A Preliminary Report on a Search for Artefacts and Verification Excavations Conducted within the Limits of the Old Village of Trójca in 2020 and 2021
DOI:
https://doi.org/10.15584/anarres.2022.17.3Słowa kluczowe:
Zawichost, Trójca, early medieval period, Zawichost ford, searching for artefactsAbstrakt
In 2020–2021, within the limits of Trójca – a medieval village located near a ford on the Vistula River that is today part of Zawichost – artefacts were sought with the use of metal detectors. Next, a survey excavation was conducted, resulting in the discovery of e.g. two silver hoards from the 11th and 12th c., single coins from the 11th–12th c. (over 140 specimens) and from later times, merchant’s weights, adornments, minor devotional articles and military accessories (especially from the 11th–13th c.) and many other artefacts. Their discovery makes us suspect that Trójca was one of the most important supralocal trade centres of Lesser Poland in the early Middle Ages. The conducted excavations and research are only the first stage for future archaeological prospections to be conducted in Trójca and will be continued in the years to come.
Bibliografia
Bajka M. 2019. Wyniki nadzoru archeologicznego przy kościele pw. Świętej Trójcy w Zawichoście. Odkrycie nieznanej do tej pory krypty i kości z grobów z cmentarza przykościelnego. In A. Cząstka et al., Trójca pod Zawichostem – na królewskim szlaku. Historia kościoła i prace konserwatorskie. Zawichost: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu, 185–190.
Bargieł B., Florek M., Libera J. and Zakościelna A. 1987. Sprawozdanie z badań powierzchniowych AZP na obszarze AZP 87–74. Lublin: unpublished manuscript in the archive of the Sandomierz Delegation of the Provincial Office of Monument Preservation.
Buko A. 1981. Wczesnośredniowieczna ceramika sandomierska. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Chlebowski B. 1892. Trójca. In B. Chlebowski (ed.), Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, 12. Warszawa: Drukarnia Wiek, 483.
Chyła R. 2010. Dzieje Zawichostu do początków XIX wieku. Zawichost: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu.
Chyła R. 2019. Dzieje kościoła i parafii pw. Św. Trójcy do początków XIX w. In A. Cząstka et al., Trójca pod Zawichostem – na królewskim szlaku. Historia kościoła i prace konserwatorskie. Zawichost: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu, 23–31.
Chyła R. 2021. Tajemnice wczesnośredniowiecznej Trójcy. Zeszyty Sandomierskie 50, 47–52.
Filipowiak W. and Stanisławski B. 2014. Wolin we wczesnym średniowieczu – podsumowanie. In B. Stanisławski and W. Filipowiak (eds.), Wolin wczesnośredniowieczny, 2 (= Origines Polonorum 7). Warszawa: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Wydawnictwo TRIO, 385–403.
Florek M. 2009. Interesujące znalezisko archeologiczne z Zawichostu-Trójcy. Zeszyty Sandomierskie 27, 99–100.
Florek M. 2010. Zagadki grodów zawichojskich. Zeszyty Sandomierskie 29, 13–19.
Florek M. 2015. Zamek w Lublinie. In E. Banasiewicz-Szykuła (ed.), Zamki Lubelszczyzny w źródłach archeologicznych (= Skarby z Przeszłości 16). Lublin: Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków, 17–38.
Florek M. 2018. Znaleziska wczesnośredniowiecznych odważników z okolic Opatowa, woj. świętokrzyskie. In T. Nowakiewicz, M. Trzeciecki and D. Błaszczyk (eds.), Animos labor nutrit. Studia ofiarowane Profesorowi Andrzejowi Buko w siedemdziesiątą rocznicę urodzin. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, 303–309.
Florek M. 2019. Lublin-Wzgórze Zamkowe. Gród kasztelański. In E. Banasiewicz-Szykuła (ed.), Grody Lubelszczyzny od XI do XIV wieku (= Skarby z Przeszłości 20). Lublin: Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków, 258–269.
Florek M. 2022. Średniowieczna Trójca koło Zawichostu – nie tylko skarby. Archeologia Żywa 3/2022, 56–62.
Gąssowski J. 1969. Materiały do osadnictwa wczesnośredniowiecznego Sandomierszczyzny. Materiały Wczesnośredniowieczne 6, 303–473.
Hoczyk-Siwkowa S. 1996. Przeprawa zawichojska w świetle badań nad osadnictwem plemiennym w Małopolsce. Archeologia Polski Środkowowschodniej 1, 169–173.
Jagodziński M. F. 2010. Truso. Między Weonodlandem a Witlandem. Elbląg: Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Elblągu.
Jagodziński M. 2013. Roots of Truso. In S. Moździoch, B. Stanisławski and P. Wiszewski (eds.), Scandinavian Culture in Medieval Poland (= Interdisciplinary Medieval Studies 2). Wrocław: Institute of History at the University of Wroclaw, Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences, 113–150.
Kiryk F. 1990. Zawichost. Z dziejów nadwiślańskiego miasta. In F. Kiryk (ed.), Studia i materiały z dziejów osadnictwa i gospodarki górnej Wisły w okresie przedrozbiorowym. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 37–57.
Kollinger K. 2018. Bitwa pod Zawichostem w świetle źródeł przeddługoszowych – próba nowego spojrzenia. In S. Tabaczyński, D. Wyczółkowski and D. Cyngot (eds.), Zawichost we wczesnym średniowieczu (= Origines Polonorum 12). Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, 65–75.
Kondracki J. 2002. Geografia regionalna Polski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kowalski T. (ed.). 1946. Relacja Ibrahima ibn Jakuba z podróży do krajów słowiańskich w przekazie Al-Bekriego, 1 (= Monumenta Poloniae Historica. Series nova 2, Wydawnictwa Komisji Historycznej – Polska Akademia Umiejętności 84). Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Kunisz A. 1958. Nieznane znaleziska monet rzymskich z Kielecczyzny. Archeologia 10, 194–214.
Lalik T. 1999. Zawichost we wcześniejszym średniowieczu. In T. Dunin-Wąsowicz and S. Tabaczyński (eds.), Szkice Zawichojskie. Zawichost: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Fundacja Antiquitas, 39–53.
Maruszczak H. 2018. Geologiczne i geomorfologiczne warunki rozwoju zespołu osadniczego na Wzgórzu Zawichojskim. In S. Tabaczyński, D. Wyczółkowski and D. Cyngot (eds.), Zawichost we wczesnym średniowieczu (= Origines Polonorum 12). Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, 101–113.
Misiewicz 1992. Sprawozdanie z badań geofizycznych w otoczeniu kościoła Świętej Trójcy w Zawichoście-Trójcy w roku 1992. Warszawa: unpublished manuscript in the archive of the Sandomierz Delegation of the Provincial Office of Monument Preservation.
Misiewicz 1993. Sprawozdanie z wierceń w otoczeniu kościoła Świętej Trójcy w Zawichoście-Trójcy. Warszawa: unpublished manuscript in the archive of the Sandomierz Delegation of the Provincial Office of Monument Preservation.
Myśliński K. 1966. Najstarszy Lublin – proces tworzenia się średniowiecznego miasta. Rocznik Lubelski 9, 145–188.
Nakielski W. 2022. Trójca – Zawichost. Monety pojedyncze. Łódź: unpublished manuscript in the archive of the Sandomierz Delegation of the Provincial Office of Monument Preservation.
Niedźwiadek R. 2020. Kościół p.w. Świętej Trójcy w Zawichoście, pow. sandomierski, woj. świętokrzyskie. Dokumentacja z badań archeologicznych w formie nadzoru nad pracami ziemnymi przy budowie instalacji ciepłowniczej. Lublin: unpublished manuscript in the archive of the Sandomierz Delegation of the Provincial Office of Monument Preservation.
Nogaj-Chachaj J. 2018. Wybrane zagadnienia topografii wczesnośredniowiecznego Zawichostu. In S. Tabaczyński, D. Wyczółkowski and D. Cyngot (eds.), Zawichost we wczesnym średniowieczu (= Origines Polonorum 12). Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, 115–121.
Paszkiewicz B. 1993. Sprawozdanie z podróży do Zawichostu i Nowego Kamienia w dniu 27–28 VIII 1993. Warszawa: unpublished manuscript in the archive of the Sandomierz Delegation of the Provincial Office of Monument Preservation.
Polanowski L. 2005. Wczesnośredniowieczna architektura na terenie ziemi sandomierskiej. Z Otchłani Wieków 60, 141–161.
Różańska H. 1960. Wczesnośredniowieczny skarb srebrny z miejscowości Trójca pow. Opatów. Materiały Wczesnośredniowieczne 5, 261–282.
Słupecki L. P. 1999. Bitwa pod Zawichostem, 19 czerwca 1205. In T. Dunin-Wąsowicz and S. Tabaczyński (eds.), Szkice Zawichojskie. Zawichost: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Fundacja Antiquitas, 91–102.
Słupecki L. P. 2018. Bitwa pod Zawichostem, niedziela 19 czerwca 1205. In S. Tabaczyński, D. Wyczółkowski and D. Cyngot (eds.), Zawichost we wczesnym średniowieczu (= Origines Polonorum 12). Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, 57–62.
Stanisławski B. 2013. Jómswikingowie z Wolina-Jómsborga. Studium archeologiczne przenikania kultury skandynawskiej na ziemie polskie. Wrocław: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.
Suchodolski S. 2009. Nowa bulla Bolesława Krzywoustego i problem ołowianych pieczęci w Polsce wczesnośredniowiecznej. Przegląd Historyczny 100/2, 207–236.
Wąsowicz T. 1967. Sandomierska sieć drożna w wiekach średnich. In T. Wąsowicz and J. Pazdur (eds.), Studia Sandomierskie. Materiały do dziejów miasta i regionu sandomierskiego. Łódź: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 114–132.
Widawski M. 2003. Sprawozdanie z badań powierzchniowych w Zawichoście (Trójcy). Warszawa: unpublished manuscript in the archive of the Sandomierz Delegation of the Provincial Office of Monument Preservation.
Widawski M. and Wyczółkowski D. 2005. Trójca koło Zawichostu i jej skarby. Z Otchłani Wieków 60, 162–166.
Wiśniewski J. 1907. Dekanat opatowski. Radom: Druk. i Lit. Jan Kanty Trzebiński.
Wyczółkowski D. 2018. Topografia Zawichostu do czasu lokacji. Z perspektywy archeologii. In S. Tabaczyński, D. Wyczółkowski and D. Cyngot (eds.), Zawichost we wczesnym średniowieczu (= Origines Polonorum 12). Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, 123–145.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Analecta Archaeologica Ressoviensia
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
