Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT): faktyczna czy pozorna innowacja?

Autor

  • Marek W. Kozak Uniwersytet Warszawski

DOI:

https://doi.org/10.15584/nsawg.2017.2.17

Słowa kluczowe:

Polska, ZIT, czynniki planowania, proces rozwoju, potencjalne zagrożenia wdrażania

Abstrakt

Celem artykułu jest analiza przyczyn wdrożenia Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT) w kontekście reform UE oraz analiza procesu tworzenia ZIT i zagrożeń, jakie wynikać mogą dla tego eksperymentalnego podejścia. Podstawowa teza głosi, że koncepcja ZIT powoduje dodatkowe konflikty między zarządzającymi a beneficjentami przywykłymi z dawna, że działania faktycznie realizowane odbiegają od celów polityki. Hipoteza uzupełniająca zaś głosi, iż istnieją istotne czynniki potencjalnie sprzyjające ograniczeniu radykalnej reformy i przywróceniu status quo („oswojenia” wymagań). Główne metody (studia literaturowe oraz udział w pracach przygotowawczych w roli eksperta Ministerstwa) determinują strukturę źródeł (dokumenty i literatura przedmiotu). Artykuł kończy się wnioskami. Wskutek opóźnienia implementacji, podobnie jak w polityce spójności ogółem, ZIT po długim okresie przygotowawczym teraz dopiero wchodzą w okres realizacyjny, ale na razie nie ma sfinansowanych projektów i ich rezultatów pozwalających ocenić choćby wstępnie ich efekty. Dlatego wnioski są ograniczone do okresu przygotowawczego, głównie do okresu opracowania strategii i zawiązania odpowiedniego związku organizacyjnego odpowiedzialnego za zarządzanie. Główne słabości (wysoka skłonność do indywidualizmu, ograniczoność wiedzy i doświadczenia oraz skłonność do stosowania Mertonowskiego zastępstwa celów trudnych przez prostsze) mają w procesie przygotowawczym znaczenie malejące. Procedura ZIT okazała się zatem od początku efektywna. Potrzebne jest jednak dalsze edukowanie społeczeństwa i przestrzeganie zadań. Inaczej bowiem grozi powrót wyuczonych zachowań z poprzednich okresów, w tym wydawanie środków finansowych zamiast osiągania celów. To poważna groźba, ponieważ Polska mimo dynamicznego wzrostu nadal należy do grona pięciu–sześciu najmniej innowacyjnych i najmniej rozwiniętych państw UE. Tymczasem obserwuje się presję na wydawanie środków europejskich, czemu sprzyja też nacisk na budowę infrastruktury. Jak dotąd tylko to sugeruje, że ZIT są zagrożone pozorną innowacyjnością.  

Pobrania

Opublikowane

2020-11-13

Jak cytować

Kozak, M. W. (2020). Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT): faktyczna czy pozorna innowacja?. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 2(50), 276–285. https://doi.org/10.15584/nsawg.2017.2.17

Numer

Dział

Artykuły