Smartfonizacja: charakterystyka, możliwości i zagrożenia
Słowa kluczowe:
smartfonizacja, smartfon, korzyści, konsekwencje, zagrożeniaAbstrakt
Celem artykułu jest przybliżenie zjawiska smartfonizacji poprzez ogólną charakterystykę możliwości i zagrożeń związanych z niekontrolowanym użytkowaniem urządzeń mobilnych. W tekście zostały uwzględnione uwarunkowania zjawiska smartfonizacji oraz jej definicje. Następnie zaprezentowano korzyści wynikające z używania smartfonów. W kolejnej części tekstu skupiono się na konsekwencjach, które mogą wynikać z nadmiernego korzystania z tych urządzeń i stanowić zagrożenie dla wielu użytkowników. Na koniec dokonano przeglądu badań dotyczących smartfonizacji społeczeństwa, które wykazały wyraźny wzrost popularności i powszechności wykorzystywania urządzeń mobilnych.
Bibliografia
Augustynek A., Jak walczyć z uzależnieniami?, Difin, Warszawa 2011.
Bąk A., Jak małe dzieci korzystają z urządzeń mobilnych? Raport na podstawie danych zebranych od rodziców, „Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 2015, nr 14(3), s. 55–82.
Boni M. (red.), Młodzi 2020 – w poszukiwaniu tożsamości. Raport, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 2021.
Bujnowska-Fedak M., Tomczak M., Pokorna-Kałwak D., Zastosowanie nowoczesnych technologii mobilnych w opiece zdrowotnej wyzwaniem dla XXI wieku, „Puls Uczelni” 2016, nr 10(2), s. 37–43.
Czerska I., Pokolenie head down jako konsekwencja smartfonizacji społeczeństwa, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu” 2016, nr 459, s. 214–221.
Czerwińska M., Postawy wobec e-zdrowia i opinie na jego temat w grupie studentów kierunku zdrowie publiczne, „Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych” 2013, nr 29, s. 539–551.
Delińska L., Badowska S., From habitual to compulsive behaviour. 360 degrees around smartphone among the generation Y – empirical study, „Przegląd Organizacji” 2019, nr 12, s. 26–45.
Dębski M., Bigaj M., Fundacja Dbam o Mój Z@sięg, Młodzi Cyfrowi. Nowe technologie. Relacje. Dobrostan, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdynia 2019.
Dębski M. (red.), Fundacja Dbam o Mój Z@sięg, Nałogowe korzystanie z telefonów komórkowych. Szczegółowa charakterystyka zjawiska fonoholizmu w Polsce. Raport z badań, Gdynia 2016.
Dziubak E., Telefon komórkowy – towarzysz życia dzieci i młodzieży, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 2019, nr 579(4), s. 20–29.
Goh H., Kim W., Han J., Han K., Noh Y., Smombie Forecaster: Alerting Smartphone Users About Potential Hazards in Their Surroundings, „IEEE Access” 2020, nr 8, s. 153183–153191.
Kopecka-Piech K., Technologie pierwszego kontaktu. Smartfonizacja życia codziennego młodych użytkowników, „Studia i Perspektywy Medioznawcze” 2019, nr 1, s. 137–149.
Kozak S., Patologia fonoholizmu. Przyczyny, skutki i leczenie uzależnienia dzieci i młodzieży od telefonu komórkowego, Difin, Warszawa 2013.
Michalak B., Karlińska M., Glinkowski W., Potencjał nowych usług e-zdrowia dla mieszkańców inteligentnych miast w świetle aktualnej sytuacji prawnej, „Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych” 2016, nr 42, s. 299–311.
Modrzyński R., Nowe uzależnienia młodego pokolenia. Od przyjemności do przymusu, Difin, Warszawa 2021.
Motyka M., Pokolenie smombów: charakterystyka i typologia, „Przestrzeń Społeczna” 2018, nr 1, s. 169–200.
Musiał E., Smartfonizacja edukacji – szanse i bariery, „Edukacja – Technika – Informatyka” 2018, nr 3(25), s. 233–238.
Olszewska E., Uzależnienie od telefonu komórkowego jako nowe wyzwanie edukacji dla bezpieczeństwa, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanistycznej w Brzegu” 2013, nr 4, s. 16–27.
Pajor P., Problemowe użytkowanie, nadmierne korzystanie, uzależnienie od smartfona, „Psychiatria i Psychologia Kliniczna” 2021, nr 4, s. 281–292.
Penkowska G. (red.), Smartfon – Uniwersalne medium początku XX wieku, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Gdańsk 2018.
Pindych A., Probierz E., Smartfonizacja społeczeństwa oraz fonoholizm. Między uzależnieniem a normą [w:] Humanistyka i nauki społeczne. Doświadczenia, konteksty, wyzwania , t. 2, red. K. Pujer, Wydawnictwo Naukowe Exante, Wrocław 2018, s. 95–106.
Rabka M., Internet XXI wieku – pułapka zagrożeń dla dzieci, młodzieży i osób starszych w dobie pandemii Covid-19, „Współczesne Problemy Zarządzania” 2020, t. 8, nr 1(16), s. 67–81.
Tomczyk Ł., FOMO (Fear Of Missing Out) – wyzwanie diagnostyczne i edukacyjne, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny” 2018, nr 3, s. 139–150.
Umańska E., Smartfon jako designerski gadżet, „Kognitywistyka i Media w Edukacji” 2016, nr 2, s. 19–27.
Warzecha K., Smartfon w edukacji i komunikacji młodzieży gimnazjalnej a zagrożenie fonoholizmem, „Ekonomiczne Problemy Usług” 2016, nr 123, s. 345–357.
Wiśniewski M., Zabójcze aplikacje. Jak smartfony zmieniły nasz świat, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2021.
Witkowska M., Fomo i nadużywanie nowych technologii. Poradnik dla rodziców, Warszawa 2019, NASK Państwowy Instytut Badawczy.
Wójcik S., Zagrożenia dzieci i młodzieży w internecie, „Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 2017, nr 16/1, s. 270–287.
Zabłocka J., Kułak W., Wpływ użytkowania elektronicznych urządzeń przenośnych (smartfon, tablet) na funkcje kręgosłupa i obręczy barkowej [w:] Holistyczny wymiar współczesnej medycyny, red. E. Krajewska-Kułak, C. Łukaszuk, J. Lewko, W. Kułak, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Białystok 2020, s. 320–328.
Buchner A., Wierzbicka M., Centrum Cyfrowe, Spółdzielnia Otwartej Edukacji, Edukacja zdalna w czasie pandemii, 2020, https://centrumcyfrowe.pl/wpcontent/uploads/sites/16/2020/11/Raport_Edukacja-zdalna-w-czasie-pandemii.-Edycja-II.pdf [dostęp: 3.02.2023].
CBOS, Telefony komórkowe czy smartfony? Komunikat z badań, 2021, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2021/K_116_21.PDF [dostęp: 3.02.2023].
Fundacja Dzieci Niczyje, Raport: Bezpieczeństwo dzieci korzystających z Internetu, 2008, https://bezpiecznaszkola.men.gov.pl/wp-content/uploads/2015/09/raport-bezpieczenstwo-dzieci-korzystajacych-z-internetu.pdf [dostęp: 3.02.2023].
Iab Polska, Google, Perspektywy rozwojowe. Mobile Online w Polsce 2015, 2016, https://www.iab.org.pl/wp-content/uploads/2016/01/Book_Raport_mobile_2015.pdf [dostęp: 3.02.2023].
Jagielska P., Zjawisko smartfonizacji w Polsce, „Studenckie Czasopismo Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Toruniu” 2016, nr 2, https://czasopismo.wsb.torun.pl/index.php/CNSWSB/article/view/28/14 [dostęp: 3.02.2023].
Kumah C.H., Smartphone information behaviour: a study of the use of smartphones in searching and evaluating online information for everyday life and for academic purposes, 2020, https://escholarship.mcgill.ca/downloads/76537561j [dostęp: 6.02.2023].
Pilawski P., Smartfonizacja, https://nowewyrazy.uw.edu.pl/haslo/smartfonizacja.html?pdf=1 [dostęp: 26.06.2023].
WHO Global Observatory for eHealth, mHealth: new horizons for health through mobile technologies: second global survey on eHealth, 2011, https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/44607/9789241564250_eng.pdf?sequence=1&isAllowed=y [dostęp: 3.02.2023].
Wielki słownik języka polskiego, https://wsjp.pl/haslo/podglad/106695/smartfonizacja [dostęp: 3.02.2023].
,8 proc. Polaków korzysta ze smartfona, a z tabletu 12,3 proc., 2022, https://www.gov.pl/web/krrit/758-proc-polakow-korzysta-ze-smartfona-z-tabletu-123-proc [dostęp: 3.02.2023].
