Signatures in letters in terms of shaping the space for a good conversation (based on the private correspondence of Alojzy Feliński)
DOI:
https://doi.org/10.15584/galisim.2024.10.20Schlagworte:
signature, 19th-century private correspondence, Alojzy Feliński, Krzemieniec, epistolary etiquetteAbstract
Research material consists of selected excerpts from the private correspondence of Alojzy Feliński, a poet who lived at the turn of the 18 th and 19 th centuries and served as the director of a high school in Krzemieniec (in the Tarnopol Circuit). The analysis focuses on letters sent from 1795 until the epistolographer’s premature death in 1820 to nine recipients from the circle of friends, as well as from the social and public spheres, including individuals active in Warsaw, Galicia, and Petersburg. The aim of the study is to analyze the letter signatures presented in various contexts. At times, it delves into issues of epistolary etiquette, at other times it relates to the matter of eutorics, and occasionally it considers the process of rhetorical persuasion.
Downloads
Literaturhinweise
„Korespondencja Jana Feliksa Tarnowskiego w układzie alfabetycznym wg nadawców: Bogucki–Muczkowski”,1817–1819, rkps Arch. Nar. w Krakowie 300, p. 109–122.
„Korespondencja Walerii Tarnowskiej w układzie alfabetycznym wg nadawców: Antonowicz–Mycielska”, 1813–1819, rkps Arch. Nar. w Krakowie 317, p. 101–144.
Książę A. Czartoryski, „Corespondence V–F. Korespondencja ks. z J. Fabbronim, A. Felińskimi Frankami głównie w sprawach Uniwersytetu Wileńskiego i Liceum Krzemienieckiego”, in the years 1803–1824, rkps MKCzart. 5454 [in:] A. Feliński, „Wiersze, przeróbki utworów dramatycznych, przekłady, mowy, prace publicystyczne i korespondencja...”, p. 43–96.
List do Ludwika Osińskiego [in:] E. A. Iwanowski, Wspomnienia lat minionych, vol. 1, Kraków 1876.
„Listy” Alojzego Felińskiego [do Franciszka Skarbka Rudzkiego], published by J.I. Kraszewski, „Na Dziś”. Pismo zbiorowe poświęcone literaturze, naukom, sztuce, gospodarstwu krajowemu, handlowi I przemysłowi 1872, vol. 3, p. 171–195.
Listy Felińskiego do Michała Wyszkowskiego [in:] A. Feliński, Dzieła. Wydanie nowe, vol. 2, Wrocław1840.
„Proza. IV. Do Franciszka Dmochowskiego”, 1803 [in:] idem, Pisma i listy Alojzego Felińskiego przepisane z jego autografów, rkps Ossol. 2097/I, p. 67–68.
„Proza. II. Do Gustawa Olizara”, 1818–1820 [in:] idem, Pisma i listy Alojzego Felińskiego przepisane z jego autografów, rkps Ossol. 2097/I, p. 58–65.
„Proza. III. Do Łukasza Gołębiowskiego”, 1809–1819 [in:] idem, Pisma i listy Alojzego Felińskiego przepisane z jego autografów, rkps Ossol. 2097/I, p. 65–67.
Adamczewska I., List [in:] Słownik rodzajów i gatunków literackich, ed. G. Gazda, edition 2 revised, Warszawa 2012.
Arystoteles, Retoryka. Poetyka, Warszawa 1988.
Bogucka M., Białogłowa w dawnej Polsce. Kobieta w społeczeństwie polskim XVI–XVIII wieku na tle porównawczym, Warszawa 1998.
Całek A., Nowa teoria listu, Kraków 2019.
Cybulski M., Formuły nawiązania i zakończenia kontaktu w dawnej polszczyźnie (w XVI–XVIII wieku) [in:] Studia historycznojęzykowe, ed. A. Kowalska, O. Wolińska, Katowice 2001.
Cybulski M., Obyczaje językowe dawnych Polaków. Formuły werbalne w dobie średniopolskiej, Łódź 2003.
Czachorowska M., Stylistyka listów Bolesława Prusa do żony, „Studia Językoznawcze” 2020, vol. 20, p. 21–33. DOI: https://doi.org/10.18276/sj.2021.20-02
Czarnecka K., Epistolarne konwencje grzecznościowe w listach do redakcji czasopisma religijnego «Miłujcie się»!, „Napis” 2004, serial publication X, p. 341–347. DOI: https://doi.org/10.18318/napis.2004.1.28
Data K., Struktura tekstu listowego, „Język Polski” 1989, issue 69, p. 142–152.
Eibl-Eibesfeldt I., Miłość i nienawiść, Warszawa 1987.
Grottowa K., Zbiory sztuki Jana Feliksa i Walerii Tarnowskich w Dzikowie (1803–1849), Wrocław 1957.
Handke K., Język a determinanty płci, „Język a Kultura” 1994, vol. 9, p. 15–29.
Horyń E., Językowy obraz więzi między nadawcą a odbiorcą utrwalony w listach biskupa kamienieckiego Adama Stanisława Krasińskiego do Urszuli z Morsztynów Dembińskiej (1789–1790) [in:] Epistolografia w dawnej Rzeczypospolitej, ed. P. Borek, M. Olma, vol. 7, Kraków 2007.
Janiak-Jasińska A., Wyznaczniki sztuki epistolograficznej w świetle listowników z drugiej połowy XIX wieku [in:] Sztuka pisania o liście polskim w wieku XIX, ed. J. Sztachelska and E. Dąbrowicz, Białystok 2000.
Kałkowska A., Struktura składniowa listu, Wrocław 1982.
Klepacka K., Formuły inicjalne i finalne w „Listach na wyczerpanym papierze” Agnieszki Osieckiej i Jeremiego Przybory [in:] Epistolografia w dawnej Rzeczypospolitej, ed. P. Borek, M. Olma, vol. 7, Kraków 2017. DOI: https://doi.org/10.24917/20831765.13.3
Korolko M., Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1990.
Korwin-Piotrowska D., Eutoryka. Rzecz o dobrej (roz)mowie, Kraków 2020.
Kowal J., Droga na Parnas. O twórczości poetyckiej Antoniego Goreckiego, Kraków-Rzeszów 2008.
Książek E., Tekst epistolarny w świetle etykiety językowej, Kraków 2008.
Kuchowicz Z., Obyczaje staropolskie, Łódź 1973.
Leska-Dorenda A., Werbalne formuły grzecznościowe w epistolografii (od połowy XVIII do połowy XIX wieku), „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litterria Polonica” 2008, vol. 10, p. 79–104.
Machnicka V., Korespondencyjne dzieje pewnej miłości, czyli środki językowe oddające uczucia i emocje w „Listach do narzeczonej i żony” Bolesława Prusa [in:] Wyrażanie emocji, K. Michalewski, Łódź 2006.
Marcjanik M., Grzeczność w komunikacji językowej, Warszawa 2007.
Mazurkowa B., Poetycki tryptyk moralny z osobistą zadrą w tle: „Do Zazdrości” [in:] Czytanie Naruszewicza, vol. 1, ed. B. Wolska, T. Kostkiewiczowa i B. Mazurkowa, Warszawa 2015, Czytanie Poetów Polskiego Oświecenia, vol. 3.
Mroczek K., Tytulatura w korespondencji staropolskiej jako problem stosunku między nadawcą a odbiorcą, „Pamiętnik Literacki” 1978, issue 2, p. 27–147.
Olma M., Językowo-kulturowy obraz arystokratycznej rodziny polskiej drugiej połowy XIX wieku na podstawie korespondencji familijnej Heleny i Mieczysława Pawlikowskich, Kraków 2014.
Patro-Kucab M., O wartościach będących wynikiem przyjaźni – na podstawie serdecznych relacji Alojzego Felińskiego i Gustawa Olizara [in:] Dulce et utile. Prace ofiarowane profesorowi Romanowi Doktórowi, ed. A. Seweryn, M. Król, Lublin 2023, p. 61–75.
Pintarić N., Gestosłowy pozdrowieniowe w języku chorwackim i polskim [in:] Język, literatura, kultura Słowian dawniej i dziś, ed. J. Świdziński, T. Zdancewicz, Poznań 1991.
Przyjaźń w kulturze staropolskiej, ed. A. Czechowicz, M. Trębska, Lublin 2013, vol. 2.
Ratajczakowa D., Alojzy Feliński (1771–1820) [in:] Pisarze polskiego oświecenia, ed. T. Kostkiewiczowa, Z. Goliński, vol. 3, Warszawa 1996.
Rusinek M., Po czym poznać, do kogo się mówi? [in:] M. Rusinek, A. Załazińska, Jak się dogadać, czyli retoryka codzienna, Kraków 2018.
Ryba R., „Jej portret” – postaci kobiet w osiemnastowiecznych listach dedykacyjnych [in:] Dedykacje w książce dawnej i współczesnej, ed. R. Ocieczek, A. Sitkowa, Katowice 2006.
Skwarczyńska S., Teoria listu, na podstawie lwowskiego pierwodruku oprac. E. Feliksiak i M. Leś, Białystok 2006.
Sławiński J., List [in:] M. Głowiński, T. Kostkiewiczowa, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Słownik terminów literackich, wydanie 3 poszerzone i poprawione, ed. J. Sławiński, Wrocław 2000.
Sicińska K., Formuła wyrażania szacunku w strukturze osiemnastowiecznego listu polskiego, „LingVaria” 2019, no 2, p. 107–119. DOI: https://doi.org/10.12797/LV.14.2019.28.07
Stasiewicz K., Kobiece przyjemności w XVIII wieku [in:] Przyjemność w kulturze epoki rozumu, ed. T. Kostkiewiczowa, Warszawa 2011.
Szymański S., Wzory biletów, listów i memoriałów w różnych materiach z przydatkiem uwag w powszechności o stylu listowym [in:] Ludzie oświecenia o języku i stylu, ed. Z. Florczak i L. Pszczołowska, ed. M. R. Mayenowa, vol. 1, Warszawa 1958.
Witkowska A., Rówieśnicy Mickiewicza. Życiorys jednego pokolenia, Warszawa 1998.
Wiśniewska H., Zachowania grzecznościowe w listach rodzinnych Ignacego Krasickiego, „Pamiętnik Literacki” 2000, issue 3, p. 161–176.
Wiśniewska H., Przejawy potoczności w listach rodzinnych Ignacego Krasickiego [in:] Język w przestrzeni społecznej, ed. S. Gajda, K. Rymut, U. Żydek-Bednarczuk, Opole 2002.
Wiśniewska H., Tytułowanie i nazywanie kobiet w listach rodzinnych Ignacego Krasickiego, „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis Folia Studia Linguistica” 2002, vol. 6, p. 433–450.
Wojtak M., Wybrane elementy staropolskiej etykiety językowej, „Język a Kultura” 1992, vol. 6, p. 33–40.
Downloads
Veröffentlicht
Zitationsvorschlag
Ausgabe
Rubrik
Lizenz
Copyright (c) 2024 Galicja. Studia i materiały
Dieses Werk steht unter der Lizenz Creative Commons Namensnennung - Nicht-kommerziell - Keine Bearbeitungen 4.0 International.
