Społeczeństwo i kultura jako definicyjny kontekst badań nad wpływem technologii na ponowoczesnego człowieka
DOI:
https://doi.org/10.15584/nsawg.2021.1.11Słowa kluczowe:
transformacja cyfrowa, humanistyka cyfrowa, ponowoczesność, filozofia dialoguAbstrakt
Autor w oparciu o analizę wybranych definicji pojęć społeczeństwo i kultura tworzy socjologiczną ramę teoretyczną artykułu, która w dalszej części staje się, wraz ze scharakteryzowanym zjawiskiem transformacji cyfrowej, podstawą do formułowania rozbudowanych i daleko perspektywicznych wniosków na temat wpływu nowych technologii na ponowoczesność. W oparciu o dorobek naukowy m.in. M. Bubera i J. Tischnera autor wnikliwie zajmuje się założeniami filozofii dialogu i dostrzega szeroki wymiar zależności pomiędzy relacyjnym charakterem stosunków społecznych, kondycją jednostki i trwałością kreowanych przez nią systemów a technokratycznym kierunkiem rozwoju cywilizacyjnego i konsumpcjonistycznym nastawieniem do rzeczywistości we współczesnym społeczeństwie XXI wieku.
Autor opisuje technologiczne uwielbienie i przedstawia negatywne konsekwencje procesów transformacji cyfrowej. Na przykładzie sektora usługowego prezentuje przejście z kultury symbolicznej opartej na relacji i dialogu do kultury techniczno-użytkowej.
Metodą badawczą zastosowaną w artykule jest przegląd literatury naukowej. W badaniu autor postawił sobie za cel ustalić, jaki jest, w kontekście definicji kultury i społeczeństwa, wpływ transformacji cyfrowej na człowieka. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że technologiczne zapatrzenie (tzn. upatrywanie w technologii sposobu na rozwiązanie wszystkich problemów współczesności) jest niebezpieczeństwem, które sukcesywnie osłabia człowieka oraz może prowadzić do pogłębienia nierówności społecznych. Autor podkreśla również konieczność pogłębienia badań dotyczących wpływu transformacji cyfrowej na społeczeństwo i kulturę i opracowanie modeli, które pozwolą ograniczyć konsekwencje negatywne procesu zmiany.
Bibliografia
Aspin, G., Collins, G., Krumkachev, P., Metzger, M., Radeztsky, S., Srinivasan, S. (2018). Everything-as-a-service. Modernising the core through a services lens. Deloitte University Press.
Cassirer, E. (1977). Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury. Warszawa: Czytelnik.
Celiński, P. (2013). Renesansowe korzenie cyfrowego zwrotu. W: A. Radomski, R. Bomba (red.), Zwrot cyfrowy w humanistyce. Internet / Nowe Media / Kultura 2.0 (s. 13–36). Lublin: E-naukowiec.
Domańska, E. (2010). Jakiej metodologii potrzebuje współczesna humanistyka? Teksty Drugie, 1–2, 45–55.
Harari, Y. N. (2018). Homo deus. Krótka historia jutra. Warszawa: Wydawnictwo Literackie.
Herder, J. G. (1962). Myśl o filozofii dziejów, t. I. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Japonia: Humanoidalne roboty dają seniorom namiastkę kontaktu z ludźmi. (2017). Gazeta Prawna, 18.05.2017. Pobrane z: https://www.gazetaprawna.pl/artykuly/1043994,japonia-humanoidalne-roboty-daja-seniorom-namiastke-kontaktu-z-ludzmi.html (2019.09.01).
Kłoskowska, A. (1983). Socjologia kultury. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kmita, J. (2007). Późny wnuk filozofii. Wprowadzenie do kulturoznawstwa. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Bogucki.
Krajewski, M. (2003). Kultura kultury popularnej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Levinas, E. (2006). Istniejący i Istnienie. Kraków: Wydawnictwo Homini.
Luhmann, N. (2006). Pojęcie społeczeństwa. W: A. Jasińska-Kania (red.), Współczesne teorie socjologiczne (s. 414–424). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Markowski, M. P. (2014). Dlaczego humanistyka nie jest nauką? Kraków: Copernicus Festival 6–11 maja 2014. Pobrane z: https://www.youtube.com/watch?v=DyJwwB7L6LQ (2019.09.01).
Marody, M. (2015). Jednostka po nowoczesności. Perspektywa socjologiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Mead, M. (2000). Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Misztal, B. (2000). Teoria socjologiczna a praktyka społeczna. Kraków: Universitas.
Nacher, A. (2013). Poza cyfrowość w zwrocie cyfrowym – od humanistyki cyfrowej do spekulatywnej komputacji. W: A. Radomski, R. Bomba (red.), Zwrot cyfrowy w humanistyce. Internet / Nowe Media / Kultura 2.0 (s. 83–100). Lublin: E-naukowiec.
Pieriegud, J. (2016). Cyfryzacja gospodarki i społeczeństwa – wymiar globalny, europejski i krajowy. W: J. Gajewski (red.), Cyfryzacja gospodarki i społeczeństwa – szanse i wyzwania dla sektorów infrastrukturalnych (s. 12–39). Gdańsk: Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową – Gdańska Akademia Bankowa.
Rogoziński, K. (2018). GOW. Pobrane z: http://usluga.edu.pl/2018/08/27/gow/ (2019.09.1).
Taylor, Ch. (1996). Etyka autentyczności. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Tischner, J. (2002). Myślenie według wartości. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Tischner, J. (2012). Filozofia dramatu. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Turkle, S. (2013). Samotni razem. Dlaczego oczekujemy więcej od zdobywczy techniki, a mniej od siebie nawzajem. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Walków, M. (2018). Maszyny mogą mieć intuicję. Przekroczyliśmy próg rozwoju technologii. Business Insider. Pobrane z: https://businessinsider.com.pl/firmy/strategie/cyfrowa-transformacja-co-to-jest/hw6r4qd (2019.09.1).
Ziółkowski, M. (2006). Teoria socjologiczna początku XXI wieku. W: A. Jasińska-Kania, L. M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski (red.), Współczesne teorie socjologiczne (s. 15–31). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Żółkowska, T. (2013). Ja, Ty, Inny – dialog? Studia Edukacyjne, 28, 19–30.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
