Codzienne problemy mieszkańców Galicji na przykładzie społeczności ziemi tarnowskiejwświetle pisma „Orzeł”

Autor/innen

  • Anna Pachowicz PWSZ w Tarnowie

DOI:

https://doi.org/10.15584/galisim.2018.4.4

Schlagworte:

XIX wiek, życie codzienne w Tarnowie, prasa tarnowska, dwutygodnik „Orzeł”, oficyny wydawnicze, Jan Karol Włodarski

Abstract

W II połowie XIX w., od 1882 do 1883 r., w Tarnowie ukazywał się dwutygodnik o charakterze ekonomiczno-społecznym „Orzeł”. Jego założycielem był Jan Karol Włodarski. Czasopismo wydawano w drukarniach Anastazego Rusinowskiego, Józefa Styrny, Józefa Fischera i Mojżesza Deutschera w Krakowie, w nakładzie 500 egzemplarzy, każdego 1. i 15. dnia miesiąca. Pismo miało charakter ekonomiczno-społeczny, dlatego zamieszczano w nim różnorodne artykuły z tych dziedzin w stałych działach, m.in.: „Od Redakcyi i Wydawnictwa”, „Sprawy gminne i powiatowe”, „Kronika miejscowa i zamiejscowa”, „Stowarzyszenia”, „To i owo”, „Nadesłane”, „Spóźnione”, „Zapiski bibliograficzne”, „Pytania i odpowiedzi”, „Nowości”, „Rozmaitości”, „Korespondencje”, „Urywek z dziejów”, „Pytania i odpowiedzi”. Na łamach pisma publikowano także powieść w odcinkach, poezje oraz humoreski. Różnorodność tematyczna tekstów prasowych pozwala na odtworzenie obrazu miasta Tarnowa z końca XIX w. Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na różne problemy mieszkańców Tarnowa opisywane regularnie w poszczególnych działach w czasopiśmie „Orzeł”. Wśród tych problemów były kwestie dotyczące powszednich, zwykłych, ale także wyjątkowych zdarzeń, z którymi stykała się społeczność miasta, takich jak np. poprawa jakości życia, bezpieczeństwo i praca w mieście, wygląd i estetyka miasta, nekropolia tarnowska, klęski żywiołowe w regionie tarnowskim, wypadki komunikacyjne, troska o zwierzęta czy też wypoczynek i rekreacja.

Downloads

Keine Nutzungsdaten vorhanden.

Literaturhinweise

„Orzeł” [Tarnów] 1 VI 1882, nr 1.

„Orzeł” [Tarnów] 15 VI 1882, nr 2.

„Orzeł” [Tarnów] 1 VII 1882, nr 3.

„Orzeł” [Tarnów] 15 VII 1882, nr 4.

„Orzeł” [Tarnów] 1 VIII 1882, nr 5.

„Orzeł” [Tarnów] 15 VIII 1882, nr 6.

„Orzeł” [Tarnów] 1 IX 1882, nr 7.

„Orzeł” [Tarnów] 15 X 1882, nr 10.

„Orzeł” [Tarnów] 20 III 1883, nr 6.

„Orzeł” [Tarnów] 15 XII 1883, nr 16.

Historia prasy polskiej, cz. I: Prasa polska w latach 1661–1864; część II: Prasa polska w latach 1864–1918, red. J. Łojek, Warszawa 1976.

Homola I., Prasa Galicji (1831–1864) [w:] Prasa polska w latach 1661–1864, Warszawa 1976.

Janiak-Jasińska A., Aby wpadło w oko… O reklamie handlowej w Królestwie Polskim w początkach XX wieku na podstawie ogłoszeń prasowych, Warszawa 1998.

Jasiewicz-Kargól E., Orzeł [w:] Encyklopedia Tarnowa, red. A. Niedojadło, Tarnów 2010.

Jaśkiewicz B., Historia tarnowskiej prasy (do 1914 r.) [w:] Tarnów. Wielki przewodnik, t. II: Stare Miasto, Tarnów 1995.

Jaśkiewicz B., Prasa tarnowska do 1918 r. (prasa informacyjno-polityczna), „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 1980, nr 19/3, s. 15–46.

Kieniewicz S., Sanguszko Eustachy Stanisław (1842–1903) [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXXIV, Wrocław 1992–1993, s. 478–480.

Kucharzewski J., Czasopiśmiennictwo polskie wieku XIX w Królestwie, na Litwie i Rusi oraz na emigracyi. Zarys bibliograficzno-historyczny, Warszawa 1911.

Lachendro J., Prasa województwa krakowskiego w latach 1918–1939, Kraków 2006.

Łojek J., Myślińki J., Władyka W., Dzieje prasy polskiej, Warszawa 1988.

Myśliński J., Kalendarium polskiej prasy, radia i telewizji, Warszawa 2004.

Pachowicz A., 16 pułk piechoty Ziemi Tarnowskiej w latach 1918–1939, „Rocznik Tarnowski” 2003/2004, nr 9, Tarnów 2004, s. 229–246.

Pachowicz A., Działacze tarnowskich instytucji oświatowych w świetle lokalnej prasy [w:] Galicja 1772–1918. Problemy metodologiczne, stan i potrzeby badań, red. A. Kawalec, W. Wierzbieniec, L. Zaszkilniak, t. III, Rzeszów 2011, s. 52–64.

Pachowicz A., O codziennym życiu mieszkańców Tarnowa w kontekście lokalnej prasy (w latach 80. i 90. XIX wieku) [w:] Życie codzienne, gospodarka, kultura i społeczeństwo polskie w latach 1772–1918, red. W. Łazuga, D. Szymczak, Poznań 2015, s. 187–196.

Pachowicz A., Problemy oświaty i edukacji w 1882 r. w kontekście tarnowskiego pisma ekonomiczno-społecznego „Orzeł” [w:] Addenda do dziejów oświaty. Z badań nad prasą XIX i początków XX wieku, red. I. Michalska i G. Michalski, Łódź 2013.

Pachowicz A., Z działalności Tarnowskiego Koła Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych [w:] Mundus verbi. In honorem Sophiae Cygal-Krupa, red. M. Pachowicz i K. Choińska, Tarnów 2012, s. 688–694.

Potępa S., Życie kulturalne w okresie autonomii galicyjskiej [w:] Tarnów. Dzieje miasta i regionu, t. II: Czasy rozbiorów i drugiej Rzeczypospolitej, red. F. Kiryk, Z. Ruta, Tarnów 1983.

Prasa, radio i telewizja w Polsce. Zarys dziejów, red. D. Grzelewska, Warszawa 1999.

Rejman S., Echa wydarzeń na ziemiach polskich zaboru pruskiego i rosyjskiego w życiu znaczniejszych miast Galicji Zachodniej na przełomie XIX i XX wieku [w:] Życie codzienne, gospodarka, kultura i społeczeństwo polskie w latach 1772–1918. Rozprawy z dziejów ziem polskich w okresie zaborów, red. W. Łazuga i D. Szymczak, Poznań 2015.

Tomczyk R., Monarchia habsburska wobec klęsk żywiołowych ze szczególnym uwzględnieniem Galicji. Aspekty prawno-administracyjne [w:] Życie codzienne, gospodarka, kultura i społeczeństwo polskie w latach 1772–1918. Rozprawy z dziejów ziem polskich w okresie zaborów, red. W. Łazuga i D. Szymczak, Poznań 2015.

Tyrowicz M., Prasa Galicji i Rzeczypospolitej Krakowskiej 1772–1850, Kraków 1979.

Ustawa z dnia 13 marca 1889 r. zaprowadzająca ustawę gminną dla miast: Biała, Bochnia, Brody, Brzeżany, Buczacz, Drohobycz, Gorlice, Gródek pod Lwowem, Jarosław, Jasło, Jaworów, Kołomyja, Krosno, Nowy Sącz, Podgórze, Przemyśl, Rzeszów, Sambor, Sanok, Śniatyń, Sokal, Stanisławów, Stryj, Tarnopol, Tarnów, Trembowla, Wadowice, Wieliczka, Złoczów, Żółkiew.

Veröffentlicht

2018-12-15

Zitationsvorschlag

Pachowicz, A. (2018). Codzienne problemy mieszkańców Galicji na przykładzie społeczności ziemi tarnowskiejwświetle pisma „Orzeł”. Galicja. Studia I materiały, (4), 72–87. https://doi.org/10.15584/galisim.2018.4.4

Ausgabe

Rubrik

ARTIKEL UND ABHANDLUNGEN