Finansjalizacja wartości – analiza instytucjonalna kryzysu finansowego

Abstrakt

Celem artykułu jest prezentacja poglądu, że wartości trwale wpływają na efekty działań w sferze gospodarczej, a w związku z tym mogą być uznane za istotną instytucję ekonomiczną. Zmiana wartości w rezultacie wymusza przekształcenia instytucji ekonomicznych. Powyższa teza została poddana weryfikacji w odniesieniu do kryzysu gospodarczego, który rozpoczął się w USA w 2008 roku, by następnie rozprzestrzenić się po całym światowym rynku. Zaczynając od odnie-sienia się do autorów definiujących instytucje i ich rolę w gospodarce i społeczeństwie, artykuł następnie przedstawia, jak wartości dokonały zmiany w sposobie funkcjonowania rynków za pomocą mechanizmu zmiany instytucjonalnej. Finansjalizacja systemu światowych wartości, rozumiana jako usunięcie jakichkolwiek norm i ograniczeń w kwestii przedmiotu handlu, a w konsekwencji instytucji zarówno ekonomicznych (rynku), jak i politycznych (państwa) legła u podstaw procesu, który połączył ze sobą wszystkie elementy, a następnie negatywnie wpłynął na globalną społeczność. Przykładami upadku wartości, jaki nastąpił w rezultacie były wzrost roli pieniądza (kosztem wartości), upadek relacji międzyludzkich (na korzyść transakcji) oraz lekce-ważenie roli współpracy (która została podporządkowana konkurencji) jako nieodzownego elementu instytucji ekonomicznych.