Przejście wygłosowego -x ≥ -k w języku inteligencji wiejskiej (na przykładzie wsi podsądeckich)
Abstrakt
The article is based on a study of a variant of the Polish language variant spoken in a few villages in the vicinity of Nowy Sącz. The article analyses the pronunciation of -x by the educated inhabitants of these villages, and the shift of -x ≥ -k in auslaut. The variable (x) is realised in both official and unofficial language usage as [x] and [k], the second of which is a subdialectal variant. In official situations the [k] realisation is only slightly less frequent. This might indicate that the studied phenomenon is not perceived by the respondents as a blatantly subdialectal feature and it is the reason why they don’t try to avoid it in their pronunciation. The pronunciation of the educated rural inhabitants is determined mainly by socio-biological factors such as age, gender and social background. Furthermore, the shift of auslaut -x > -k is also determined by morphological circumstances.
Downloads
Bibliografia
Dejna K., 1999, Atlas gwar polskich, t. 1: Małopolska, Warszawa.
Dunaj B., 1989, Język mieszkańców Krakowa, cz. 1: Zagadnienia teoretyczne, fonetyka, fleksja, norma, „Zeszyty Naukowe UJ. Prace Językoznawcze”, z. 88.
Dyoniziak R., Iwanicka K., Karwińska A., Pucek Z., 1994, Społeczeństwo w procesie przemian. Zarys socjologii ogólnej, Kraków.
Falski M., 1937, Środowisko społeczne młodzieży a jej wykształcenie, Warszawa.
Frenkel I., 2003, Ludność, zatrudnienie i bezrobocie na wsi. Dekada przemian, Warszawa.
Inglot S., 1946, Inteligencja a wieś (przed wojną i w czasie wojny), „Wieś i Państwo”, nr 2(19).
Kąś J., 1984, O korekcji w toku mówienia, „Zeszyty Naukowe UJ. Prace Językoznawcze”, z. 76, s. 175–183.
Kąś J., 1988, Wariantywność fonetyczna w mowie ludności wiejskiej obrzeży Krakowa, „Zeszyty Naukowe UJ. Prace Językoznawcze”, z. 90.
Kucharzyk R., 2003, System fonetyczny i leksykalny wsi Rzepiennik Strzyżewski w ujęciu socjolingwistycznym, Kraków.
Kurek H., 1986, Elementy gwarowe w języku mieszkańców Krakowa (przejście wygłosowego -x > -k), „Zeszyty Naukowe UJ. Prace Językoznawcze, z. 82, s. 145–156.
Kurek H., 1990, Metodologia socjolingwistycznego badania fonetyki języka mówionego środowisk wiejskich (na przykładzie kilku wsi Beskidu Niskiego), „Rozprawy Habilitacyjne UJ”, nr 89, Kraków.
Kurek H., 1995, Przemiany językowe wsi regionu krośnieńskiego. Studium socjolingwistyczne, Kraków.
Kurek H., 2008, Polszczyzna mówiona inteligencji, Kraków.
Paduszek J., 1991, Nierówności społeczne a egalitaryzacja oświaty, Warszawa.
Palska H., 1994, Nowa inteligencja w Polsce Ludowej. Świat przedstawień i elementy rzeczywistości, Warszawa.
Pietrzyk Z., 1993, Wykształceni synowie chłopscy w Małopolsce w okresie późnego odrodzenia, Kraków.
Sagan-Bielawa M., 2004, Polszczyzna mówiona inteligencji pochodzenia kresowego na Górnym Śląsku. Studium socjolingwistyczne, Kraków.
Szczepański J., 1960, Zakończenie [w:] Wykształcenie a pozycja społeczna inteligencji, red. J. Szczepański, cz. 1, Łódź.
Wasielewski K., 2006, Drogi „do” i „od” wiejskiej inteligencji [w:] Kapitał ludzki i zasoby społeczne wsi, red. K. Szafraniec, Kraków.
Wieczorkowska-Wierzbińska G., 2012, Statystyka: od teorii do praktyki, Warszawa.
Zagórski K., 1979, Główne trendy ruchliwości społeczno-zawodowej w Polsce, Warszawa.
Zając K., 1994, Zarys metod statystycznych, Warszawa.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
