Regionalne zróżnicowanie wsparcia bezpośredniego dla rolników w Polsce na przykładzie wybranych województw
DOI:
https://doi.org/10.15584/nsawg.2021.3.4Słowa kluczowe:
Wspólna Polityka Rolna, płatności bezpośrednie, średni poziom wsparciaAbstrakt
Celem opracowania było rozpoznanie zróżnicowania jednostkowego poziomu wsparcia, wypłacanego w ramach systemu płatności bezpośrednich, między województwami o zbliżonej średniej wielkości gospodarstwa oraz identyfikacja przyczyn tego zróżnicowania. W pierwszej kolejności przybliżono kształt systemu wsparcia bezpośredniego w Polsce. Następnie przedstawiono i omówiono wyniki pomiaru dyspersji średniego poziomu wsparcia w ramach systemu płatności bezpośrednich, występującej między województwami nieróżniącymi się istotnie średnią wielkością gospodarstwa. Wykazano, że zróżnicowanie to jest następstwem różnic w strukturze pomocy zaabsorbowanej przez rolników z poszczególnych regionów. Za miernik poziomu wsparcia przy jęto średnią kwotę pomocy przypadającą na jednostkę powierzchni użytków rolnych oraz średnią kwotę pomocy przypadającą na beneficjenta. Jako materiał źródłowy wykorzystano dane polskiej agencji płatniczej odpowiedzialnej za wypłatę płatności bezpośrednich na rzecz rolników, którą jest Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Zakres czasowy badań to 2018 r. Jako, że do porównań wybrano trzy województwa o najbardziej zbliżonej średniej powierzchni gospodarstwa, zakres przestrzenny badań obejmuje województwo łódzkie, województwo śląskie i województwo lubelskie. Analizę przeprowadzono z wykorzystaniem metod opisu statystycznego. Do wizualizacji danych zastosowano wykresy udziałowe (kołowo-kolumnowe) i kartogram.
Stwierdzono, że instrumentem o szczególnie silnym potencjale oddziaływania na poziom wsparcia w ujęciu absolutnym (na gospodarstwo) i względnym (w przeliczeniu na 1 ha użytków rolnych gospodarstwa) jest tzw. dobrowolne wsparcie związane z produkcją. Za pomocą tego instrumentu państwa członkowskie Unii Europejskiej mogą w znacznym stopniu korygować rozdział środków między poszczególne regiony, zmniejszając siłę związku wielkości pomocy absorbowanej przez poszczególne regiony z ich zasobnością w użytki rolne. Intencją takich działań może być kompensowanie nierówności społecznych czy stymulowanie wzrostu na obszarach peryferyjnych.
Bibliografia
Beluhova-Uzunova, R., Atanasov, D., Hristov, K. (2017). Analisys of direct payments distribution in Bulgarian agriculture. Trakia Journal of Sciences 15, 282–287. DOI:10.15547/tjs.2017.s.01.051.
Hamulczuk, M., Rembisz, W. (2009). Kwestie wyrównania dopłat bezpośrednich producentom rolnym w Unii Europejskiej. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie – Problemy Rolnictwa Światowego, 9(24), 35–45.
Wysokość płatności bezpośrednich stosowanych w 2018 r. Retrieved from: https://www.gov.pl/web/rolnictwo/wysokosc-platnosci-bezposrednich-stosowanych-w-2018-r (2020.09.16).
Kozera, M. (2011). Regionalne zróżnicowanie wykorzystania środków pomocowych Unii Europejskiej. Roczniki Nauk Rolniczych. Seria G, Ekonomika Rolnictwa, 3(98), 118–125.
Ogłoszenie nr 1/2018 Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia 19 września 2018 r. w sprawie wielkości średniej powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie rolnym w poszczególnych województwach oraz średniej powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie rolnym w kraju w 2018 roku./ Announcement no. 1/2018 of the President of the Agency for Restructuring and Modernization of Agriculture of 19 September 2018 on the size of the average area of agricultural land in a farm in individual provinces and the average area of agricultural land in a farm in the country in 2018.
Regulation (EU) No 1307/2013 of the European Parliament and of the Council of 17 December 2013 establishing rules for direct payments to farmers under support schemes within the framework of the common agricultural policy and repealing Council Regulation (EC) No 637/2008 and Council Regulation (EC) No 73/2009 (OJ L 347, 20.12.2013, p. 608, as amended).
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 października 2018 r. w sprawie stawek płatności niezwiązanej do tytoniu za 2018 r. (Dz. U. poz. 1959)./ Regulation of the Minister of Agriculture and Rural Development of 11 October 2018 on the rates of decoupled tobacco payments for 2018 (Journal of Laws, item 1959).
Rudnicki, R. (2013). Zróżnicowanie przestrzenne absorpcji funduszy Unii Europejskiej w rolnictwie polskim jako problem badawczy i aplikacyjny. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 13, 71–92.
Sadłowski, A. (2016). The impact of direct payments on the production area – model view. Problems of Agricultural Economics, 347(2), 96–123. DOI: 10.5604/00441600.1203370.
Sadłowski, A. (2017). Płatność dla młodych rolników w ramach I filaru Wspólnej Polityki Rolnej. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomiczno-Społecznej w Ostrołęce, 2(25), 441–449.
Sadłowski, A. (2018a). Jednolita płatność obszarowa – zakres decyzyjności państw członkowskich Unii Europejskiej i sposób wdrożenia w Polsce. Zagadnienia Doradztwa Rolniczego, 1(91), 5–15.
Sadłowski, A. (2018b). Optional payments of the first pillar under CAP vs the average amount of support per farm. Economic and Regional Studies, 11(30), 148–161. DOI:10.2478/ers-2018-0031.
Sadłowski, A. (2019). Skutki stosowania płatności redystrybucyjnej w zależności od wariantu wdrożeniowego na przykładzie Polski. Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 22(71), 170–183. DOI: 10.22630/PEFIM.2019.22.71.34.
Severini, S., Tantari, A. (2015). Which factors affect the distribution of direct payments among farmers in the EU Member States? Empirica, 42, 25–48. DOI: 10.1007/s10663-013-9243-x.
Sinabell, F., Schmid, E., Hofreither, M. F. (2009). The distribution of Direct Payments of the Common Agricultural Policy. Jahrbuch der Österreichischen Gesellschaft für Agrarökonomie, 18(1), 111–119.
Tłuczak, A. (2015). Specjalizacja regionalna a potencjał rolnictwa w Polsce. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 17(5), 289–296.
Ustawa z dnia 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (tj. Dz. U. z 2018 r. poz. 1312)./Act of 5 February 2015 on Payments under the Direct Support Schemes (c.t. Journal of Laws of 2018, item 1312).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
