Solidarność jako wartość w kazaniach księdza Jerzego Popiełuszki w kontekście artykułów z „Trybuny Ludu”
Abstrakt
In the article I analysed and interpreted the language of political sermons delivered by Jerzy Popiełuszko in the years 1982-1984. He is one of the most recognizable symbols of anticommunist opposition in Poland in the 1980s. His speeches are exceptionally interesting as regards the “language of values”. The present study concerns only one aspect of the issue, i.e. language in which solidarity is expressed. It is necessary to take into consideration ambiguity of this word (solidarity is the name of an attitude as well as the trade union). One should pay attention to the relations between the discussed category and sacredness or suffering. It is also significant that the sermons are marked with emotions. The priest did not keep his audience at a distance. He used many metaphors, comparisons, hyperboles and metonymies to reach the faithful. The solidarity is described by him as the most important value in the 1980s in Poland. The priest emphasized the role of this value in social and political situation of the time. I also discussed the “language of values” in propaganda articles from "Trybuna Ludu”. This comparison let me draw a conclusion that in both cases authors used similar language to express completely different ideas.
This article is a part of my M.A. thesis, in which the language of all the categories of values (according to Jadwiga Puzynina) in Popiełuszko sermons and articles from Trybuna Ludu” is discussed.
Downloads
Bibliografia
Ks. Jerzy Popiełuszko. Ofiara spełniona. Msze święte za Ojczyznę odprawiane w kościele św. Stanisława Kostki w Warszawie w latach 1982—1984, 2004, red. o. G. Bartoszewski, Z. Grzelczyk i in., Warszawa.
„Trybuna Ludu” (dziennik) z 1982 r.
Anusiewicz J., 2000, Językowy obraz świata i kultura. Projekt koncepcji badawczej [w:] Język a Kultura, t. 12, red. A. Dąbrowska, J. Anusiewicz, Wrocław.
Bralczyk J., 1981, O języku naszej propagandy, „Zeszyty Prasoznawcze”, nr 3.
Casad E., 2003, Język w relacji do... a językoznawstwo kognitywne, Kraków.
Garlicki A., 2002, Historia 1939—2001. Polska i świat, Warszawa.
Kaute W., 2001, Krytyka religii i Kościoła w PRL na tle przeobrażeń kultury i cywilizacji XX wieku [w:] Propaganda antykościelna w Polsce w latach 1945—1978, red. S. Dąbrowski, B. Rogowska, Wrocław.
Korolko M., 1971, O prozie „Kazań sejmowych” Piotra Skargi, Warszawa.
Krawczak T., 2004, Władze PRL wobec Kościoła rzymskokatolickiego w stanie wojennym [w:] Kościół i społeczeństwo wobec stanu wojennego, red. W.J. Wysocki, Warszawa.
Krok D., 2005, Perswazja w przekazie religijno-moralnym, Opole.
Krzeszowski T., 1999, Aksjologiczne aspekty semantyki językowej, Toruń.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, 1986, Poznań.
Puzynina J., 1991, Jak pracować nad językiem wartości [w:] Język a Kultura, t. 2: Zagadnienia leksykalne i aksjologiczne, red. J. Puzynina, J. Bartmiński, Wrocław.
Puzynina J., 1992, Język wartości, Warszawa.
Puzynina J. 1997, Słowo, wartość, kultura, Warszawa.
Skorowski H., 2002, Wolność, integracja, solidarność w nauczaniu społecznym Jana Pawła II, Warszawa.
Słownik terminów literackich, 1998, red. J. Sławiński, Wrocław.
Tischner J., 2000, Etyka solidarności, Kraków.
Uniwersalny słownik języka polskiego, 2003, red. S. Dubisz, Warszawa.
Wende E., 2004, Sprawa ks. Jerzego Popiełuszki. Mechanizm i retoryka zbrodni [w:] Kościół i społeczeństwo wobec stanu wojennego, red. W.J. Wysocki, Warszawa.
Wycisło J., 2000, Solidarność jako zasada kształtująca i regulująca życie społeczne [w:] Solidarność zasadą życia społecznego, red. M.A. Krąpiec, Tarnowskie Góry.
Żaryn J., 2004, Episkopat Polski wobec wprowadzenia stanu wojennego [w:] Kościół i społeczeństwo wobec stanu wojennego, red. W.J. Wysocki, Warszawa.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2010 Słowo. Studia językoznawcze
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
