Ekspansywna polityka pieniężna i jej skutki uboczne

Abstrakt

Celem tekstu jest wskazanie, że polityka pieniężna wdrożona przez banki centralne w następstwie kryzysu finansowego osiągnęła swoje zasadnicze cele głównie w zakresie stabilizacji makroekonomicznej, ale coraz wyraźniej widać skutki uboczne tej polityki. Jednym z najważniejszych skutków ubocznych ekspansywnej polityki pieniężnej jest stworzenie warunków, które sprzyjają sektorowi finansowemu i właścicielom kapitału osłabiając pozycję przetargową pracowników, co w sumie pogłębia nierówności dochodowe. Ekspansja monetarna w dużej mierze ogranicza się do zwiększania płynności w sektorze finansowym, a tylko w małym stopniu w sferze realnej. Taka sytuacja oznacza zwiększenie popytu na instrumenty finansowe, co prowadzi do szybkiego wzrostu ich cen, na czym zyskują przede wszystkim właściciele kapitału. Niskie stopy procentowe banku centralnego nie oznaczają równego dostępu do taniego kapitału, na który mogą liczyć tylko najsilniejsze ekonomicznie podmioty, więc w sumie nierówności (zarówno między firmami, gospodarstwami domowymi, jak i państwami) rosną. Różnice w koszcie kapitału dla poszczególnych podmiotów się powiększyły w porównaniu do sytuacji przed kryzysem. Dotyczy to zarówno sektora prywatnego jak i publicznego, co można zmierzyć różnicami w rentowności papierów dłużnych emitowanych przez poszczególne podmioty. Tekst ma głównie charakter opisowy, ale podstawowe dane statyczne są przytaczane w celu zobrazowania opisywanych mechanizmów.