Trudności i ryzyka zawodowe w pracy socjalnej
Słowa kluczowe:
zawód, pracownik socjalny, trudności w pracy zawodowejAbstrakt
Zawód pracownika socjalnego stanowi wyzwanie i często jest źródłem różnych dylematów. Trudności i zagrożenia doświadczane przez członków tej grupy społeczno-zawodowej wynikają z kilku źródeł. Ogólnie rzecz biorąc, wymienia się zarówno indywidualne, jak i systemowe czynniki przyczyniające się do ryzyka zawodowego w pracy socjalnej. W artykule podkreślono przeszkody związane z bezpośrednim kontaktem z klientami, trudnościami organizacyjnymi i zewnętrznymi wyzwaniami środowiskowymi. Wskazano również na regulacje prawne i podejmowane działania, a także wsparcie udzielane pracownikom socjalnym przez instytucje pomocy społecznej i organizacje pozarządowe reprezentujące ich interesy.
Downloads
Bibliografia
Domański H., Klasy społeczne, grupy zawodowe, organizacje gospodarcze: struktura społeczna w krajach rozwiniętego kapitalizmu, Warszawa 1991.
Dunajska A., Boryczko M., Grodzicka A., Krause M., Bezpieczeństwo pracy pracownika socjalnego. Niech ktoś nas wysłucha, Warszawa 2016.
Grewiński M., Lizut J., Deinstytucjonalizacja w polityce społecznej – szanse i zagrożenia, Radom 2021.
Gros, U., Zachowania organizacyjne w teorii i praktyce zarządzania, Warszawa 2012.
GUS, Beneficjenci środowiskowej pomocy społecznej w 2019 r., Warszawa 2020.
Januszek H., Sikora J., Socjologia pracy, Poznań 1998.
Kanios A., Trudności w pracy zawodowej pracowników socjalnych – wybrane konteksty, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Sectio J 2017, Vol. 30, NO 3, s. 195–204.
Kodeks pracy, Dz.U. 2023, poz. 1465, art. 226, tekst jedn.
Kotlarska-Michalska A. (red.), Kobiety w pracy socjalnej, Poznań 2013.
Marciniak Ł., Proces stawania się nauczycielem akademickim. Analiza symboliczno-interakcjonistyczna, „Przegląd Socjologii Jakościowej” 2008, t. IV, nr 2, s. 1–131.
Olech A., Łuczyńska M., Pracownicy socjalni w Polsce – portret zbiorowy, Warszawa 2013.
Ornacka K., Mirewska E., Pomimo pandemii – pracownicy socjalni w działaniu [w:] Wyzwania dla polityki społecznej w kontekście pandemii koronawirusa, red. N.G. Pikuła, M. Grewiński, E. Zdebska, W. Glac, Kraków 2020.
Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej, Modele Kooperacji. Księga rekomendacyjna, Rzeszów – Toruń – Katowice 2021.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy § 2, pkt. 7, Dz.U. 2003 r. nr 169, poz. 1650 z późn. zm. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 sierpnia 2016 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego, Dz.U. 2016, poz. 1406.
Rymsza M., Karwacki A. (red.), Centra usług społecznych. Potencjał intencjonalnie wywołanej zmiany w lokalnej polityce społecznej w Polsce. Raport, Warszawa 2023.
Rymsza M. (red.), Pracownicy socjalni i praca socjalna w Polsce. Między służbą społeczną a urzędem, Warszawa 2012.
Szmagalski, J., Pandemia COVID-19 a praca socjalna – z pierwszych relacji w periodykach o zasięgu międzynarodowym, „Praca Socjalna” 2021, nr 1(36), s. 5–30.
Szmagalski J., Stres i wypalenie zawodowe pracowników socjalnych, Warszawa 2009.
Szmagalski J., Ustawowy status, zobowiązania i ryzyka zawodowe pracowników socjalnych [w:] Praca socjalna. 30 wykładów, red. K. Frysztacki, Warszawa 2019.
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, Dz.U. 2004, nr 64.
Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych, Dz.U. 2019, poz. 1818.
Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, Dz.U. 2020, poz. 374.
Ustawa dnia 17 grudnia 2021 r. o dodatku osłonowym, Dz.U. 2022, poz. 1.
Ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, Dz.U. 2022, poz. 583.
Wasilewska-Ostrowska K., O (nie)bezpieczeństwie pracy w pomocy społecznej, „Praca Socjalna” 2019, nr 6(34), s. 80–92.
Wojtanowicz K., Białas A., Pomoc społeczna w obliczu kryzysu wywołanego pandemią, „Praca Socjalna” 2020, nr 2(35), s. 54–71.
Zbiegień-Maciąg L., Marketing personalny, czyli jak zarządzać pracownikami w firmie, Warszawa 1996.
Zbyrad T., Ryzyko wypalenia zawodowego pracowników służb społecznych, „Annale Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 2017, Sectio J, Vol. 30, No 4, s. 87–105.
Dązbłaż B., Dodatek motywacyjny nie dla wszystkich pracowników pomocy społecznej, https://www.prawo.pl/samorzad/dodatek-motywacyjny-podzilil-pracownikow-pomocy-spolecznej,527889.html [dostęp: 3.09.2024].
Dec-Kiełb M., Przez obsługę dodatków osłonowych, pomoc społeczna odsunięta na drugi plan, https://www.prawo.pl/samorzad/obsluga-dodatkow-oslonowych-przerasta-mozliwosci-pomocy-spolecznej.518 884.html [dostęp: 7.05.2024].
Główny Urząd Statystyczny, Wypadki przy pracy w 2022 r., Warszawa, Gdańsk 2023, s. 10–13, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/warunki-pracy-wypadki-przy-pracy/ [dostęp: 5.05.2024].
Klimowicz I., Juźwiak S., Pracownik socjalny – zawód zagrożony, „Doradca w Pomocy Społecznej”, https://doradcawpomocyspolecznej.pl/artykul/pracownik-socjalny-zawod-zagrozony [dostęp: 12.05.2024].
Lizut J., Grewiński M., Durasiewicz A., Rabiej P., Deficyty kompetencji kadr i menedżerów instytucji społecznych w kontekście doświadczeń związanych z pandemią COVID-19, http://rada. pracodawcyrp.pl/wp-content/uploads/2022/07/KOMPETENCJE-PRACOWNIKO% CC%81W-POMOCYSPO%C5%81ECZNEJ-PO-PANDEMII.pdf. [dostęp: 15.01.2023].
Monitoring Konfliktów Społecznych, https://www.gov.pl/web/dialog/monitoring-konfliktow-spolecznych.
Najwyższa Izba Kontroli, Organizacja i warunki pracy pracowników socjalnych w gminach, https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/organizacja-i-warunki-pracy-pracownikow-socjalnych-w-gminach.html [dostęp: 4.05.2024].
Ogólne zasady postępowania przy zapewnieniu przez Policję asysty pracownikowi socjalnemu przeprowadzającemu rodzinny wywiad środowiskowy lub świadczącemu pracę socjalną w środowisku, 3 sierpnia 2016 r., https://federacja-socjalnych.pl/images/PDF/asysta_zasady.pdf.
Portal Pomocy Społecznej, www.ops.pl.
Raport. Studiując w świecie niepewnego jutra: perspektywy, sprawczość, wizje przyszłości, Just-Start2, Inkubator Uniwersytetu Warszawskiego, 2022, https://raporty.iuw.edu.pl/wp-content/uploads/20 22/06/JSR00212_raport_final.pdf.
Raporty z badań fokusowych, https://liderzykooperacji.pl/mkgw-edukacja/badania-i-raporty/.Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach, http://wup.kielce.pl/images/stories/CIZ-zawody/pracownik_socjalny.pdf.
Wywiady z pracownikami socjalnymi i kierownikami OPS, https://liderzykooperacji.pl.
Związek Zawodowy Pracowników Socjalnych, www.socjalni.pl.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Rzeszowskie Studia Socjologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
