Wpływ pandemii COVID-19 na branżę turystyczną w Polsce

Agata Szczukocka

doi:10.15584/nsawg.2023.2.8

Autor

Agata Szczukocka Uniwersytet Łódzki

DOI:

https://doi.org/10.15584/nsawg.2023.2.8

Słowa kluczowe:

sektor usług, turystyka

Abstrakt

Sytuacja spowodowana pandemią koronawirusa wpłynęła na całą gospodarkę kraju, a szczególnie na sektor usług turystycznych. W ostatnich latach branża turystyczna była jedną z dynamiczniej rozwijających się stref gospodarki w Polsce. Wynikało to ze wzrostu zamożności Polaków i zmian zachodzących w strukturze ich konsumpcji. Dzięki wyższym dochodom Polacy więcej przeznaczali na wyjazdy turystyczne, kulturę, rekreację oraz gastronomię. Intensywny rozwój sektora usług turystycznych został zakłócony pandemią wirusa COVID-19. Lęk przed chorobą oraz restrykcje administracyjne utrudniające przemieszczanie się wpłynęły na kryzys w branży turystycznej.

Celem artykułu jest ocena wpływu pandemii COVID-19 na rozwój usług turystycznych. Dla potrzeb realizacji postawionego celu wykorzystano jednopodstawowe i łańcuchowe indeksy dynamiki. Poddano analizie poziom wartości dodanej brutto i zatrudnienia w branży usług turystycznych na tle innych usług. Poza tym dokonano analizy wydatków na cele turystyczne, liczby obiektów turystycznych oraz placówek gastronomicznych. Analiza zmian zachodzących w sektorze usług w Polsce objęła okres 2015–2021 i została przeprowadzona na podstawie danych opublikowanych przez GUS.

Wyniki badania pozwalają stwierdzić, że pandemii COVID-19 negatywnie wpłynęła na kryzys w sektorze usług turystycznych. Najbardziej dotknęła branżę związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi. Dynamika zmian zachodzących w branży turystycznej jest stosunkowo duża. Największe zmiany wśród analizowanych wskaźników miały miejsce w 2020 roku. Sytuacja w sektorze turystyki stopniowo wraca do normy, ożywienie w wyjazdach krajowych i zagranicznych jest zauważalne od 2022 roku. Kryzys w branży turystycznej wywołany przez pandemię koronawirusa wymaga dalszych badań i podejmowania działań ograniczających jego skutki.

Bibliografia

Adach-Stankiewicz, E., Matulska-Bachura, A. (2011). Rynek wewnętrzny w 2010 r. Pobrane z: https://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/CH_rynek_wewnetrzny_w_2010. pdf (2022.05.07).

Bartoszewicz, W., Skalska, T. (2006). Zagraniczna turystyka przyjazdowa do Polski w 2005 roku. Warszawa: Instytut Turystyki.

Bąk, I. (2013). Statystyczna analiza aktywności turystycznej seniorów w Polsce. Szczecin: Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie.

Budżety gospodarstw domowych, kolejne wydania dla lat 2015–2021, Warszawa: GUS.

Czernicki, Ł. Kukołowicz, P., Miniszewski, M. (2020). Branża turystyczna w Polsce, obraz sprzed pandemii. Warszawa: Polski Instytut Ekonomiczny. Pobrane z: https://pie.net.pl/wp-content/uploads/2020/05/PIE-Raport_Turystyka.pdf (2022.05.14).

Dominiak, J. (2022a). Sektor usług w aglomeracji poznańskiej – zmiany w obliczu pandemii COVID-19. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 62, 31–45. DOI: 10.14746/ rrpr.2022.62.03.

Dominiak, J. (2022b). Wpływ pandemii COVID-19 na zmiany w sektorze usług w Polsce. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 36 (2), 126–136. DOI: 10.24917/20801653.362.8.

Dziedzic, E., Skalska, T. (2012). Ekonomiczne uwarunkowania rozwoju rynku usług turystycznych w Polsce. Warszawa: Stowarzyszenie na Rzecz Badania, Rozwoju i Promocji Turystyki.

Flejterski, S., Panasiuk, A., Perenc, J., Rosa, G. (red.). (2005). Współczesna ekonomika usług. Warszawa: PWE.

Gaworecki, W.W. (2010). Turystyka. Warszawa: PWE.

Giergała, J. (1969). Turystyka w gospodarce narodowej. Warszawa: PWE.

Hon, K.L. (2013). Severe respiratory syndromes: Travel history matters. Travel Medicine and Infectious Disease, 11(5), 285–287. DOI: 10.1016/j.tmaid.2013.06.005.

Juszczak, A. (2020). Trendy rozwojowe turystyki w Polsce przed i w trakcie pandemii COVID-19. Pobrane z: https://www.silesiasot.pl/wpcontent/uploads/2021/01/Ekspertyza_Trendy-rozwojowe-turystyki-w-Polsce-przed-i-w-trakcie-pandemii-COVID-19. pdf (2022.05.12).

Kurek, W. (red.). (2007). Turystyka. Warszawa: PWN.

Laskowicz, P. (2021). Sektor turystyczny w obliczu kryzysu spowodowanego wybuchem pandemii COVID-19. Progress. Yournal of Young Researcher, 9–10, 174–183. DOI: 10.26881/prog.2021.10.04.

Matczak, A. (1992). Model badań ruchu turystycznego. Studium metodologiczne. Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego.

Naumowicz, K. (1987). Turystyka. Część I. Wiadomości ogólne. Wydawnictwo Uczelniane PS, Szczecin.

Panasiuk, A. (2020). Przyczynek do badań nad wpływem pandemii na stan gospodarki turystycznej. Turystyka w Naukach Społecznych. Ekonomia i Finanse, 3, 55–70.

Pluta-Olearnik, M. (2021). Usługi w nowej rzeczywistości z perspektywy dostawców usług i konsumentów. W: W. Nowak, K. Szalonka (red.), Zdrowie i style życia: ekonomiczne, społeczne i zdrowotne skutki pandemii (s. 125–138). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. DOI: 10.34616/142070.

Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, kolejne wydania 2016–2021. Warszawa: GUS.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii – Polska w RPA (Dz.U. z 2020 r., poz. 491).

Rynek wewnętrzny w 2010 roku. (2011). Warszawa: GUS.

Santos Del Valle, A. (2020). The tourism industry and the impact of COVID-19 scenarios and proposals. Madryt: Global Journey Consulting.

Staszewska, A. (2022). Zarządzanie kryzysem w turystyce podczas pandemii COVID-19. Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania GWSH, 17, 100–109. DOI: 10.53259/2022.17.11.

Stojczew, K. (2021). Ocena wpływu pandemii koronawirusa na branżę turystyczną w Polsce. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 65(1), 157–172. DOI: 10.15611/pn.2021.1.09.

Terminologia turystyczna. Zalecenia WTO, ONZ-WTO. (1995). Warszawa: Instytut Turystyki.

Turystyka i COVID-19. Pobrane z: https://www.unic.un.org.pl/oionz/raport:-turystyka-i-covid-19/3373) (22.05.28).

Turystyka w Polsce w obliczu pandemii COVID-19. Pobrane z https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/kultura-turystyka-sport/turystyka/turystyka-w-polsce-w-obliczu-pandemii-covid-19,13,1.html (2022.06.10).

Turystyka, kolejne wydania dla lat 2015–2021. Warszawa: GUS.

Turystyka w 2021 r. Pobrane z: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/kultura-turystyka-sport/turystyka/turystyka-w-2021-roku,1,19.html (2022. 07.10).

Ustawa z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r., poz. 240).