Kształtowanie się związków funkcjonalnych pomiędzy zespołem pałacowo-parkowym a częścią gospodarczą wilanowskiej nieruchomości ziemskiej

Abstrakt

Wilanowska nieruchomość ziemska objęta jedną księgą hipoteczną pod nazwą „Dobra Ziemskie Wilanów” stanowiła nierozerwalną całość organizacyjną i gospodarczą, w której jednak wyróżnić można kilka części funkcjonalnych. Jedną z nich stanowiły pałac w Wilanowie, muzeum i park wilanowski, drugą, figurującą w bilansach Dóbr i Interesów Adama hr. Branickiego pod nazwą gospodarstwo rolne, tworzyły gospodarstwa rolne i mleczne z terenu wilanowskiej nieruchomości ziemskiej oraz dział dzierżawy. W skład kolejnych części wchodziły lasy wilanowskie i ogrody oraz sady wilanowskie – od 1936/37 r. określane mianem ogrodów wilanowskich. Związki funkcjonalne, głównie gospodarcze, pomiędzy poszczególnymi częściami wilanowskiej nieruchomości ziemskiej zacieśniały się aż do powstania kompleksu ekonomicznie uzależnionych od siebie elementów stanowiących zorganizowaną jednostkę gospodarczą.
Z przeprowadzonych badań naukowych dotyczących związków funkcjonalnych pomiędzy zespołem pałacowo-parkowym a częścią gospodarczą wilanowskiej nieruchomości ziemskiej wynika, iż była to zależność niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania całego majątku ziemskiego. Niemożliwe byłoby prowadzenie działalności rolniczej (produkcyjnej) bez dobrej organizacji pracy (planowania, nadzoru, zbytu). Funkcjonowanie zaplecza administracyjno-księgowego, które było zlokalizowane w najbliższym otoczeniu pałacu, nie miałoby racji bytu bez tej części nieruchomości, która służyła produkcji rolnej.