Projektowanie zorientowane na potrzeby użytkownika (UX) jako element przeciwdziałania nierównościom społecznym w świecie technoglobalizacji
DOI:
https://doi.org/10.15584/nsawg.2024.1.9Słowa kluczowe:
technoglobalizacja, doświadczenie użytkownika, projektowanie IT, wykluczenie cyfrowe, dyfuzja wiedzyAbstrakt
W dobie cyfrowej rewolucji i globalizacji technologii dostęp do wiedzy stał się kluczowym aspektem społecznego i ekonomicznego rozwoju. Jednakże, mimo że Internet oferuje potencjalnie nieograniczony dostęp do informacji, to wiele osób nadal pozostaje wykluczonych z korzyści wynikających z tej cyfrowej rewolucji. Ten artykuł naukowy analizuje, w jaki sposób ulepszanie doświadczenia użytkownika (UX) może przyczynić się do przełamania barier dyfuzji wiedzy i wykluczenia z cyfrowego technoglobalizmu. W kontekście dyfuzji wiedzy, UX odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu, że proces zdobywania wiedzy jest jak najbardziej dostępny, zrozumiały i przyjazny dla użytkownika. W artykule przedstawiono praktyczne przykłady oraz strategie projektowania UX, które mogą wspomóc rozwiązanie wyzwań stojących na styku człowieka z technologią. Hipotezą badawczą jest stwierdzenie, że odpowiednie projektowanie zorientowane na użytkownika (UX) odgrywa kluczową rolę w przeciwdziałaniu nierównościom społecznym w świecie cyfrowym przez zapewnienie, że proces zdobywania wiedzy będzie dostępny, zrozumiały i przyjazny dla użytkownika. Dla jej potwierdzenia w ramach przeprowadzonych badań wykorzystano przegląd światowej literatury naukowej oraz analizę i interpretację przedstawionych w artykule studiów przypadków. Jednocześnie korzystano z praktycznych rozważań i doświadczeń produktów technologii cyfrowej. Natomiast na podstawie omówionych studiów przypadków opisano wpływ personalizacji, dostępności i zrozumiałości na tworzenie bardziej inkluzyjnych rozwiązań. Jednocześnie omówiono aktualne kierunki badań oraz otwarte zagadnienia badawcze i trendy.
Bibliografia
Alben, L. (1996). Quality of experience: defining the criteria for effective interaction design. Interactions, 3, 11–15. DOI: 10.1145/235008.235010.
Allam, A.H., Hussin, A.R., Dahlan, H. (2013). User Experience: challenges and opportunities. Journal of Information Systems Research and Innovation, 28–36. Pobrane z: https://seminar.utmspace.edu.my/jisri/download/F1_FinalPublished/Pub4_UserExperienceChallenges.pdf (2023.10.05).
Apanowicz, J. (2002). Metodologia ogólna. Gdynia: Wydawnictwo Bernardinum.
Battarbee, K., Koskinen, I. (2005). Co-experience: user experience as interaction. CoDesign, 1, 5–18. DOI: 10.1080/15710880412331289917.
Blackwell, A. (2017). The Curb-Cut Effect. Stanford Social Innovation Review. Pobrane z: https://ssir.org/articles/entry/the_curb_cut_effect (2023.10.05).
Chandler, J.D., Lusch, R.F. (2015). Service Systems: A broadened framework and research agenda on value propositions, engagement, and service experience. Journal of Service Research, 18(1), 6–22. DOI: 10.1177/1094670514537709.
Hassenzahl, M. (2003). The thing and I: Understanding the relationship between user and product. W: M.A Blythe (red.), Funology – From usability to enjoyment (s. 31–42). Dordrecht: Kluwer. DOI: 10.1007/1-4020-2967-5_4.
Jordan, P.W. (2002). Designing pleasurable products. Boca Raton: CRC Press.
Krzyminiewska, G. (2013). Nierówności a rozwój społeczny świata. Studia Ekonomiczne, 139, 50–59.
Law, E., Roto, V., Hassenzahl, M., Vermeeren, A., Kort, J. (2009). Understanding, scoping and defining user eXperience: A survey approach. W: Conference Proceedings of the 27th International Conference on Human Factors in Computing Systems, CHI 2009, April 4–9 (s. 719–728). Boston, MA, USA.
McCarthy, J., Wright, P.C. (2004). Technology as experience. Cambridge: MIT Press.
Miciuła, I. (2015). The universal elements of strategic management of risks in contemporary enterprises. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, 16, 313–323.
Miciuła, I. (2018). Methods of creating innovation indices versus determinants of their values. W: M.H. Bilgin, H. Danis, E. Demir, U. Can (red.), Eurasian Economic Perspectives. Proceedings of the 20th Eurasia Business and Economics Society Conference – Vol. 2 (s. 357–366). Cham: Springer. DOI: 10.1007/978-3-319-67916-7_23.
Miluniec, A., Miciuła, I. (2019). Gamification 3.0 for Employees Involvement in the Company. W: L. Gómez Chova, A. López Martínez, I. Candel Torres (red.), Proceedings of the 12th Annual International Conference of Education, Research and Innovation ICERI2019 Proceedings, Seville, Spain, (s. 10878–10884). Sevilla: IATED. DOI: 10.21125/iceri.2019.2670.
Montresor, S. (2001). Techno-globalism, techno-nationalism and technological systems: organizing the evidence. Technovation, 21(7), 399–412. DOI: 10.1016/S0166- 4972(00)00061-4.
Moser, C. (2013). User experience design. W: C. Moser (red.), User Experience Design. X.media.press (s. 1–22). Berlin, Heidelberg: Springer. DOI: 10.1007/978-3-642-13363-3_1.
Nisreen, A., Sameer, H., Justin, P. (2022). The personalisation-privacy paradox: Consumer interaction with smart technologies and shopping mall loyalty. Computers in Human Behavior, 126, 106976. DOI: 10.1016/j.chb.2021.106976.
Ogrodniczak, Ł. (2023). Strefa designu SWPS. Pobrane z: https://web.swps.pl/strefa-designu/blog/22485-badanie-potrzeb-w-procesie-projektowym-ux?dt=1696419732759 (2023.10.05).
Perechuda, K. (2005). Zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
Raport „Knowledge Diffusion” (1997). New York: Ablex Publishing Corporation.
Sproll, S., Peissner, M., Sturm, C. (2010). From product concept to user experience: exploring UX potentials at early product stages. W: A. Blandford, J. Gulliksen, E.T. Hvannberg, M.K. Larusdottir, E. L-C Law, H.H. Vilhjalmsson (red.), Proceedings of the 6th Nordic Conference on Human-Computer Interaction: Extending Boundaries (NordiCHI ‘10) (s. 473–482). New York, NY, USA: Association for Computing Machinery. DOI: 10.1145/1868914.1868968.
Stone, D., Jarrett, C., Woodroffe, M., Minocha, S. (2005). User interface design and evaluation. Amsterdam: Elsevier.
Sward, D. (2006). Gaining a competitive advantage through user experience design. Pobrane z: http://www.intel.com/it/pdf/comp-adv-user-exp.pdf (2023.10.05).
Testy użyteczności. (2023). Pobrane z: https://thestory.is/pl/proces/faza-designu/testy-uzytecznosci/ (2023.10.05).
Tomaszczyk, J., Matysek, A. (2020). IA, UX, UID, IxD – analiza terminów i pojęć. Zagadnienia Informacji Naukowej – Studia Informacyjne, 58(1/115), 121–143. DOI:10.36702/zin.651.
Topolski, J. (1984). Przedmiot metodologii historii. W: J. Topolski (red.), Metodologia historii (s. 29–41). Warszawa: PWN.
Tractinsky, N., Katz, A.S., Ikar, D. (2000). What is beautiful is usable. Interacting with Computers, 13(2), 127–145. DOI: 10.1016/S0953-5438(00)00031-X.
Vermeeren, A., Law, E., Roto, V., Obrist, M., Hoonhout, J., Vainio-Mattila, K.V. (2010). User experience evaluation methods: current state and development needs. W: A. Blandford, J. Gulliksen, E.T. Hvannberg, M.K. Larusdottir, E. L-C Law, H.H. Vilhjalmsson (red.), Proceedings of the 6th Nordic Conference on Human-Computer Interaction: Extending Boundaries (NordiCHI ‘10) (s. 521–530). New York, NY, USA: Association for Computing Machinery. DOI: 10.1145/1868914.1868968.
What are accessibility features? (2023). Pobrane z: https://edu.gcfglobal.org/en/computer¬basics/using-accessibility-features/1/# (2023.10.05).
Wright, P., McCarthy, J., Meekison, L. (2003). Making sense of experience. W: M.A. Blythe, K. Overbeeke, A.F. Monk, P.C. Wright (red.), Funology. Human-Computer Interaction Series, 3 (s. 43–53). Dordrecht: Springer. DOI: 10.1007/1-4020-2967-5_5.
Zakrzewska, M., Miciuła, I. (2021). Using e-government services and ensuring the protection of sensitive data in EU member countries. Procedia Computer Science, 192, 3457–3466. DOI: 10.1016/j.procs.2021.09.119.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Uniwersytet Rzeszowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
