Bóg, religia i wiara w twórczości Alojzego Felińskiego
DOI:
https://doi.org/10.15584/galisim.2023.9.16Słowa kluczowe:
wiara chrześcijańska, literatura XIX w., Alojzy Feliński, życie religijne, społeczeństwoAbstrakt
Artykuł dotyczy selektywnej analizy wybranych utworów Alojzego Felińskiego w celu ukazania w nich odwołań do Boga, religii i wiary chrześcijańskiej. Mając na względzie twórczość poety związanego z Krzemieńcem, podejmuje się próbę zaprezentowania utworów będących paradną oprawą lojalistycznych kazań państwowych w wieku XIX, stanowiących rodzaj błagalnych pieśni adresowanych do Boga w sprawie Polski i jej króla. Zwraca się też uwagę na mowę okolicznościową adresowaną do młodzieży, w której podkreśla się wagę religii w życiu ówczesnych ludzi. Celem artykułu jest więc próba udowodnienia, że twórczą inspirację dla krzemieńczanina tworzącego w zgodzie z nurtem klasycznym stanowiła między innymi wiara chrześcijańska.
Downloads
Bibliografia
Feliński A., III Mowa miana w Krzemieńcu [w:] tegoż, „Pisma i listy Alojzego Felińskiego przepisane z jego autografów”, rkps Ossolineum 2097/1, k. 70–78.
Feliński A., Do Franciszka Wiśniowskiego [w:] tegoż, „Pisma i listy Alojzego Felińskiego przepisane z jego autografów”, rkps Ossol. 2097/I, k. 3, w. 114–121.
Feliński A., Listy do Franciszka Skarbka Rudzkiego [w:] „Listy” Alojzego Felińskiego [do Franciszka Skarbka Rudzkiego], wyd. J.I. Kraszewski, „Na Dziś” 1872. Pismo zbiorowe poświęcone literaturze, naukom, sztuce, gospodarstwu krajowemu, handlowi i przemysłowi, t. 3, s. 171–195.
Feliński A., Listy do Jana Tarnowskiego [w:] „Korespondencja Jana Feliksa Tarnowskiego w układzie alfabetycznym wg nadawców: Bogucki–Muczkowski”, 1817–1819, rkps Arch. Nar. w Krakowie 300, k. 109–122.
Feliński A., Listy do Michała Wyszkowskiego [w:] tegoż, Dzieła. Wydanie nowe, t. 2, Wrocław 1840, s. 260–279.
Feliński A., Listy do Walerii Tarnowskiej [w:] „Korespondencja Walerii Tarnowskiej w układzie alfabetycznym wg nadawców: Antonowicz–Mycielska”, 1813–1819, rkps Arch. Nar. w Krakowie 317, k. 101–144.
Feliński A., Wiersz do Kościuszki, „Nowa Gazeta Warszawska” 1917, nr 510, s. 2.
Aleksandrowska E., Pijarzy w środowisku pisarskim polskiego oświecenia [w:] Wkład pijarów do nauki i kultury w Polsce XVII–XIX wieku, red. I. Stasiewicz-Jasiukowa, Warszawa 1993, s. 37–50.
Bibliografia literatury polskiej „Nowy Korbut”, oprac. E. Aleksandrowska z zespołem, t. 4: Oświecenie, Warszawa 1966, s. 451–456; hasło: Feliński Alojzy.
Butterwick-Pawlikowski R., Między Oświeceniem a katolicyzmem, czyli o katolickim oświeceniu i oświeconym katolicyzmie, „Wiek Oświecenia” 2014, t. 30, s. 11–55.
Felińska E., Pamiętniki z życia, t. 1, Wilno 1858.
Gay P., Oświecenie. Interpretacje, Nowy Jork 1966–1969.
Jan Paweł II, Pamięć i tożsamość. Rozmowy na przełomie tysiącleci, Kraków 2005.
Janeczek S., Ideologie zła a dziedzictwo oświecenia w interpretacji Jana Pawła II. Na kanwie „Pamięci i tożsamości” [w:] Wokół „Pamięci i tożsamości”, red. A. Olech i M. Rembierz, Poznań 2010, s. 137–148.
Janeczek S., Rola oświecenia chrześcijańskiego w kulturze wieku XVIII, „Kultura i Wartości” 2015, nr 15, s. 9–48.
Kant I., Co to jest oświecenie, tłum. A. Landman [w:] T. Kroński, Kant, Warszawa 1966.
Kantecki K.P., Dwaj krzemieńczanie. Wizerunki literackie, cz. 1: Alojzy Feliński, Lwów 1879.
Kostkiewiczowa T., Co to jest oświecenie? – wprowadzenie do dyskusji, „Wiek Oświecenia” 2001, t. 17, s. 9–31.
Kostkiewiczowa T., Oświecenie: między uniwersalizmem a różnorodnością [w:] Europejski wiek osiemnasty. Uniwersalizm myśli, różnorodność dróg. Studia i materiały, red. M. Dębowski, A. Grześkowiak-Krwawicz i M. Zwierzykowski, Kraków 2013, s. 23–30.
Koźmian K., Pamiętniki, przedm. A. Kopacz, wstęp i koment. J. Willaume, wstęp edytorski, ustalenie tekstu na podstawie autografu oraz koment. filologiczny M. Kaczmarek, K. Pecold, Wrocław 1972, t. 3.
Koźmian K., Rys życia Jana Felixa hrabiego Tarnowskiego, Lwów 1842.
Kraszewski J.I., Wstęp [do:] Listy Alojzego Felińskiego [do Franciszka Skarbka Rudzkiego], wyd. J.I. Kraszewski, „Na Dziś” 1872. Pismo zbiorowe poświęcone literaturze, naukom, sztuce, gospodarstwu krajowemu, handlowi i przemysłowi, t. 3.
Patro-Kucab M., Vivat academia, vivant professores!” O pochwale wołyńskiego liceum na przykładzie III Mowy mianej w Krzemieńcu Alojzego Felińskiego [w:] „Rzucając wyzwanie ludzkiemu przemijaniu...” Zagadnienia literackie oświecenia postanisławowskiego i inne. Księga pamiątkowa w dziesięciolecie śmierci Profesora Piotra Żbikowskiego, red. M. Nalepa, J. Kowal, R. Magryś, Rzeszów 2021, s. 297–308.
Patro-Kucab M., W kręgu spraw prywatnych i publicznych. Korespondencja Alojzego Felińskiego z lat 1795–1820, Rzeszów 2019.
Pusz W., Dlaczego miało wybuchnąć? Z literackich świadectw przedpowstaniowej świadomości narodowej [w:] tegoż, Między Krasickim i Słowackim. Studia, eseje, opinie, Kraków 1992, s. 75–90.
Ratajczakowa D., Alojzy Feliński (1771–1820) [w:] Pisarze polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa i Z. Goliński, t. 3, Warszawa 1996, s. 173–198.
Zakrzewski B., Boże coś Polskę Alojzego Felińskiego [w:] Arka przymierza, Wrocław 1995, s. 7–50.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Galicja. Studia i materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
