Salutogenesis and coherence as key dimensions of mental health support
Keywords:
salutogenesis, sense of coherence, generalised resistance resources, mental health, psychologyAbstract
This article discusses the role of salutogenesis and coherence as key elements in supporting mental health. The author analyzes the level of societal stress and describes its impact on individual mental health, with a particular focus on the role of salutogenesis in effective stress management. The text aims to highlight the pervasiveness of this phenomenon and the psychological, social, and environmental strategies enabling effective stress management, emphasizing the importance of coherence in coping mechanisms.
In the context of these issues, the author presents research findings that significantly contribute to understanding the mechanisms influencing individual mental health. Furthermore, an analysis of available scientific studies confirms the need for integrating a salutogenic approach to promote well-being and resilience to stress in society.
The article provides a comprehensive theoretical overview of salutogenesis and its practical implications for understanding and addressing health challenges in contemporary society. It underscores the importance of adopting a holistic approach that integrates biological, social, psychological, and spiritual dimensions in promoting well-being and resilience to stress.
Downloads
References
Antonovsky A., Rozwikłanie tajemnicy zdrowia. Jak radzić sobie ze stresem i nie zachorować, Zakład Wydawniczy Letter Quality, Warszawa 1995.
Antonovsky A., The salutogenic model as a theory to guide health promotion, „Health Promotion International” 1996, nr 11(1), s. 11–18.
Darmetko J., Stres pola walki, „Zeszyty Naukowe Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych” 2008, nr 2(148), s. 143–155.
Flis J., Dębski M., Młode Głowy. Otwarcie o zdrowiu psychicznym. Raport z badania dotyczącego zdrowia psychicznego, poczucia własnej wartości i sprawczości wśród młodych ludzi w Polsce, Fundacja UNAWEZA, Warszawa 2023.
Jachnis A., Cechy temperamentalne a style radzenia sobie ze stresem, „Studia Psychologica: Theoria Et Praxis” 2000, nr 1, 53–68.
Kaczmarska A., Curyło-Sikora P., Problematyka stresu – przegląd koncepcji, „Hygeia Public Health” 2016, nr 51(4), s. 317–321.
Kulczycka-Dopiera A., Poczucie koherencji i duchowość – czynniki chroniące przed wypaleniem zawodowym osoby, które zajmują się pomocą medyczną i psychospołeczną pacjentom z chorobami nowotworowymi. Doniesienie wstępne, „Psychoonkologia” 2014, nr 2, s. 59–65.
Mittelmark M.B., Bauer G.F., Vaandrager L., Pelikan J.M., Sagy S., Eriksson M., Lindström B., Meier Magistretti C., The Handbook of Salutogenesis, Springer 2022.
Piotrowicz M., Cianciara D., Teoria salutogenezy – nowe podejście do zdrowia i choroby, „Przegląd epidemiologiczny” 2011, nr 65, s. 521–527.
Półtorak M., Stres szkolny – skala problemu i jego symptomatologia w postrzeganiu uczniów. Doniesienia z badań, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 2018, nr 2, s. 47–58.
Rynkiewicz-Andryśkiewicz M., Andryśkiewicz P., Curyło M., Czernicki J., Analiza przydatności oceny poziomu poczucia koherencji w chorobach somatycznych i psychicznych, „Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków w Warszawie” 2014, nr 4, s. 365–374.
Sygit-Kowalkowska E., Radzenie sobie ze stresem jako zachowanie zdrowotne człowieka – perspektywa psychologiczna, „Hygeia Public Health” 2014, nr 49(2), s. 202–208.
Szredzińska R., Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży [w:] Dzieci się liczą 2022. Raport o zagrożeniach bezpieczeństwa i rozwoju dzieci w Polsce, red. M. Sajkowska, R. Szredzińska, Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, 2022, s. 136–157.
Terelak J.F., Stres [w:] „Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku”, t. 5, red. T. Pilch, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2012.
WHO, Strengthening mental health promotion, Fact Sheest, 2001, (220), https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/mental-health-strengthening-our-response.
Woźniak W., Piekarski W., Metody walki ze stresem, „Łódzkie Studia Teologiczne” 2005, nr 14, s. 257–264.
Zboralski K., Florkowski A., Talarowska-Bogusz M., Macander M., Szubert S., Gałecki P., Salutogeneza – rozszerzenie możliwości dla lekarza, „Polski Merkuriusz Lekarski” 2008, XXV, Supl. 1,47, s. 47–48.
Zielińska A., Radzenie sobie z sytuacją stresową jako jeden z czynników modyfikujących zachowanie jednostki, „Zeszyty Naukowe – Wyższa Szkoła Gospodarki Krajowej w Kutnie” 2002, IV, s. 223–244.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Rzeszowskie Studia Socjologiczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
