte des 16. Jahrhunderts, Berlin 1925.
Opieński, H., Dawne tańce polskie z XVI i XVII wieku, Warszawa 1911.
Polak J., Preludia, fantazje i tańce na lutnię, red. M. Szczepańska, Kraków 1951.
Pękiel B., 40 utworów na lutnię, red. Maria Szczepańska, Kraków 1955.
Pękiel B., 40 utworów na lutnię lub gitarę w stroju E, oprac. G. Ochs, Kraków 1961.
Tańce polskie z Tabulatury gdańskiej na lutnię, red. Z. Stęszewska, Kraków 1965.
Z muzyki polskiego renesansu: transkrypcje utworów lutniowych na gitarę, oprac. T. Mazur, Kraków 1969.
Archiwum M. Szczepańskiej ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, sygn. Rkp. 3531, 3533.
Epler-Matuchniak B., AHM_PnW_2611, relacja ze zbiorów Archiwum Historii Mówionej Ośrodka KARTA i Domu Spotkań z Historią, 28 października 2011.
Korespondencja autora z Barbarą Epler-Matuchniak, 21 czerwca 2020.
Rutkowska A., Gitara w Archiwum Polskiego Radia, wykład w ramach II Międzynarodowej Konferencji Naukowo-Artystycznej Doktorantów i Młodych Naukowców „Oblicza gitary w badaniach naukowych”, Częstochowa, 20 kwietnia 2022.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Musica Galiciana. Kultura muzyczna Galicji w kontekście stosunków polsko-ukraińskich
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
