Środowisko inteligencji żydowskiej w Tarnowie w latach 1772–1918 (wybrani przedstawiciele)
DOI:
https://doi.org/10.15584/galisim.2024.11.23Słowa kluczowe:
Tarnów, Żydzi, inteligencja, struktura grupy, czołowi przedstawicieleAbstrakt
Celem artykułu jest omówienie kilku szczegółowych zagadnień odnoszących się do inteligencji żydowskiej w Tarnowie, przede wszystkim ukazanie wybranych przedstawicieli (m.in. rabinów, historyków, muzyków, rzeźbiarzy, adwokatów, lekarzy) związanych z miastem w różnych epokach historycznych, a także zwrócenie uwagi na strukturę tej grupy społecznej i na jej znaczenie w środowisku lokalnym. Mimo że społeczność ta była obecna przez wiele wieków w mieście, to w literaturze przedmiotu w większości można odnaleźć publikacje odnoszące się jedynie do ogólnej charakterystyki tej grupy (zwłaszcza w okresie II wojny światowej), a nie do poszczególnych osób tworzących ją w różnych okresach historii.
Downloads
Bibliografia
Archiwum Narodowe w Krakowie
Oddział w Tarnowie, sygn. 33.1.0.49 Akta miasta Tarnowa, Dokumentacja Stowarzyszenia „Bikur Cholim” w Tarnowie.
Balicki W., Miasto Tarnów pod względem historycznym, statystycznym, topograficznym i naukowym, Tarnów 1991.
Bałaban M., Dzieje Żydów w Galicji i w I Rzeczypospolitej Krakowskiej 1772–1868, Lwów 1916.
Bańburski K., Bogacz J., Kozioł J., Żydzi w Tarnowie. Świat, którego nie ma, Tarnów 2003.
Bartosz A., Tu był tarnowski sztetl [w:] Przywracanie pamięci. Rewitalizacja zabytkowych dzielnic żydowskich w miastach Europy Środkowej, red. M.A. Murzyn, J. Purchla, Kraków 2008.
Bartosz A., Kozioł J., Tarnowski Cmentarz Żydowski, Tarnów 2005.
Błaszczyk L.T., Żydzi w kulturze muzycznej ziem polskich w XIX i XX wieku. Słownik biograficzny, Warszawa 2014.
Brandstaetter R., Krąg biblijny. Dzieła zebrane, red. J. Majka, Kraków 2003.
Encyclopaedia Judaica, v. 4B, Jerusalem 1978.
Encyclopedia of Historians and Historical Writers, ed. K. Boyd, vol. I, Rutledge 1999.
Fuks M., Żydowska inteligencja w Polsce 1918–1939, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego” 1988, nr 3–4.
Gartner L.P., Salo Wittmayer Baron (1895–1989), „Jewish History” 1989, vol. 4, no. 1.
Gartner L.P., Salo Wittmayer Baron (1895–1989), „The American Jewish Year Book” 1991, vol. 91.
Hońdo L., Najstarsze nagrobki na żydowskim cmentarzu w Tarnowie, „Humanities and Cultural Studies” 2021, t. II, nr 1.
Hońdo L., Żydowski cmentarz w Tarnowie, Kraków 2001.
Horn M., Najstarszy rejestr osiedli żydowskich w Polsce w 1507 roku, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego” 1974, nr 3.
Jakob Grün [w:] Österreichisches Biographisches Lexikon 1815–1950, vol. 2, Vienna 1959.
Kołodziejowa B., Ceramika krakowska I poł. XX w., „Rocznik Muzeum Mazowieckiego w Płocku” 1991, 14.
Krakowianie: wybitni Żydzi krakowscy XIV–XX w., red. A. Kutylak, Kraków 2006.
Księga pamiątkowa setnej rocznicy ustanowienia konstytucji 3 Maja, t. II, zebrał i wydał K. Bartoszewicz, Kraków 1891.
Leniek J., Herzig F., Leśniak F., Dzieje miasta Tarnowa, Tarnów 1911.
Liberles R., Salo Wittmayer Baron: Architect of Jewish History, New York 1995.
Lyon-Caen J., Michel Borwicz: między Polską a Francją, między literaturą a historią, „Zagłada Żydów. Studia i materiały” 2017, 13.
Pachowicz A., Z historii społeczności żydowskiej Tarnowa. Wybrane zagadnienia [w:] Educare necesse est... – my wśród obcych, obcy wśród nas od średniowiecza do końca XX w., red. nauk. V. Urbaniak, Warszawa 2023, s. 113–127.
Polska artystyczna: kalendarz – informator muzyczny, literacki, sztuk plastycznych, teatralny i kinematograficzny na 1923–24 rok, red. M. Skolimowski, Warszawa–Kijów 2023.
Półćwiartek J., Skupiska żydowskie w Galicji u schyłku XVIII w. [w:] Żydzi w Małopolsce. Studia z dziejów osadnictwa i życia społecznego, red. F. Kiryk, Przemyśl 1991.
Praszałowicz D., Salo Wittmayer Baron i jego intelektualna droga: Tarnów – Wiedeń – Nowy York [w:] Pani Anna w Kanadzie: księga pamiątkowa dedykowana Pani Profesor Annie Reczyńskiej, red. M. Gabryś, M. Paluszkiewicz-Misiaczek, Kraków 2016.
Reiss J., Almanach muzyczny Krakowa 1780–1914, Kraków 1939.
„Revue et Gazette Musicale de Paris”, 30 III 1851, no. 13.
Snowman D., The Amadeus Quartet: The Men and the Music, London 1981.
Styrna N., Zrzeszenie Żydowskich Artystów Malarzy i Rzeźbiarzy w Krakowie (1931–1939), Warszawa 2009.
Szydłowski R., Wojna zaczęła się w Tarnowie, wspomnienia, Kraków 1991, s. 43–47.
The Encyclopaedia of the Jewish Religion, Jerusalem–Tel Aviv 1966.
Turek J., Informator tarnowski, Tarnów 1926.
Wielki przewodnik po Tarnowie, t. III: Zamieście i Burek, Tarnów 1996.
Żydzi w Polsce. Dzieje i kultura. Leksykon, red. J. Tomaszewski i A. Żbikowski, Warszawa 2001.
https://delet.jhi.pl [dostęp 21.08.2023].
https://cemetery.jewish.org.pl/list/c_98 [dostęp 24.09.2023].
https://musiklexikon.ac.at/ml/musik_A/Auber_Familie.xml#relationen [dostęp 21.08.2023].
https://www.jewishvirtuallibrary.org/salo-shalom-wittmayer-baron [dostęp: 21.08.2023].
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Galicja.Studia i materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
