Procedura interwencyjna „Niebieskie Karty” u podstaw przeciwdziałania przemocy domowej
Słowa kluczowe:
przemoc domowa, procedura „Niebieskie Karty”, nowelizacja, przeciwdziałanie przemocy domowejAbstrakt
Zjawisko przemocy domowej jest jednym z głównych problemów społecznych, które może dotyczyć każdej jednostki bez względu na wiek, płeć, wykształcenie czy pochodzenie. Zachowania przemocowe wiążą się z szerokim zakresem działań, obejmujących m.in. krzywdzenie emocjonalne, seksualne, psychiczne czy cyberprzemoc. W artykule przedstawiono procedurę interwencyjną „Niebieskie Karty” jako podstawowe narzędzie przeciwdziałania przemocy domowej oraz genezę i ideę wprowadzenia owego narzędzia interwencji. Wskazano na pojawiające się wyzwania i trudności wynikające z jej realizacji, a także jej skuteczność. Przedstawiono wprowadzone w czerwcu 2023 r. zmiany w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy domowej, w ramach której rozszerzona została definicja przemocy domowej, zwiększono grono podmiotów uprawnionych do wszczęcia procedury, wprowadzono działania monitorujące oraz zwiększono zakres form przemocy.
Downloads
Bibliografia
Barnaś A., Procedura interwencyjna „Niebieskie Karty” u podstaw systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie [w:] Przemoc w rodzinie. Pomoc, interwencja, wsparcie społeczne, red. A. Witkowska-Paleń, Maternus Media, Tychy 2016, s. 84–105.
Czerwińska A., Programy oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla sprawców przemocy w rodzinie – teoria i praktyka, „Praca Socjalna” 2018, nr 3(33), s. 85–99.
Kalinowska A., Procedura ,,Niebieskiej Karty” i jej skuteczność w przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie na przykładzie badań funkcjonariuszy Komendy Miejskiej w Białymstoku, Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 2019 (rozprawa doktorska).
Kozłowska D., Procedura „Niebieskie Karty”. Geneza i rozwój, „Kwartalnik Policyjny” 2015, nr 3, s. 4–14.
Nowelizacja przepisów na mocy: Ustawa z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. z 2010 r., nr 125, poz. 842, dalej: u.p.p.r.; Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta”, Dz.U. z 2011 r., nr 209, poz. 1245.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 r. w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta”, Dz.U. z 2023 r., poz. 1870.
Stefański M., Problem przemocy domowej jako wyzwanie XXI wieku, „Przegląd Policyjny” 2020, nr 3(139), s. 67–83.
Śniegulska A., Przemoc wobec kobiet i osób starszych w środowisku rodziny, „Journal of Modern Science” 2016, t. 4, nr 31, s. 101–124.
Uchwała nr 76 Rady Ministrów z dnia 29 kwietnia 2014 r. w sprawie ustanowienia Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014–2020, M.P. z 2014 r., poz. 445.
Uchwała nr 183 Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 2021 r. w sprawie ustanowienia Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na rok 2022, M.P. z 2021 r., poz. 1204.
Urbańska M., Pomoc w środowisku lokalnym osobom doświadczającym przemocy domowej [w:] Przemoc w rodzinie. Pomoc, interwencja, wsparcie społeczne, red. A. Witkowska-Paleń, Maternus Media, Tychy 2016, s.199.
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, Dz.U. z 2023 r., poz.901, dalej: u.p.s.
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej, Dz.U. z 2005 r., nr 189, poz. 1493.
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej, Dz.U. z 2023 r., poz. 289, dalej: u.p.p.r.
Witkowska-Paleń A., Procedura „Niebieskie Karty” u podstaw przeciwdziałania przemocy w rodzinie w opinii pracowników socjalnych i funkcjonariuszy policji, „Journal of Modern Science” 2023, t. 1, nr 50, s. 187–208.
Czynniki sprzyjające i utrudniające skuteczną pomoc osobom dotkniętym przemocą w rodzinie w województwie warmińsko-mazurskim. Raport za 2018 r. opracowany na podstawie wyników ankiety przeprowadzonej przez Wydział Polityki Społecznej Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie, Olsztyn 2019, s. 6, https://www.gov.pl/attachment/ede00311-1ff3-4e94-ac5e-ca4c50f8126a [dostęp: 19.04.2024].
Gostkowska-Maczuga R., Zasady postępowania w ramach procedury „Niebieskie Karty” i wzory obowiązujących w procedurze formularzy w 2023 r., https://gov.legalis.pl/zasady-postepowania-w-ramach-procedury-niebieskiej-karty-i-wzory-obowiazujacych-w-procedurze-formularzy-w-2023-r/ [dostęp: 20.04.2024].
Hukałowicz I., Rewolucyjne zmiany w procedurze „Niebieskie Karty”. Nowe prawa i obowiązki [LISTA], https://serwisy.gazetaprawna.pl/samorzad/artykuly/9362338,niebieskie-karty-2023-co-sie-zmienilo-w-procedurze-nowe-prawa-i-obowiazki-lista.html [dostęp: 19.04.2024].
Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie określa, jakiej pomocy można oczekiwać od służb i instytucji zobowiązanych do pomagania ofiarom przemocy w rodzinie i jakie są podstawy ich kompetencji, https://www.niebieskalinia.info/index.php/zadania-sluzb/53-krajowyprogram-przeciwdzialania-przemocy-w-rodzinie-krajowy-program-przeciwdzialania-przemocy-w-rodzinie-okresla-jakiej-pomocy-mozna-oczekiwac-od-sluzb-i-instytucji-zobowiazanych-do-pomagania-ofiarom-przemocy-w-rodzinie-i-jakie-sa-podstawy-prawne-ich-kom [dostęp: 22.02.2024].
Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie, Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie w województwie małopolskim. Diagnoza i monitoring z lat 2015–2018, Załącznik 3: Czynniki utrudniające, https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https%3A%2F%2Fmuw.pl%2Fdoc%2FZa%25C5%2582.%25203%2520Czynniki%2520utrudniaj%25C4%2585ce.docx&wdOrigin=BROWSELINK [dostęp: 20.04.2024].
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Ogólnopolska diagnoza infrastruktury wsparcia dla osób doznających przemocy oraz ocena efektywności i skuteczności stosowanych form przemocy, s. 19, https://archiwum.mrips.gov.pl/gfx/mpips/userfiles/_public/1_NOWA%20STRONA/Przemoc%20w%20rodzinie/2018/Ogolnopolska%20diagnoza%20infrastruktury%20wsparcia%20osob%20doznajacych%20przemocy%20oraz%20ocena%20efektywnosci%20i%20skutecznosci%20stosowanych%20form%20pomocy-%20raport%20koncowy.pdf [dostęp: 23.02.2024].
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Ogólnopolska Kampania Społeczna „By powstał dom, trzeba wiele troski. Nie pozwól mu się rozsypać, https://www.gov.pl/web/rodzina/ogolnopolska-kampania-spoleczna-by-powstal-dom-trzeba-wiele-troski-nie-pozwol-mu-sie-rozsypac [dostęp: 23.02.2024].
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Ogólnopolska Kampania Społeczna „Nie otwieraj drzwi PRZEMOCY”, https://www.gov.pl/web/rodzina/ogolnopolska-kampania-spoleczna-nie-otwieraj-drzwi-przemocy [dostęp: 23.02.2024].
Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie podpisana. Co się zmieni?, https://www.infor.pl/prawo/nowosci-prawne/5703898,nowelizacja-ustawy-o-przeciwdzialaniu-przemocy-w-rodzinie-podpisana.html [dostęp: 23.04.2024].
Pajdała I., Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, „Gazeta Policyjna” 2023, nr 31, https://gazeta.policja.pl/997/archiwum-1/2023/numer-31-072023-r/233610,Nowelizacja-ustawy-o-przeciwdzialaniu-przemocy-w-rodzinie.html [dostęp: 20.04.2024].
Rojek-Socha P., Matłacz A., Przemoc domowa nie tylko w rodzinie – nowelizacja opublikowana, https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/przemoc-domowa-nowelizacja-ustawy-o-przemocy-w-rodzinie,510938.html [dostęp: 19.04.2024].
Rozporządzenie w sprawie procedury „Niebieskie Karty” – komentarz, https://www.niebieskalinia.info/index.php/zadania-sluzb/59-rozporzadzenie-w-sprawie-procedury-niebiekie-karty-komentarz [dostęp: 25.09.2024].
Sasal H.D., Ludzie pomagają ludziom. „Niebieskie Karty” po dwóch latach”, „Niebieska Linia” 2001, nr 2, https://psychologia.edu.pl/czytelnia/59-niebieska-linia/440-ludzie-pomagaja-ludziom-niebieskie-karty-po-dwoch-latach.html [dostęp: 01.02.2024].
Sasal H.D., Niebieskie Karty dawniej i dziś, „Niebieska Linia” 2007, nr 1(48), https://www.niebieskalinia.pl/aktualnosci/aktualnosci/niebieskie-karty-dawniej-i-dzis [dostęp: 10.02.2024].
Zajdel K., Przemoc ekonomiczna wobec kobiet, https://www.niebieskalinia.pl/aktualnosci/niebieska-akademia-warszawska/przemoc-ekonomiczna-wobec-kobiet [dostęp: 22.04.2024].
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Rzeszowskie Studia Socjologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
