Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w krajach Sahelu – szansa na ograniczenie czy zagrożenie dla pogłębienia dysproporcji rozwoju społeczno-gospodarczego?
DOI:
https://doi.org/10.15584/nsawg.2024.4.3Słowa kluczowe:
Sahel, BIZ, nierówności społeczno-gospodarczeAbstrakt
Region Sahelu charakteryzuje się strategicznym położeniem oraz bogactwem zasobów naturalnych. Mimo znacznego potencjału rozwojowego Sahel stoi w obliczu poważnych problemów społeczno-gospodarczych. Artykuł ma na celu zaprezentowanie skali BIZ napływających do krajów Sahelu w relacji do rozmieszczenia tych inwestycji na świecie, wybranych charakterystyk rozwoju społeczno-gospodarczego ukazujących sytuację w regionie.
Artykuł rozpoczyna ogólna prezentacja sytuacji społeczno-ekonomicznej i politycznej Sahelu, regionu subsaharyjskiej części Afryki. Po krótkich rozważaniach dotyczących oddziaływań bezpośrednich inwestycji zagranicznych na gospodarki krajów przyjmujących zaprezentowano skalę bezpośrednich inwestycji zagranicznych dokonanych w krajach Sahelu w latach 2000–2023 na tle rozmieszczenia tych inwestycji na świecie i w Afryce. Wykorzystując wybrane charakterystyki, zaprezentowano nierówności rozwoju społeczno-gospodarczego na obszarze Afryki Subsaharyjskiej, ukazując różnicę pomiędzy krajami Sahelu a RPA i Nigerią, a więc państwami odnotowującymi zasilenie największą wartością kapitału, który w postaci BIZ napłynął do tej części kontynentu.
W świetle przytoczonych informacji i faktów podjęto próbę odpowiedzi na pytanie – czy w obecnych warunkach BIZ są szansą na ograniczenie nierówności społecznych, czy też zagrożeniem dla ich pogłębienia. Niestety, wbrew powszechnemu postrzeganiu BIZ jako czynnika przyczyniającego się do rozwoju społeczno-gospodarczego, zwłaszcza krajów odczuwających braki kapitałów własnych, wnioski z zaprezentowanych w artykule badań, jak również przedstawione informacje, mogą świadczyć, że obecnie BIZ nie niosą szansy na ograniczenie dysproporcji rozwoju społeczno-gospodarczego w regionie, a mogą stanowić zagrożenie ich pogłębienia.
Bibliografia
Adegboye, F., Okorie, U. (2023). Fragility of FDI flows in sub-Saharan Africa region: does the paradox persist? Future Business Journal, 9, 1–9. DOI: 10.1186/s43093- 023-00184-6.
Africa. Explore the regions. (2024). Pobrano z: https://www.thirteen.org/wnet/africa/ex-plore/sahel/sahel_overview_lo.html (2024.10.03).
Asamoaha, L.A., Mensaha, E.K., Bondzieb, E.A. (2019). Trade openness, FDI and economic growth in sub-Saharan Africa: do institutions matter? Transnational Corporations Review, 11(1), 67–79. DOI: 10.1080/19186444.2019.1578156.
Ayenew, B. (2022). The effect of foreign direct investment on the economic growth of Sub-Saharan African countries: An empirical approach. Cogent Economics & Finance, 10(1), 1–12. DOI: 10.1080/23322039.2022.2038862.
Bednarz, P. (2024). Jak chińskie pożyczki kolonizują Afrykę? Pobrane z: https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/makroekonomia/trendy-gospodarcze/jak-chinskie-pozyczki-kolonizuja-afryke/ (2024.10.12).
Buchalik, L. (2024). Stan bezpieczeństwa w krajach Sahelu w kontekście zamachów stanu. W: K. Czernichowski, J. Różański (red.), Afryka bogactwo możliwości i współpracy (s. 48–49). Pelplin: Bernardinum.
Dunning, J. (1992). The Competitive advantage of countries and the activities of transnational corporations. Transnational Corporations Review, 1(1), 150–151.
Institute for Economics & Peace. (2024). Global Terrorism Index. Pobrane z: https://www.economicsandpeace.org/reports/ (2024.10.12).
International Trade Administration. (2024). Senegal – Investment Climate Statement. Pobrane z: https//www.trade.gov/country-commercial-guides/senegal-investment-climate-statement (2024.09.03).
Jaworek, M., Karaszewski, W. (2020). Kapitał zagraniczny w przedsiębiorstwach prowadzących działalność na obszarze Polski od Królestwa Polskiego do końca II Rzeczypospolitej (s. 26–28). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Kania, M. (2019). Trudny region: Sahel w cieniu terroryzmu i konfliktów etnicznych. Analiza ZBN UJ, 7(46), 1–9.
Karaszewski, W., Wiśniewski, J. (2000). Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Polsce: ich skala, struktura i wpływ na procesy rozwojowe. Ekonomista, 4, 569–586.
Krugman, P., Wells, R. (2012). Makroekonomia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kucharczyk, M. (2023). „The Washington Post”: Tutaj każdy dzień może być ostatnim. Wstąpienie do islamistów lepsze niż głód. Pobrane z: https://wydarzenia.interia.pl/raport-media-zagraniczne/news-the-washington-post-tutaj-kazdy-dzien-moze-byc-ostatnim-wsta,nId,6884034 (2024.10.02).
Jan Paweł II. (1985). Apel w sprawie Sahelu. W: Jan Paweł II w Afryce. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, s. 255.
Lloyds Bank. (2024). Foreign direct investment (FDI) in Chad. Pobrane z: https://www.lloydsbanktrade.com/en/market-potential/chad/investment (2024.09.09).
Lloyds Bank. (2024). Burkina Faso: Investing. Pobrane z: https://www.lloydsbanktrade.com/en/market-potential/burkina-faso/investment (2024.09.09).
Lloyds Bank. (2024). Eritrea: Investing. Pobrane z: https://www.lloydsbanktrade.com/en/market-potential/eritrea/investing (2024.09.30).
Lloyds Bank. (2024). Mali: Investing. Pobrane z: https://www.lloydsbanktrade.com/en/market-potential/mali/investing (2024.09.15).
Lloyds Bank. (2024). Foreign direct investment (FDI) in Mauritania. Pobrane z: https://www.lloydsbanktrade.com/en/market-potential/mauritania/investment (2024.09.30).
Lloyds Bank. (2024). Niger: Investing. Pobrane z: https://www.lloydsbanktrade.com/en/market-potential/niger/investing (2024.09.05).
Ludność Afryki: Demografia. (2024). Pobrane z: https://www.populationof.net/africa/ (2024.10.11).
Marszałkowski, M. (2020). Rekordowe odkrycia węglowodorów na świecie. Pobrane z: https://biznesalert.pl/ropa-gaz-wydobycie-rekord-rystad-energy-energetyka (2024.09.10).
Mazur, J. (2024). Moskwa znalazła sposób na finansowanie wojny. Znajduje się w Afryce. Pobrane z: https://wydarzenia.interia.pl/raport-ukraina-rosja/news-moskwa-znalazla-sposob-na-finansowanie-wojny-znajduje-sie-w-,nId,7822453 (2024.10.05).
Obaji Jr., P. (2023). Sudan: Russia’s Wagner Group and the grab for power and gold. Pobrane z: https://www.dw.com/en/pmc-russias-wagner-group-in-sudan-gold-military-junta/a-65439746 (2024.10.01).
Olech, A., Wójtowicz, B. (2022). Rywalizacja o surowce w Sahelu – region konfliktu mocarstw. Kidderminster: Trójmorze, 10. Pobrane z: https://trimarium.pl/projekt/rywalizacja-o-surowce-w-sahelu-region-konfliktu-mocarstw/ (2024.10.05).
Parafianowicz, Z. (2022). Projekt Kontynent. Tak Afryka pomoże Rosji złagodzić skutki sankcji. Pobrane z: https://gospodarka.dziennik.pl/news/artykuly/8442292,projekt-kontynent-afryka-rosja-sankcje-wojna-ukraina.html (2024.10.05).
Patrzylas, A. (2024). Rosja przejmuje w Afryce nowe kopalnie złota. Kreml pozyskuje środki na wojnę z Ukrainą. Pobrane z: https://forsal.pl/swiat/artykuly/9618330,rosja-przejmuje-w-afryce-nowe-kopalnie-zlota-kreml-pozyskuje-srodki-n.html (2024.10.05).
Sakyi, D., Egyir, J. (2017). Effects of trade and FDI on economic growth in Africa: an empirical investigation. Transnational Corporations Review 9(2), 66–86. DOI: 10.1080/19186444.2017.1326717.
Transparency International. (2024). Corruption Perceptions Index. Pobrane z: https://www.transparency.org/en/press/media-advisory-transparency-international-corruption-perceptions-index-11-oktober-2024 (2024.10.11).
UNCTAD. (2024). World Investment Report 2024. Pobrane z: https://unctad.org/topic/ investment/world-investment-report (2024.10.31).
UNICEF. (2024). Narasta konflikt w środkowym Sahelu – 14 mln dzieci zagrożonych. Pobrano z: https://centrum-prasowe.unicef.pl/234535-narasta-konflikt-w-srodkowym-sahelu-14-mln-dzieci-zagrozonych (2024.10.11).
United Nations Development Program. (2024). Human Development Reports. https://hdr.undp.org/content/human-development-report-2023-24 (2024.12.11).
U.S. Departament of State. (2024). Investment Climate Statements: Sudan. Pobrane z: https://www.state.gov/reports/2022-investment-climate-statements/sudan/ (2024.09.09).
Wako, H.A. (2021). Foreign direct investment in sub-Saharan Africa: Beyond its growth effect, Research in Globalization, 3, 1–12. DOI: 10.1016/j.resglo.2021.100054.
Yabi, G.O. (2024). The Sahel’s Intertwined Challenges. Finance & Development September 2024: Productivity and How to Revive It, International Monetary Fund, 61(003), 56–57. DOI: 10.5089/9798400276231.022.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Uniwersytet Rzeszowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
