Spotkania Żeleńskich z Narcyzą Żmichowską i teoria „jaźniaków”
Słowa kluczowe:
philosophy of encounter, incontrology, object as a work of culture, „jaźniak” theoryAbstrakt
The Encounter of Żeleński Family with Narcyza Żmichowska makes a culturally valuable topic. The author explores it with conceptual tools of incontrology (which means philosophy of encounter in objects), theory by Andrzej Nowicki. According to this philosophy, encounters are the most rewarding moments of life, and they give works of culture. Life and work of the poet, writer and pedagogue Narcyza Żmichowska had a huge impact on Żeleński family. Their spiritual and artistic life was influenced noticeably by Żmichowska’s presence and then by memory of her and her work. But the man who guided her thoughts and work and introduced her into the 20th century was Tadeusz Boy-Żeleński. The encounter of Boy and Żmichowska is so extraordinary that the author puts it in context of the “jaźniak” theory, developed by the philosopher Bronisław Trentowski.
Downloads
Bibliografia
Borkowska G., Cudzoziemki. Studia o polskiej prozie kobiecej, Warszawa 1996.
Borkowska G., Strategia pszczoły: Żmichowska wobec Hoffmanowej, „Teksty Drugie” 1993, nr 4/5/6, s. 70–80.
Boy-Żeleński T., Ludzie żywi, Warszawa 2018.
Grabowska B., Obraz kobiety w Chowannie Bronisława F. Trentowskiego, „Humanistyka i Przyrodoznawstwo” 2017, nr 23, s. 299–319.
Hen J., Błazen – wielki mąż. Opowieść o Tadeuszu Boyu-Żeleńskim, Katowice 2017.
Hillman J., Kod duszy. W poszukiwaniu charakteru człowieka i jego powołania, Warszawa 2014.
Horodyski W., Bronisław Trentowski (1808–1869), Kraków 1913.
Iwanicka-Nijakowska A., Władysław Żeleński – Pieśni, https://culture.pl/pl/artykul/wladyslaw-zelenski-piesni (15.06.2022).
Morstin L.H., Spotkania z ludźmi, Kraków 1957.
Negrey M., Władysław Żeleński [w:] Encyklopedia Muzyczna PWM, t. 12, red. E. Dziębowska, Kraków 2012, s. 392–401.
Nowicki A., Człowiek w świecie dzieł, Warszawa 1974.
Nowicki A., Nauczyciele, Lublin 1981.
Nowicki A., Przedemnizm i świat rzeczaków, inedita 2004.
Nowicki A., Spotkania w rzeczach, Warszawa 1991.
Nowicki A., Trentowski tra gli artefici della presenza di Vanini nella cultura [w:] Filosofia e storiografia. Studi in onore di Giovanni Papuli, vol. III, 2, Galatina 2008, s. 121–141.
Okołowski P., Głos Pana Lema. Szkice z filozofii człowieka, wartości i kosmosu. W stulecie urodzin autora Summy, Kraków 2021.
Platona Państwo, t. 2, tłum., wstęp, objaśnienia, ilustracje W. Witwicki, Warszawa 1991.
Pollack M., Niszczę mit Galicji, rozmowę przeprowadził Piotr Buras, „Gazeta Wyborcza” (dodatek „Kultura”) 2010, nr 285, s. 13.
Phillips U., Narcyza Żmichowska. Feminizm i religia, Warszawa 2008.
Rieger A., Pieśni solowe z towarzyszeniem fortepianu Władysława Żeleńskiego, 1937/1938, Biblioteka Jagiellońska, BJ Rkp. Przyb. 51/13, Identyfikator dokumentu cyfrowego: NDIGORP011338, https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/doccontent?id=279374.
Romankówna M., Boy – edytor i interpretator twórczości Gabrielli, „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny” 1978, z. 68, Prace Historycznoliterackie 7, s. 119–132.
Romankówna M., Sprawa entuzjastek, „Pamiętnik Literacki” 1957, nr 48/2, s. 516–537.
Skiba D., Cyganeria artystyczna i cyganowanie w romantycznej Warszawie, Wrocław 2016.
Sowa J., Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą, Kraków 2011.
Starzyńska-Kościuszko E., Teoria jaźni Bronisława F. Trentowskiego, „Humanistyka i Przyrodoznawstwo” 2006, nr 12, s. 79–90.
Stępień M., Narcyza Żmichowska, Warszawa 1968.
Szczepanowski S.A., Nędza Galicyi w cyfrach i program energicznego rozwoju gospodarstwa krajowego, Lwów 1888.
Szmyd J., Filozofowanie użyteczne. Studia z filozofii praktycznej, Bydgoszcz–Kraków 2003.
Trentowski B.F., Chowanna, czyli system pedagogiki narodowej jako umiejętności wychowania, nauki i oświaty, słowem wykształcenia naszej młodzieży, t. 1, Wrocław 1970.
Węgrzecki A., Wokół filozofii spotkania, Kraków 2014.
Winklowa B., Narcyza Żmichowska i Wanda Żeleńska, Kraków 2004.
Współczesna filozofia włoska, wybór, wstęp i komentarz A. Nowicki, Warszawa 1977.
Zaleski S. [Światłomir], Ciemnota Galicyi w świetle cyfr i faktów. 1772–1902. Czarna księga szkolnictwa galicyjskiego, Lwów 1904.
Żmichowska N., Listy t. 1: W kręgu najbliższych, do druku podała i komentarzem opatrzyła M. Romankówna, red. S. Pigoń, Wrocław 1957.
Żmichowska N., Listy t. 3: Miodogórze, do druku podała i komentarzem opatrzyła M. Romankówna, red. S. Pigoń, Wrocław 1967.
Żmichowska N., Listy t. 5: Narcyssa i Wanda, wydały B. Winklowa i H. Żytkowicz, Warszawa 2007.
Żmichowska N., Baranowska J., Ścieżki przez życie. Wspomnienia, oprac. M. Romankówna, Wrocław 1961.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Musica Galiciana. Kultura muzyczna Galicji w kontekście stosunków polsko-ukraińskich
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
